کتاب «تاثیر تغییرات اقلیم بر آبزیان و شیلات» با تالیف و ترجمه معصومه پرویزی‌فرا و شاپور کاکولکی به اهمیت تغییرات اقلیمی بر اکوسیستم دریایی با نگاهی به جوانب بین‌المللی این موضوع پرداخته است.
گفتنی است توافق‌نامه پاریس یکی از معاهده‌های مهم برای کاهش گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی است که دستورالعمل‌های مهمی برای کشورها دارد. قسمت‌هایی از این کتاب در پاسخ به این توافق‌نامه که در سال 2015 تهیه شده است که نیاز به پاسخ‌های موثر و پیشرونده را به تهدیدات فوری تغییر اقلیم از طریق اقدامات کاهش‌دهنده و یا سازشمند ماهیگیری با در نظر گرفتن آسیب‌پذیری‌های ویژه تولید مواد غذایی شناسایی کرده و به روزترین اطلاعات را در مورد تاثیر تغییر اقلیم بر ماهیگیری، پرورش آبزیان داخلی گزارش کرده است.
صحبت بر سر چهارده ترلیون ثروت
با توجه به آنچه که در کتاب آمده است، سیستم‌های دریایی ساحلی از نظر اجتماعی _ اقتصادی و اکولوژیکی برای زمین حیاتی هستند. دانشمندان تخمین زده‌اند این زیستگاه‌ها از منطقه جزر و مدی به سمت شکستگی فلات قاره هر سال حدود 14 ترلیون دلار ثروت شامل مواد خام، غذا و خدماتی از جمله چرخه مواد مغذی را مهیا می‌سازند. با این حال تنها یک توافق علمی معتبر در جهان موجود است که اکوسیستم ساحل دریایی در جوار کالا و خدماتی که فراهم می‌سازند و توسط تغییرات اقلیمی جهانی تهدید می‌شوند را مورد ارزیابی قرار دهد.
دیگر پژوهش‌ها چه گفته‌اند؟
لاله موسوی و همکارانش در پژوهشی با عنوان «تاثیر تغییرات اقلیمی بر روی شیلات و آبزی‌پروری و راهکارهای سازش با آن» معتقدند؛ «تغییرات آب و هوایی می تواند به طور مستقیم با تاثیر بر ذخایر ماهی و عرضه جهانی ماهی برای مصرف و یا می‌تواند بر قیمت ماهی یا هزینه کالاها و خدمات مورد نیاز ماهیگیران و کشاورزان ماهی تاثیر مستقیم یا غیر مستقیم بگذارد. تغییرات اقلیمی که بر روی آبزی پروری تاثیر می گذارند شامل: گرمایش جهانی، نفوذ آب شور، افزایش سطح آب دریا، کاهش تولیدات اقیانوسی، تغییر در الگوهای گردش، تغییرات در مونسون و وقوع رویدادهای شدید آب و هوایی، استرس آب، تغییرات در رژیم های هیدرولوژیکی آب های داخلی ، افزایش بیماری ها، تاثیرات اجتماعی بر مزرعه داران و پرورش دهندگان، تاثیر بر تنوع زیستی، تاثیر بر تامین خوراک آبزیان پرورشی و...می باشد.
احتمال دارد که آبزی پروری به خاطر انعطاف پذیری و سازش پذیری‌اش و پرورش گونه‌های متنوع بتواند پاسخ مثبتی به اثرات تغییرات اقلیمی داشته باشد. به همین دلیل آبزی‌پروری نیاز به تغییرات خط مشی، اقتصادی اجتماعی و انستیتوتی دارد. در این مقاله به بعضی از راهکارهای سازشی در برابر تغییرات اقلیمی اشاره شده است.»
نخستین و مهم‌ترین تاثیری که تغییرات اقلیمی بر شرایط زیستی اقیانوس‌ها می‌گذارد افزایش دمای آب است در ارتباط با این موضع در کتاب می‌خوانیم؛ «دما بر فرایندهای فیزیولوژیک از آسیب به پروتئین سلول‌ها گرفته تا سیالیت غشای آن تاثیرگذار است از آنجایی که در حال حاضر بسیاری از موجودات دریایی نزدیک به محدوده تحمل حرارتی خود زیست می‌کنند، افزایش دما توانایی تاثیر منفی در عملکرد و بقای آن دارد. اهمیت بیولوژیکی افزایش دما در بین گونه‌ها و در مراحل مختلف زندگی آنان متفاوت است. برای نمونه بعضی از پلانکتون‌ها مستعد ابتلا به اثرات منفی حرارتی در مراحل لاروی خود هستند و بسیاری از موجوداتی که در اعماق زیست می‌کنند در مراحل جوانی به میزان بیشتری در معرض استرس حرارتی قرار میگیرند.»
به طور کلی تاثیرات تغییرات اب و هوایی برای ماهیگیران در مقیاس کوچک و ماهیگیری به شکل پراکنده در مناطق مختلف زیاد است، اما احتمالاتی نیز وجود دارد که بیان می‌کند تغییرات منجر به تغییر در میزان توزیع آبزیان گاهی می‌تواند فرصت جدیدی برای آنان خلق کند.
کتاب «تاثیر تغییرات اقلیم بر آبزیان و شیلات» در نود صفحه مصور، با تیراژ یک هزار جلد و به قیمت هشتاد هزار تومان، از سوی انتشارات سازمان جغرافیایی نیرو‌های مسلح راهی بازار کتاب شد.
نظر شما