به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سلسله عملیات قدس از جمله عملیات های محدودی دوران دفاع مقدس بود که طی بیش از ۵۰ روز از ۲۴ خرداد سال 1364 تا  نیمه مرداد همان سال ادامه داشت. از این مجموعه عملیات‌های پنجگانه، یک عملیات در منطقه دهلران انجام شد و چهار عملیات هم در منطقه هور انجام شد.
 
از آنجایی که عمده‌ترین هدف عملیات بدر قطع جاده استراتژیک بصره- العماره بود اما هدف‌ عملیاتی محقق نشد به دلایل موقعیت استراتژیکی که منطقه هور داشت بعد از اجرای عملیات ناکام بدر، اولین عملیات محدود قدس 1 با هدف هر چه نزدیک شدن به جاده بصره – العماره در منطقه هور الهویزه (در شمال منطقه عملیاتی خیبر و بدر یعنی حدفاصل پاسگاه شط على و طبر) اجرا شد.

 
شروع عملیات بعد از یک راهپیمایی
درباره مجموعه عملیات‌های قدس یکی از کتاب‌های مرجع، اثری با عنوان «سلسله عملیات قدس: تحرک در جبهه‌ها و جلوگیری از آرامش دشمن» است که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ منتشر شده است. در این گزارش بخش‌هایی از کتاب مذکور با محوریت عملیات قدس 1 که همزمان با روز قدس سال 1364 و راهپیمایی نمازگزاران با هدف حمایت از ادامه جنگ دنبال شد بازخوانی شده است:
 
«... از سوی دیگر دشمن پس از عملیات بدر حساسیت بسیاری به هور نشان داد. طوری که پیش بینی می شد ارتش عراق تلاشی وسیع را برای عقب راندن نیروهای خودی از این منطقه انجام دهد، لذا ضرورت تحکیم و تثبیت مواضع به دست آمده (طی عملیات خیبر و بدر) و نیز اتخاذ موضع تهاجمی در مقابل تعرضات احتمالی دشمن افزون تر شد و عملیات های قدس ۴ و قدس ۵ با این اهداف به اجرا در آمد.»
 

اهداف عملیات قدس 1
در این کتاب هدف از عملیات قدس 1 تصرف پاسگاه های دشمن در شمال البيضه (ترابه، ابو ذکر، ابو ليله و ...) مطرح شده و سازمان عمل کننده در این عملیات هم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مطرح شده است. استعداد نیروهای خودی شامل ۵ گردان (در مجموع ۸ گروهان) از لشکر ۲۵ کربلا بود و استعداد نیروهای دشمن شامل ۴ گروهان و عناصری از تیپ های ۵۰۶ و ۱۱۴ که در منطقه حضور داشتند.
 
نتایج عملیات قدس 1 آزادسازی منطقه ای به وسعت حدود ۲۰۰ کیلومتر مربع بود و در این عملیات نیروهای عراقی متحمل تلفات 200 نفری نیروهای‌شان شدند ضمن اینکه قریب به 200 نفر هم از نیروهای عراقی مجروح شدند و رزمندگان ایرانی توانستند 9 اسیر از دشمن بگیرند. عراق در این عملیات خسارتی شامل انهدام یک هواپیما، دو هلی کوپتر و ۱۲ پاسگاه سیار و تجهیزات دیگر را متحمل شد و بعد از اجرای این عملیات نیروهای خودت توانستند غنائمی از جمله ۴ توپ ضدهوایی، ۶ خمپاره انداز، ۳۰ قطعه پل دو به ای و تعداد زیادی سلاح سبک به دست آورند.
 
