کرامت یزدانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در شیراز،‌ به ارایه نقطه نظرهای خود درباره نمایشگاه کتاب تهران پرداخت و برگزاری نمایشگاه کتاب فارس را رویدادی لازم برای این استان فرهنگی برشمرد.
 
-چنانچه در نمایشگاه کتاب تهران شرکت می‌کنید چه آثاری را در نمایشگاه عرضه می کنید؟
در خصوص حضور به عنوان ناشر انتشارات نویسندگان پارس(با حدود ۳۶۰ عنوان کتاب، از سال ۹۶ تا ۱۴۰۱) در نمایشگاه کتاب تهران، نخست باید عرض کنم که به طور کلی، هر رویداد فرهنگی در حوزه کتاب، برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی و برای ارائه تازه‌های نشر و معرفی نویسندگان و شاعران و پژوهشگران و استعدادهای نو، نقش مهمی را ایفا می‌کند. در این راستا، نمایشگاه کتاب تهران، به عنوان یک گردهمایی بزرگ ملی و یک مانور فرهنگی، در نوع خود بسیار ارزشمند است.

این نمایشگاه، در ایران، میعادگاه فرهنگی و یک رویداد منحصر به فردی است که ‌فرصتی  را برای آشنایی ناشران با نویسندگان تازه‌نفس،‌ شناسایی و کشف استعدادهای تازه، معرفی ناشران نوپا به جامعه مخاطب و نمایش ظرفیت‌های نشر ایران فراهم می‌کند از این رو حق طبیعی هر ناشری است که در این فضا حضور داشته باشد و آثار خود را به‌صورت فیزیکی به مخاطبان کتاب معرفی و عرضه کند. افزون بر این، با گفت‌وگو با مخاطب و تبادل نظر با آن‌ها می‌تواند به کم و کیف کارش بیفزاید و همچنین موضوعات جدیدی را برای تولید اثر بیابد.
 
برای حضور در نمایشگاه کتاب چه تسهیلاتی دریافت کردید؟
بر آن بودم که امسال حداقل بتوانم در نمایشگاه کتاب 1402 شرکت کنم و نویسندگان و شاعران و پژوهشگران را در این رویداد فرهنگی معرفی کنم و آثار این عزیزان را به نمایش بگذارم که این فرصت مغتنمی برای آن‌ها بود که خود نیز حضور پیدا کنند. ولی متأسفانه، به خاطر مشکلات اقتصادی، از حضور در این نمایشگاه منصرف شدم.

دم. دلمان خوش بود بعد از تعطیل شدن نمایشگاه کتاب استانی، به خاطر همه گیر شدن کووید ۱۹، حداقل در سال ۱۴۰۱ می‌توانستیم حضور پررنگ داشته باشیم و قصد داشتیم که با حضور خود، برنامه‌های جانبی برای نویسندگان ارائه دهیم تا با رونمایی، نقد و بررسی، جشن امضا، نشست‌های خاص با خبرنگاران و مسئولین فرهنگی و.....بتوانند از این رویداد مهم فرهنگی در استان بهره‌مند شوند که متاسفانه به خاطر عدم برگزاری این نمایشگاه از این فرصت نیز نتوانستیم استفاده کنیم.
 
شیراز، از عنوان پایتخت فرهنگی کتاب، چه سودی برد؟ نویسندگان، ناشران، از اینکه شیراز بعنوان پایتخت فرهنگی کتاب شد چه بهره‌ای بردند؟ متاسفانه متولیان فرهنگی، از این امتیاز، هیچ استفاده‌ای نکردیم. برعکس، نمایشگاه کتاب استان، مردمی‌ترین رویداد فرهنگی فارس که داشت با تجربه‌تر می‌شد و شناخته تر می‌شد، در سالی که پایتخت فرهنگی بودیم تعطیل شد. کاش حداقل گزارشی از فعالیتهای عزیزان در حوزه کتاب، برای مردم ارائه می‌دادند.
 
تجربه حضور در دوره‌های گذشته نمایشگاه موفق بود؟
شرکت نکردن در نمایشگاه کتاب برای ناشران استانی ناخوشایند است، حضور در چنین فضایی برای ما زمینه ارتباط با نویسندگان، مخاطبان و دیگر ناشران را فراهم می‎کرد. با این حال مجموع شرایط ما را به سمتی برده است که نتوانیم در آن شرکت کنیم.

هزینه‌های حضور در نمایشگاه بسیار افزایش یافته است و برای ناشران شهرستانی به صرفه نیست. در صورتی که اگر بخواهیم خوشبینانه نگاه کنیم به این مقوله، واقعا از سوی دیگر اگر این نمایشگاه کتاب بعنوان یک رویداد مهم فرهنگی کشور، هیچ دستاوردی از لحاظ اقتصادی برای یک ناشر نداشته باشد، معرفی انتشارات و نویسندگان، کسب تجارب، حضور در بازار های بزرگتر، معرفی ظرفیت‌های نشر استان و آشنایی با آخرین دستاوردهای همکاران خود، آخرین نوآوری‌ها، روش های بازاریابی، سیستم‌های الکترونیکی عرضه و ...... برای یک ناشر استانی کافی بود که متأسفانه هزینه‌های اقتصادی حضور و عدم حمایت برای رفع این هزینه‌ها، این فرصت از بین رفته است.
 
