به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، آيين بزرگداشت حاميان نسخ خطي صبح روز شنبه (29 آبان‌ماه) با سخنراني علي‌اكبر اشعري مشاور فرهنگي رئيس جمهور و حضور مسوولان و كارشناسان فرهنگي كشورمان برگزار شد.
در آيين بزرگداشت حاميان نسخ خطي كه در مركز همايش‌هاي كتابخانه ملي برگزار شد، از برگزيدگان و اساتيد در رشته‌هاي مرتبط با نسخ خطي همچون فهرست‌نگاري، تصحيح متون، پايان‌نامه، مقاله، کتاب، احياء سند، کتابداري نسخ خطي، اهداي نسخ خطي به کتابخانه‌ها و ... قدرداني شد.
علي‌اكبر اشعري، مشاور فرهنگي رئيس جمهور و رئيس سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران گفت: يكي از موضوعات مهم كه چند سالي است كتابخانه ملي به آن مي‌پردازد، بحث نسخه‌هاي خطي و نجات آن از نابساماني‌هاست.
وي افزود: برخي از كشورها مي‌خواهند نسخه‌هاي خطي كه اغلب مربوط به حوزه تمدن ايراني اسلامي است را به نام خود كنند و در كشور ما نيز اهتمام جدي براي گردآوري آن‌ها صورت نگرفته است. در اين پنج سال ما تلاش كرده‌ايم در قالب خريد مجموعه آثاري را فراهم كنيم. آن‌چه از نسخه‌هاي خطي در خارج از ايران در كتابخانه‌ها وجود دارد، بسيار ناچيز است و در همه كشورها توجهي به اين نسخ نمي‌شود. در برخي از كشورها نگهداري از نسخه‌هاي خطي در اولويت نيست و اين نسخه‌ها منتشر نمي‌شود.
وي افزود: برخي از نسخه‌هاي خطي تك نسخه هستند و به سرعت اين نسخه‌ها از بين مي‌روند و بايد از اين نسخه‌هاي خطي با دقت بيشتري مراقبت شود تا بتوانيم آن را براي آيندگان حفظ كنيم.
رئيس سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران خاطرنشان كرد: من سپاسگزاري مي‌كنم از بزرگواراني كه با اهداي نسخه‌هاي خطي به كتابخانه ملي، آثار را از خطر از بين رفتن نجات دادند. ما در سال 88، 60 اهدا كننده مجموعه خطي و در سال 89 نيز 45 اهداكننده نسخه خطي به كتابخانه ملي داشته‌ايم و اغلب اين اهداكنندگان كساني بودند كه در طول سال‌هاي متمادي به گردآوري نسخه‌هاي خطي پرداخته بودند.
وي افزود: بحث بازتوليد آثار يكي از ضرورت‌هاي نگهداري نسخه‌هاي خطي است كه نبايد تنها به گردآوري و زنداني كردن اين نسخه‌ها بپردازيم و يا آن‌ها را در اختيار پژوهشگراني كه به كتابخانه مراجعه مي‌كنند، قرار دهيم، بلكه بايد به بازتوليد اين نسخه‌ها بپردازيم.
سپس بخش كوتاهي از وصيت‌نامه مرحوم آيت‌الله العظمي سيدشهاب‌الدين مرعشي نجفي كه مربوط به بحث كتابخانه بود، براي حاضران در جلسه خوانده شد.
بي‌توجهي به تاريخ يكي از ضعف‌هاي فرهنگي است
سخنران بعدي اين آيين دكتر غلامعلي حدادعادل، رئيس كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي بود. وي به سال 1341 اشاره كرد كه امام راحل (ره) نهضت خود را آغاز كردند و ما شاهد نام آيت‌الله مرعشي نجفي پاي اعلاميه‌هايي بوديم كه مراجع عظام در تأييد نهضت امام صادر مي‌كردند. يعني ما ايشان را نخستين بار به عنوان يك شخصيت مبارز در راه استقلال كشور، اسلاميت ايران و پشتيبان نهضت امام خميني شناختيم. اين درخشان‌ترين تصوير از اين بزرگمرد در ذهن ماست.
وي افزود: بعد از پيروزي انقلاب نيز يك‌بار توفيق داشتم در قم به حضور ايشان برسم و اداي احترام كنم. آن‌چه امروز از وي به يادگار مانده است، آثار علمي آيت‌الله مرعشي نجفي و سنت‌هاي حسنه‌اي است كه ايجاد كرده‌اند و كتابخانه بزرگي كه به همت ايشان تأسيس شده است.
حدادعادل خاطرنشان كرد: خداوند وجود اين افراد را به كلمه «طيبه» تشبيه مي‌كند كه ريشه آن الهي و شاخ و برگش آسماني است و به اذن الهي، ميوه و ثمر مي‌دهد. آثار مرعشي نجفي يكي از مصاديق كلمه «طيبه» است.
