سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مرتضی حاتمی، نویسنده و خبرنگار: «لالایی برای دختر مرده» اثری است برای یادآوری یک واقعه دردناک و اندوهبار تاریخی که حمیدرضا شاه‌آبادی آن را در قالب رمانی نوجوان نوشته و منتشر است.
نویسنده در انتخاب راوی متن به گونه‌ای عمل کرده که مخاطب بزرگسال هم از خواندن آن لذت می‌برد و به خوبی را متن و لایه های رمان ارتباط برقرار می‌کند.
راز توفیق و التذاذ ادبی این رمان، علاوه بر انتخاب سوژه جذاب، بهره‌مندی از زبانی روان و جذاب و سالم برای مخاطب است.
لالایی برای دختر مرده، رمانی تاریخی و اجتماعی است که چندین راوی دارد و هر راوی از زبان خود بخشی از رمان را روایت می‌کند. شاه آبادی به عنوان نویسنده‌ای که خود را در برابر حوادث تاریخی سرزمین‌مان مسئول می‌داند به روایت حادثه‌ای تاریخی در زمان قاجار می‌پردازد.
حادثه تاریخی
«حادثه فروش دختران قوچان به ترکمان‌ها و ارامنه عشق‌آباد در بهار ۱۳۲۳ هجری قمری در زمان حکومت غلامرضاخان اینانلو و پسرش امیرحسین‌خان در دوران حکومت آصف‌الدوله در خراسان و به اسارت رفتن زنان باشقانلو در ماه رمضان همان سال در حمله ترکمانان به ناحیه بجنورد در زمان حکمرانی سالار مفخم رخ داده، اشاره دارد که در بحبوحه انقلاب مشروطه و شکل‌گیری مجلس، این ماجرا در فضای عمومی ایران جنجال‌انگیز شد. افسانه نجم‌آبادی در کتاب حکایت دختران قوچان به بررسی این ماجرا پرداخته است. علی‌اکبر دهخدا در آن زمان در ستون چرند و پرند تصنیفی را در این زمینه با ترجیع «ای خدا کسی فکر ما نیست» منتشر کرد.»
و هم اکنون حمیدرضا شاه‌آبادی در کتاب لالایی برای دختر مرده، به روایتی تازه از این حادثه تاریخی پرداخته است.
حادثه‌ای تلخ و دردآور دستمایه نگارش رمان
در زمان قاجار و دوران مشروطه روایتی هست که آصف‌الدوله، حاکم خراسان، در زمان قحطی و عدم توان مردم در پرداخت مالیات، در اقدامی وقیحانه و دور از شأن انسانی، دختران خردسال و نوجوان را به ترکمن‌ها می فروخته و نویسنده با بهره‌گیری از راویان نوجوان و بزرگسال لایه‌هایی از این حادثه تاریخی را بازگشایی و مخاطب را با خود به میان حوادثی تاریخی پرتاب می‌کند.
این کتاب چند راوی دارد و فضای رمان در شهرکی به نام ارغوان در اطراف تهران اتفاق افتاده که مالک و سازنده این شهرک طی حادثه‌ای از بین می‌رود.
من، زهره، مینا، میرزا جعفرخان منشی باشی، نویسنده، استاد دانشگاه راویان کتابند و نویسنده هنرمندانه این راویان را با هم، همراه و در هم به خوبی ترکیب کرده و زمان گذشته با حال را به هم پیوند داده است.
تعهد و دلسوزی نویسنده
حمیدرضا شاه‌آبادی در کتاب «لالایی برای دختر مرده»، دلسوزانه و متعهدانه ناله‌ها و اندوه‌های پنهان و دردناک دختران و مادران قوچانی را به گوش خوانندگان امروزی رسانده تا نشان دهد با بهره‌گیری از حوادث و داستان‌های تاریخی و ترکیب آن با عناصر رمان، می‌توان اثری آفرید که خواننده نوجوان و بزرگسال با لحظه‌ها و فراز و نشیب‌های آن همراه و با اندوه بزرگ و تاریخی دختران قوچانی گریاند و همراه و همدرد کرد.
جوایز و افتخارات این کتاب
رمان لالایی برای دختر مرده، در نشر افق منتشر شده و تاکنون جوایز و افتخاراتی همچون: قرارگرفتن در فهرست کلاغ سفید در سال ۲۰۰۸، بهترین رمان نوجوان فارسی دهه هشتاد به انتخاب ۲۶ نویسنده و منتقد ادبیات نوجوان، برنده لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، اثر ویژه شورای کتاب کودک، برگزیده چهارمین دوره جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان، کتاب برگزیده جایزه شهید غنی‌پور را به دست آورده است.
خواندن این رمان جذاب و خواندنی که واکاوی لایه‌هایی از حادثه‌ای تاریخی را به خوانندگان امروز نشان می‌دهد، می‌تواند پیشنهاد خوبی برای خوانندگان باشد.
نظر شما