ابوالقاسم اسماعيلپور، مترجم «دانشنامه اساطير جهان» - اثر برگزيده بيست و ششمين دوره كتاب سال جمهوري اسلامي ايران - گفت: تمام اساطير شرق و غرب در اين اثر مشاهده ميشوند؛ اما آنچه درباره كشور خودمان در اين دانشنامه آمده كم بود و من با استفاده از منابع معتبر بخش مربوط به ايران را كامل كردهام./
دكتر ابوالقاسم اسماعيلپور افزود: «در اين دانشنامه موضوع و چگونگي شكلگيري اسطورههايي مانند: آفرينش، نخستين انسان، پهلوانان، قهرمانان زنان، ايزد بانو مادر، مرگ، پايان جهان، بهشت و... حتي اساطير گياهان و حيوانات در نقاط مختلف جهان بررسي شده است.»
وي به اسطوره و اسطورهشناسي اشاره كرد و گفت: «اسطوره و اسطورهشناسي از مباحث مهم فرهنگي جامعه امروز به شمار ميآيد. سرزمين پهناور ما ايران، با فرهنگي چندهزار ساله، از لحاظ پيشينه تاريخي، فرهنگي و هنري، طعنه به يونان و هند ميزند و در ادوار خاص در زمينههاي ويژه و بومي از اين همتايان خود پيشي گرفته است.
استاد دانشگاه شهيد بهشتي، گفت: «هنوز كتابي جامع و مفصل در باب اسطورههاي ايراني نداريم و با ترجمه دانشنامه اساطير جهان آموختم كه چگونه ميتوانم اسطورهاي كهن ايراني را كه پنج هزار سال سابقه تاريخي و مدني دارند بررسي، تدوين و تأليف كنم.
رييس پژوهشكده زبانشناسي، كتيبهها و گويش خاطرنشان كرد: «اين كار الگو و تشويقي شده است براي من تا تصميم بگيرم اسطورههاي ايران را به شكلي مصور و مفصل به نگارش درآورم.»
اين كتاب در ۱۰ فصل به درونمايههاى مشترك اساطيرى، اسطورهشناسى تطبيقى، اساطير مصر و خاورميانه، اساطير ايران، اساطير يونان باستان، اساطير روم باستان، اساطير اروپاى شمالى و مركزى، اساطير سلتى، اساطير حيوانات و اساطير گياهان مىپردازد:
1- درونمايههاي مشترك اساطيري
اسطورههاي آفرينش، نخستين انسان، پهلوانان، زنان، ايزد بانو مادر، مرگ، پايان جهان، بهشت، شرح تصاوير ديباچه و درونمايه هاي مشترك اساطيري.
2- اسطورهشناسي تطبيقي
استراليا (استراليا، زلاندنو، ملانزي، پولينزي و ميكرونزي)، آفريقا (آشانتي، ابيو، قبايل كنگو، نيلوتها، زولوها)، خاور دور (هند، ناگاسها، تبت و آسياي جنوب شرقي، چين، ژاپن)، آمريكاي جنوبي (آزتكها، اينكاها، ماياها، برزيل)، آمريكاي شمالي (ايالات متحده، سرخپوستان ناواهو، سرخپوستان پوئبلو، سرخپوستان ايروكي، سرخپوستان فلات بزرگ، سرخپوستان آلگُنكي، سرخپوستان شمال غرب اقيانوس آرام، اسكيموها)، شرح تصاوير اسطوره شناسي تطبيقي
3- مصر و خاورميانه
مصر (ايزدان مصر: هوروس، ايزيس، اُزيريس، سراپيس، سِت، ايزدان ديگر)، بينالنهرين/ سوريه و فلسطين/ حِتيها، فينقيها و كارتاژها/ ايزدان، ايزدبانوان و پهلوانان (عشتارت، بَعل، سيبِل،گيلگمش، ايشتر، مرودك، ايزدان ديگر)، شرح تصاوير مصر و خاورميانه.
4- اساطير ايران
دوبُننگري كيهاني، كيش مزدايي، ايزدان برتر، ايزدان كهتر، دوبُِننگري مزدايي، اسطوره زروان، مكاشفه زرتشت، اسطوره جمشيد، اسطوره كيومرث، اسطوره كيكاوس، اسطوره كيخسرو، كيش ميترا، كيش مانوي، شرح تصاوير ايران.
