خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- منوچهر پارسادوست در فصل ششم کتاب «شاه عباس اول، پادشاهی با درس‌هایی که باید فرا گرفت» درباره حمایت شاه عباس صفوی از مسیحیان می‌گوید: «شاه عباس پس از پیمان صلح استانبول با عثمانی در 14 جمادی‌الاول 998 (21 مارس 1590)، سیاست حمایت از مسیحیان مقیم ایران و مسیحیان، به ویژه کشیشیانی که وارد ایران می‌شدند در پیش گرفت. او به چنین سیاستی هنگامی روی آورد که مسلمانان، مسیحیان را کافر می‌پنداشتند و جان و مال و ناموس آنان را مورد تعرض قرار می‌دادند. در چنین زمانه‌ای شاه عباس اول که مسلمان مومن و معتقدی بود، راهی خلاف عرف مسلمانان و خلاف راه نیایش، شاه تهماسب اول که همواره به جای پدر، از او با عنوان «شاه بابام» به نیکی یاد می‌کرد در پیش گرفت. پیاده کردن چنین سیاستی، حمایت از مسیحیان، کمک مالی برای ساختن کلیسای آنان و حتی رفتن به کلیسای مسیحیان در شرایط خاص حاکمیت اصول و احکام اسلام بر جامعه ایران دلیری بسیار می‌طلبید و باید انگیزه مهمی موجب آن می‌شد.» (صفحه 518)

پارسا‌دوست در بخش دیگری از کتاب می‌گوید: «یکی از همراهان آنتونی شرلی به نام جرج منوارینگ که رویدادهای مسافرت به ایران و دیدارهای با شاه عباس را شرح داده است، علت مسافرت آنتونی به ایران را به گونه دیگری بیان کرده است. به نوشته او، آنتونی هنگام توقف در ونیز با یک بازرگان ایرانی که برای خرید بعضی کالاها از جمله ماهوت انگلیسی و پارچه‌های پشمی و کتانی به آن شهر آمده بود آشنا گردید، آن بازرگان به تمجید از پادشاه ایران، شاه عباس پرداخت و سخنان او خوش‌آیند آنتونی واقع شد ولی با وجود تعریف آن بازرگان از جلال و شوکت دربار ایران، آنتونی «خیال رفتن به آن صفحات را نداشت، بلکه به سمت دیگر می‌خواست سفر کند.» (صفحه 514)

نویسنده ادامه می‌دهد: «در همان هنگام جهانگرد ایتالیایی به نام آنجلو وارد ونیز شد. او که 16 سال در مسافرت به کشورهای مختلف از جمله ایران گذرانده بود، با آن‌که عیسوی متدین بود به تحسین شاه عباس و توجه خاص او به بیگانگان عیسوی پرداخت و از محبت‌هایی که شاه ایران به وی کرده بود، یاد کرد.» (صفحه 516)

اظهار علاقه‌مندی شاه عباس صفوی به دوستی با پادشاهان اروپا

پارسا‌دوست در بخش دیگری از کتاب و رابطه شکل گرفته میان شاه عباس و پاپ چنین آورده است: «پاپ‌ها در سال‌هایی که شاه عباس می‌کوشید اتحادیه‌ای علیه عثمانی تشکیل دهد، از مهم‌ترین امیدهای او بودند. کشیشانی که به دربار شاه صفوی می‌آمدند از قدرت و نفوذ پاپ و اقدام‌هایی که او دردنیای مسیحیت علیه عثمانی نموده است، برای وی شرح می‌دادند. شاه عباس آگاه شده بود که پاپ‌ها بیش از هر زمامدار اروپایی با عثمانی‌ها مخالف هستند و تاکنون اتحادیه‌هایی از کشورهای اروپایی برای نبرد با آنان تشکیل داده‌اند.» (صفحه 432)

«کشیشان بیش از سایر نمایندگان اروپایی به دربار شاه عباس راه داشتند و حتی پادشاه اسپانیا نیز سه بار کشیشی را به عنوان سفیر خود به دربار وی اعزام داشت. چون کلیه آنان از کشیشان طرفدار پاپ و کلیسای رم بودند، آنچه می‌توانستند درباره قدرت پاپ‌ها و برتری آنان بر زمامداری دنیوی و اطاعت آنان از پاپ‌ها گزاف‌گویی می‌کردند و شاه صفوی را مطمئن می‌نمودند اگر حمایت و پشتیبانی پاپ را بتواند جلب کند، اتحادیه علیه عثمانی به زودی تشکیل می‌گردد... پاپ کلمان هشتم (1605-1592 م) به وسیله دو نفر از کشیشان به نام‌های «فرانسیسکو دوکوستا» و «دیگو دومیراندا» نامه‌ای برای شاه عباس فرستاد و شاه در پاسخ آن پس از اظهار علاقمندی به دوستی با پادشاهان اروپا و برقراری رابطه‌های دوستانه با آنان آرزو کرد...» (صفحه 433)

تصویرنامه شاه عباس به پاپ کلمان هشتم




شاه عباس از پاپ با احترام خاص یاد می‌کرد

نویسنده در بخش دیگری از کتاب آورده است: «شاه عباس همواره از پاپ با احترام خاص یاد می‌کرد و در جلب رضایت او می‌کوشید و با علاقه‌ای که به تشکیل اتحادیه نظامی علیه عثمانی با شرکت شاهان اروپا و خود داشت امیدوار بود که پاپ «پدر مقدس» که به گمان او عموم پادشاهان اروپا از او اطاعت می‌کنند، موفق خواهد شد اتحادیه نظامی را هرچه زودتر تشکیل دهد.ولی با وجود سفیران بسیاری که میان پاپ و شاه صفوی مبادله شد و سفیرانی که از سوی شاه و پادشاه اسپانیا به دربارهای یکدیگر اعزام شدند، این امید وی هرگز تحقق نیافت.» (صفحه 433)

پارسا‌دوست در ادامه مطالب خود می‌گوید: «شاه که همواره می‌کوشید اتحادیه نظامی تشکیل یابد از پیترودلاواله پرسید «چرا مسیحیان با ترک‌ها به جنگ نمی‌پردازند و در این راه پاپ رهبری آنان را به عهده نمی‌گیرد.» او شاه را متوجه واقعیت کرد و می‌نویسد «من به اشتباهاتی که دیگران در موقع مذاکره با شاه درباره این موضوع مرتکب شده بودند، واقف بودم» و به شاه توضیح می‌دهد که پاپ رهبر مذهبی مسیحیان کاتولیک است و در امور سیاسی کشورها که در حیطه اقتدار پادشاهان است، دخالت نمی‌کند. پاپ درباره جنگ با ترکان به آنان همیشه توصیه می‌کند ولی اگر آنان توصیه وی را نپذیرفتند، پاپ قادر به تحمیل اراده خود به آنان نیست.» (صفحه 435)

چاپ نخست کتاب «شاه عباس اول، پادشاهی با درس‌هایی که باید فرا گرفت» در 780 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و بهای 55 هزار تومان در سال 1393 روانه بازار کتاب شده است.