وي افزود: من در 20 سال گذشته كه كتاب‌هاي فارسي دوره راهنمايي را براي آموزش و پرورش تأليف مي‌كردم، شخصا درسي را نوشتم كه به معرفي آيت‌الله مرعشي نجفي و كتابخانه ايشان مي‌پرداخت تا نسل جوان با اين شخصيت بزرگوار و آثارش آشنا شود.
رئيس كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي خاطرنشان كرد: آن‌چه مي‌توانم درباره وي بگويم، اين است كه مرعشي نجفي نمونه بارز علم، ايمان و اخلاص است. آيت‌الله مرعشي نجفي براي حفظ نسخه‌هاي خطي در عالم اسلام و حوزه‌هاي علميه در نجف و قم و بلاد اسلام يك كار عاشقانه كرده است كه الفاظِ قدرداني براي آن نارسا و نامناسب است.
وي افزود: مرعشي نجفي در عرصه علم و فرهنگ يك كار حماسي كرده است. ما كجا مي‌توانيم تصور كنيم كه يك سيد بزرگوار برخاسته از دودمان شريف كهن در حوزه علميه نجف براي آن‌كه پولي به دست آورد تا يك نسخه خطي مشتمل بر ميراث ديني، علمي، معنوي و اسلامي را از نابودي نجات دهد و نگهداري كند، روزه استيجاري بگيرد؟ يعني روزه بگيرد و بابت آن پول بگيرد و پول را صرف خريد نسخه خطي كند تا يك كتاب از دسترس محققان خارج نشود.
وي افزود: حقيقتا عظمت اين مرد بزرگ در لفظ نمي‌گنجد و ما بايد قبول كنيم كه يكي از ضعف‌هاي فرهنگي ما بي‌توجهي به تاريخ است، زيرا تاريخ آگاهي در ما كمرنگ شده و به آثار و مباحث تاريخي اهميت نمي‌دهيم. وجود مرعشي نجفي در حوزه‌هاي علميه يادآور اهميت تاريخ بوده است.
نسخه‌هاي خطي هويت فرهنگي ماست
حدادعادل يادآور شد: استاد مطهري در مقاله تاريخ فلسفه نوشته است، حكماي معاصر ما از اهميت تاريخ فلسفه غافل‌‌اند و اين عموميت دارد و مرعشي نجفي زنگ تاريخ را به صدا درآورد. توجه به نسخه‌هاي خطي كه به تاريخ تعلق دارد، اهميت بسياري دارد و بايد بدانيم چه گوهرها و گنجينه‌هايي نهفته در تاريخ است.
وي افزود: مرحوم محمدتقي دانش‌پژوه و علامه حسن‌زاده آملي مي‌گويند حدود 40 يا 50 سال پيش چندين كاميون نسخه خطي يكسره با هواپيما به آمريكا منتقل شده است و ما مي‌توانيم ردپاي اين نقل و انتقال را در برخي مقالات بيابيم. بي‌توجهي به ميراث فرهنگي و نسخه‌هاي خطي در گذشته بسيار بوده و امروزه در حوزه‌هاي علميه به نسخه‌هاي خطي توجه بسياري مي‌شود.
رئيس فرهنگستان زبان و ادب فارسي به علم انساب اشاره كرد و گفت: يكي از كارهاي ارزشمندي كه مرعشي نجفي انجام داد، گردآوري شجره‌نامه‌ها درباره امامزاده‌هاي ايران بود و ما اين در اين زمينه تاريخ آگاهي پيدا كرده‌ايم.
وي افزود: در مجله «ميراث شهاب» كه در كتابخانه مرعشي نجفي منتشر مي‌شود، آيت‌الله مرعشي نجفي نامه‌اي به سعيد نفيسي به رشته تحرير درآورده بود. سعيد نفيسي كتابي در شرح احوال شيخ بهايي نوشته بود و مرعشي نامه‌اي به نفيسي مي‌نويسد و از او قدرداني مي‌كند و دو سنخ اشكال نيز از نفيسي مي‌گيرد. مرعشي انتقادها را ظريف، لطيف و استادانه توضيح مي‌دهد و با درايت، حسن و عيب كار را مي‌گويد.
حدادعادل يادآور شد: با پيروزي انقلاب اسلامي در ايران زمينه براي عطف و توجه به گذشته اسلامي حاصل شد. اسلام مجموعه‌اي است كه از قرآن آغاز مي‌شود و تداوم مي‌يابد تا به دست ما برسد. نسخه‌هاي خطي، هويت فرهنگي ماست و كتابخانه مرعشي نجفي با 500 هزار جلد نسخه چاپي و 300 هزار نسخه خطي اسناد و مدارك ارزشمندي در خود جاي داده است كه براي حوزه علميه قم افتخار محسوب مي‌شود.
سپس فيلم كوتاهي با نام «گنج و گنجينه» كه سخنان آيت‌الله مرعشي نجفي درباره نسخه‌هاي خطي بود، براي حاضران در جلسه پخش شد.
شنبه ۲۹ آبان ۱۳۸۹ - ۱۴:۵۴
نظر شما