ناشران استانی برای حضور فیزیکی در نمایشگاه کتاب تهران چه نیازهایی دارند که برآورده نمی‌شود؟
من ناشر حداقل باید جایی برای اسکان در تهران داشته باشم که حداقل دو نفر پرسنل بتوانند بدون دغدغه اسکان در آنجا حضور داشته باشند.  لذا هزینه‌های اسکان، حمل و نقل،‌ خورد و خوراک، هزینه‌های پرسنل و دیگر هزینه‌های جانبی که وجود دارد، برای ما مقرون به صرفه نیست.
 
از سوی دیگر، مشکلات اقتصادی نشر در سال‌های اخیر از یک سو‌، افزایش قیمت کتاب و کاهش قدرت خرید مردم از سوی دیگر، اقتصاد نشر را دچار بحران کرده است،‌ هم‌چنین افزایش قیمت کاغذ و تعرفه‌های خدمات چاپ موجب رشد روز افزون قیمت کتاب و ادامه‌دار شدن این چرخه شده است و مهم‌تر از همه توزیع کتاب در استان یکی از مشکلات مهم نشر در استان است که متأسفانه متولیان فرهنگی، هیچ طرح و برنامه و فکری برای آن ندارند.

ما تنها توقعی که از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در استان داریم که بتواند از نویسنده و ناشر حمایت کند، این است که تمام تمرکزش را بگذارد روی توزیع کتاب ناشران استان. همین کار را انجام دهد ما حداقل در صنعت نشر امیدوار خواهیم شد. نویسنده با تمام هزینه‌های سرسام‌آور، کتاب چاپ می‌کند ولی برای توزیع آن به مشکل می‌خورد. خوب این امر، باعث سرخوردگی ناشر و نویسنده می‌شود.
 
حداقل سالی چند نسخه کتاب از نویسنده و ناشر با ۳۰ درصد تخفیف توسط اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خریداری می‌شد که همین را هم لغو کردند و سال ۱۴۰۱ خریدی نداشتیم.
 
ببینید باید در اینجا عرض کنم که مشکل ناشران شهرستانی فقط هزینه‌های حضور در نمایشگاه نیست، ما به‌دلیل اینکه دفترمان در تهران قرار ندارد امکان عضویت در اتحادیه ناشران را هم نداریم. حتی در استان نیز اتحادیه ناشران استان هم نداریم. در نهایت به‌نظر من بهتر است وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشکلات ناشران استانی را از زبان خودشان بشنود و برای حل آنها قدم بردارد.
 
باید اذعان کنم که هزینه آماده‌سازی و چاپ و نشر کتاب، باعث افزایش قیمت کتاب شده است که خود سبب عدم استقبال از کتاب و کتابخوانی شده است. یعنی این که قیمت کاغذ در میزان نشر کتاب تأثیرگذار است و افزایش قیمت آن در کنار افزایش سایر اقلام تولید کتاب اعم از خدمات قبل از چاپخانه مثل ویراستاری، صفحه آرایی، طراحی جلد، نمونه خوانی و … در کنار هزینه‌های داخل چاپخانه مانند خود کاغذ، زینک، مواد تخصصی ماشین‌های چاپ، مواد صحافی و… همه و همه دچار افزایش‌های تورمی شده‌اند که ناشران را مجبور به افزایش قیمت پشت جلد می‌کند و متاسفانه لطمه اصلی این فرآیند را مخاطب کتاب یعنی قشر فرهیخته و جویای دانایی و علم متحمل می‌شود.
 
با وجود امکان برگزاری نمایشگاه مجازی آیا این امر را یک فرصت می دانید یا خیر؟
 
در خصوص نمایشگاه مجازی کتاب باید بررسی شود که چه اقداماتی صورت گرفته است و چه تبلیغات و اطلاع‌رسانی انجام شده است؟ از پتانسیل فضای مجازی برای حوزه کتاب و نشر چه برنامه‌ای داشته‌اند چه فعالیتی کرده‌اند؟ از فرصت‌های مختلف چه رویدادهای فرهنگی تاثیرگذاری در حوزه کتاب و نشر داشته‌اند؟  از این رو  امیدوارم که متولیان امر، در این خصوص فکری کنند.

هر سال نمایشگاه کتاب که برگزار می‌شود در خصوص مشکلات حضور ناشران استانی در نمایشگاه بحث می‌شود، و بعد از اتمام نمایشگاه نیز باید موارد آسیب‌شناسی شود، مشکلاتی که در مطبوعات، خبرگزاری‌ها، توسط خبرنگاران، کارشناسان، ناشران و نویسندگان عنوان شده است.
 
امسال باید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طرحی نو در اندازد تا ناشران و نویسندگان استان‌ها نیز دیده شوند و اندکی از مشکلاتشان کاسته شود و بتوانند در صنعت نشر با میل و رغبت بیشتری کار کنند.