5- اساطير يونان باستان
ايزدان اُلمپ/ ايزدان بزرگ (آفروديت، آپولن ، آتنا، دِمتر، ديونيزوس، هفائيستوس، هرا، هرمس، پوزئيدون، زئوس)، ايزدان، ايزد بانوان و قهرمانان كِهتر (آشيل، شارون، سيرسه، اروس، هكاته، اُرفه، پان، پرومته ، تزه)، موجودات اساطيري (آمازونها، سانتورها، ايزدان خشم، گُرگُنها ، هارپيها، موزها، نمفها، ساتيرها، سيرن ها)، شرح تصاوير يونان باستان.
6- اساطير روم باستان
تأسيس روم، اتروسكها، ايزدان و ايزدبانوان (ديانا، ژانوس، ژوپيتر، لارها، مارس، مركوري، ميترا، پلوتن، ساتورن،ونوس)، شرح تصاوير روم باستان.
7- اساطير اروپاي شمالي و مركزي
اساطير اسكانديناوي، ايزدان و ايزدبانوان (بالدر، فرير، فريا، فريك، لوكي، اُدين، ثور)، اساطير فنلاندي، اساطير ژرمني، اساطير اسلاوي، ايزد سواركار تراكيايي، شرح تصاوير اساطير اروپاي شمالي و مركزي، شرح تصاوير رنگي.
8- اساطير سِلتي
شاه آرتور و شواليههاي ميزگرد (كامه لات، گلاستن بري، جام مقدس، گالادها، گالادها، گاوين، لانسه لات و...)، سلتها، بوسه جادويي، ايزدان، قديسان و قهرمانان (بران ، بريگيت، كوچولين، فين، گويديون، ليو، بريتاني)، شرح تصاوير سلتي.
9- اساطير حيوانات
آفريدگان ِ ايزدي و افسانهاي، خرس، گراز، گاوِنر، گربه، كيمرا، خروس، گاوِ ماده، دُرنا، كلاغ، فاخته، كبوتر، اژدها، عقاب، قورباغه، بُز، غاز، سگ شكاري، اسب، كفتار و شغال، غول دريايي، شير، مارمولك، زاغي و كلاغ سياه، بلبل، شترمرغ، جغد، طاوس، مرغ سقا يا پليكان، ققنوس، خوك ، سينه سرخ، رخ، سگ آبي، مار، عنكبوت، گوزن، لكلك، پرستو، قو، اسب شاخدار، نهنگ، گرگ، داركوب، سُسَك يا اليكايي.
10– اساطير گياهان
درختان، گلها و گياهان ديگر، سيب، درخت زبان گنجشك، درخت آقطي (پَلم)، انجير، گياهان علفي، درخت راج و پيچك، درخت غار، سوسن، نيلوفر، مهر گياه، كاولي(كشمشك)، قارچ، بلوط، زيتون، نخل، سماق كوهي، بيد، درخت سور.
شرح تصاوير «اساطير گياهان» پايان هر فصل نيز داراي تصاوير و نگارههاي اساطيري زيبايي است كه خواننده با بررسي آن به كُنه و ريشه اساطيري جهان پي ميبرد.
دكتر ابوالقاسم اسماعيلپور در سال 1333 در بابل متولد شد. وي استاد فرهنگ و زبانهاي باستاني و مدير گروه زبانشناسي دانشگاه شهيد بهشتي است. وي در سمتهاي رئيس مركز ايرانشناسي انستيتو مطالعات خاورميانه شانگهاي، استاد مدعو در دانشگاه مطالعات بينالمللي شانگهاي، سردبير نامه پژوهشگاه، رئيس پژوهشكده زبانشناسي فعاليت داشته است. اسطوره آفرينش در آيين ماني، اسطوره بيان نمادين، ادبيات مانوي، زير آسمانههاي نور، مجموعه 6 جلدي اساطير ملل، ادبيات گنوسي، هنر مانوي و... از آثار تأليفي و ترجمه وي بهشمار ميآيند.
نظر شما