ملاک انتخاب منطقه عملیاتی قدس 1
در بخشی از کتاب یاد شده درباره انتخاب منطقه عملیاتی قدس 1 این‌طور نوشته شده است: «... در طرح ریزی و بررسی مانور عملیات بدر، پیش بینی می شد که شمال العزیر یکی از محورهای عمده پاتک دشمن خواهد بود. در این باره تدابیری اندیشیده شد از جمله اینکه لشکر ۲۵ کربلا که از قبل جهت پدافند و حفظ دستاوردهای عملیات خیبر در هور مستقر شده بود، مأموریت یافت تحت نظارت و هدایت قرار گاهی با نام نجف ۲، ضمن تصرف پاسگاه های دشمن در شمال البيضه (ترابه، ابو ذکر و ابو ليله و ...) هر چه بیشتر خود را به جاده بصره - العماره نزدیک کرده و با اجرای آتش، از اقدامات دشمن برای پا تک جلوگیری نماید.
 
عمده ترین هدف عملیات بدر قطع جاده استراتژیک بصره - العماره بود، که پس از اجرای عملیات و دست نیافتن به این هدف، تصرف این جاده مهم و حضور در هورالحمار همچنان جایگاه خود را در استراتژی نظامی جمهوری اسلامی حفظ کرد. از سوی دیگر آماده کردن امکانات و زمینه لازم برای اجرای عملیاتی دیگر همچون عملیات بدر جهت رسیدن به اهداف مذکور در کوتاه مدت مقدور نبود، لذا به عنوان حداقل اقدام، حضور بیشتر در هور و هر چه نزدیک تر شدن به جاده بصره - العماره در دستور کار قرار گرفت. در این منطقه از هور که از شمال البيضه تا رودخانه دجله ادامه دارد بهترین محور برای نزدیک تر شدن به جاده بصره - العماره انتخاب گردید. در این مسیر، تصرف پاسگاه های ابوذکر و ابوليله - که می توانست جای پای مناسبی برای ادامه عملیات در این محور و سکوی آتش در جهت مسدود کردن جاده باشد - ضروری تشخیص داده شد.»
 
شناسایی منطقه عملیاتی قدس 1 چگونه بود؟
در بخشی از کتاب درباره شناسایی منطقه عملیاتی قدس 1 این‌طور نوشته شده است: «پس از واگذاری مأموریت به لشکر ۲۵ کربلا، نیروهای اطلاعات این لشکر شناسایی منطقه را به طور مستمر و با جدیت شروع کردند و چون برای عملیات ۴ هدف (پاسگاه ابوذکر، روستای ابوليله، برکه مختار و کمین دژبانی در عقبه دشمن) مشخص شده بود، شناسایی ها از ۴ محور آبراهای صف، خيطه، معارج و اعظم انجام می شد. با پیشرفت کار و تسلط نیروها بر منطقه عملیات مقرر گردید که برای هر هدف ۲ معبر شناسایی شود، لذا کار شناسایی در ۸ معبر ادامه یافت.
 
نیروهای شناسایی با لباس غواصی و شنا در زیر آب خود را تا نزدیکی های دشمن می رساندند، اما دشمن از ساعت ۹ شب تا روشنایی صبح حدود هر نیم ساعت با کلیه سلاح های خود مانند ضدهوایی، تیربار و خمپاره، روی نی زارها و آبراه ها آتش می ریخت که برای رزمندگان مشکلات زیادی ایجاد می کرد و احتمال تلفات نیروها را افزایش می داد...»
 
ویژگی‌های کلیدی عملیات قدس 1
گفتنی است در عملیات قدس 1 تعداد 40 نفر از رزمندگان شهید و 30 نفر نیز مجروح شدند، ضمن اینکه عملیات موجب شد 3 نفر نیز در منطقه هور مفقود شوند. براساس گزاش کتاب «سلسله عملیات قدس» ویژگی عملیات قدس 1 که در موفقیت آن تاثیر داشت به این شرح است:

*- به کار گیری کلیه نیروهای لشکر.
*-  اجرای صحیح مانور عملیات
*-  رعایت اصل غافل گیری.
*- تلاش مستمر فرماندهی جهت آمادهی و هدایت عملیات
*- تعویض نیروهای دشمن یک روز قبل از عملیات
*- بستن عقبه دشمن (انتهای آبراه مشروع- الکساره که تنها عقبه دشمن محسوب می شد) هم زمان با شروع عملیات.