به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) بیستمین نشست ادبی "ماه و نگاه" عصر دیروز (27 خرداد) با موضوع نقد و بررسی رمان "دشت‌بان" نوشته احمد دهقان در حوزه هنری کرج برگزار شد. 

خسرو باباخانی که به عنوان منتقد در این نشست حضور داشت، با اشاره به الگو شدن رمان "دشت‌بان" تصریح کرد: در سطر سطر "دشت‌بان" حضور پرتلاش و تحقیقی و تجربی احمد دهقان نمایان است. استفاده از اصطلاحات عامیانه در این رمان نشان از پژوهش و کسب تجربه این نویسنده دارد. اغلب نویسندگان در انجام تحقیق برای نگارش تنبلی می‌کنند. 

باباخانی با اشاره به انواع بیان درگیری‌های انسانی در رمان‌ها تاکید کرد: درگیری‌های انسان با خودش، انسان با انسان و انسان با طبیعت، انواع درگیری‌هایی هستند که نویسنده با توجه به آن‌ها می‌تواند رمان خود را بپردازد. هر یک از این‌ها از این قدرت برخوردارند که سوژه قرار گیرند.

وی افزود: احمد دهقان رمان "دشت‌بان" را با درگیری انسان با خودش شروع کرده و درگیری انسان را با طبیعت در زندگی شخصیت‌های این اثر و با اشاره به جنگ تحمیلی روایت کرده است.

این منتقد اظهار داشت: به نظر می‌رسد گستردگی استفاده نویسنده این کتاب از کلمات هم‌خانواده، متضاد و مترادف، به این رمان تشخص بخشیده و نوعی آهنگ و موسیقی به متن کتاب داده است. همچنین از اصطلاحات بومی استفاده کرده و در توصیف‌های ادبی به اشیاء حالت جانداری و انسانی داده است.

باباخانی این نشست را با اشاره به شخصیت‌پردازی و زاویه دید در رمان "دشت‌بان" ادامه داد و گفت: در این رمان از زاویه دید "من راوی" استفاده شده است. این زاویه دید از ویژگی‌های مثبت و منفی برخوردار است. خصوصیت مثبت "من راوی" ایجاد صمیمیت و باورپذیری است. به ویژه هر چه راوی کم سن‌تر باشد این خصوصیت بارزتر است. اما ضعف این زاویه دید، وجود خلاء در جایی است که راوی حضور ندارد.

وی از طنز موجود در رمان "دشت‌بان" گفت و تصریح کرد: نویسنده طنز کم‌رنگی وارد کرده و از طرف شخصیت پدر بزرگ در فرآیند داستان جریان دارد. یکی از کامل‌ترین شخصیت‌های این کتاب، پدر بزرگ ناصر( راوی کتاب) است که با وجود خشونت در کلام و عجول بودن، بسیار دوست‌داشتنی و باورپذیر است.

خسرو باباخانی با اشاره به جمله افتتاحیه و نوع شروع داستان اظهار داشت: احمد دهقان داستان را با جمله "خبرش را بابا به‌مان داد" شروع کرد و با این جمله حس کنجکاوی و انتظار و نوعی فوران احساس و تعلیق و پاسخ‌گویی را در مخاطب ایجاد کرده است تا داستان را ادامه دهد. همچنین در پایان داستان و در اوج جنگ، با به دنیا آمدن کودکی، امید به زندگی را به تصویر کشیده است.

وی در پایان تصریح کرد: بزرگ‌ترین ضعف این رمان، بی‌کس و کاری خانواده مورد نظر اثر است. نویسنده به گونه‌ای سر این خانواده را خلوت کرده و فقط با جزییات به زندگی 5 نفر اعضای خانواده پرداخته است.

احمد دهقان، نویسنده "دشت‌بان" در ادامه نشست نقد و بررسی کتابش گفت: نسبت به کتاب‌های دیگرم، "دشت‌بان" کامل‌ترین رمان است؛ هر چند که برای نوجوانان نوشته شده است. معمولا در ایران، ادبیات نوجوانان فانتزی و خالی از مضامین بوده است و در رمان "دشت‌بان" مضامین بزرگی را برای نوجوانان بیان کرده‌ام.

وی ادامه داد: پس از خلائی 3 ساله در نگارش کتاب، تصمیم به نگارش "دشت‌بان" در قالبی ساده و حجم 100 صفحه‌ گرفتم. اما به تدریج حجم کتاب افزایش پیدا کرد و در فرصتی نزدیک به 2 سال، به پایان رسید.

نویسنده رمان "سفر به گرای 270 درجه" با تاکید بر استفاده از تجربه‌های پیشین در نگارش "دشت‌بان" گفت: سال 1361 به قصرشیرین رفته بودم و در همه صحنه‌های داستان از تجربیات و واقعیات آن فضا استفاده کردم.

دهقان افزود: تمام جزییات را ابتدا تجربه، سپس در داستان وارد کردم. برای مثال، پخت نان بلوط و طعم آن را تجربه کردم و سپس به داستان افزوده شد. همچنین از توصیف های جدیدی در داستان ـ مانند؛ هواپیمای نامرد ـ استفاده کرده ام.

وی در پایان به نحوه انتخاب نام کتاب اشاره کرد و گفت: ابتدا نام "جنگ در جنگل آفتابگردان" برای کتاب انتخاب و از طرف دوستان با آن مخالفت شد. در حالی که می‌توانست گیشه پسند باشد. با این حال "دشت‌بان"، کامل‌ترین نامی است که مناسب این کتاب بوده است.

بیستمین نشست "ماه و نگاه" با محوریت نقد و بررسی رمان "دشت‌بان" با حضور احمد دهقان، نویسنده رمان و خسرو باباخانی، منتقد عصر دیروز (27 خرداد) در حوزه هنری کرج برگزار شد.