دکتر سیدمهدی نوریان، مدرس دانشگاه اصفهان، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره موضوع کتابسازی اظهار کرد: کتابسازی در معنای مثبت یعنی یک محقق تمام عیار با صرف وقت و عمر خود و مراجعه به منابع مختلف، با تحمل زحمت زیاد و جمعآوری و تحلیل مطالب به تولید کتاب اقدام کند.
وی درباره کتابسازی در معنای منفی نیز گفت: کتابسازی در معنای منفی یعنی یک فرد حاصل تلاش یک محقق را با اعمال تغییرات جزئی به نام خود منتشر کند. در قدیم اینکار به «چسب و قیچی» معروف بود، اما امروز «کپی- پیست» گفته میشود. مرحوم استاد «همایی» به این کتابسازی لقب «دزدی بینام و نشان» دادهاند.
تقلب در بازار کساد نشر هم صورت میگیرد
عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان ادامه داد: امروز کتاب، بازار پر رونقی ندارد، اما با وجود این کسادی باز تقلب صورت میگیرد. به قول صائب: «اگر چه نیست قدر خاک، شعر تازه را صائب همان ارباب نظم از یکدگر دزدند» صائب میخواهد بگوید که هر چند یک شعر به اندازه خاک هم ارزش ندارد، با این حال از همدیگر میدزدند.
وی درباره دلایل بروز پدیده کتابسازی نیز بیان کرد: مولانا معتقد است که فکر تقلب دشمن روز است چون مردم در روز و روشنایی دید دارند و میتوانند فکر تقلبی را تشخیص بدهند. بهعبارتی دیگر در فضای تاریک، تقلب قابل تشخیص نیست.
دلسردی نویسنده از عوارض پدیده کتابسازی است
این مدرس دانشگاه افزود: بروز پدیده کتابسازی تا حدودی به تاریکی جهل مربوط است، یعنی مخاطب متاسفانه توانایی تشخیص ندارد و البته در اثر همان کتابسازی اذهان مردم به اجناس تقلبی عادت کرده و تنبل شده است.
نوریان درباره آسیبهای کتابسازی اظهار کرد: از مهمترین آسیبهای رواج کتابسازی، دلسردی نویسندگان و عادت مخاطب به جنس تقلبی است. وقتی محقق شاهد انتشار مصادیق کتابسازی در جامعه باشد، نسبت به ادامه فعالیتهای پژوهشی خود دلسرد میشود. دو عامل دلسردی محققان و عادت مخاطب به مطالعه مصادیق کتابسازی، موجب حرکت نزولی فرهنگ میشود؛ آسیبی که در درازمدت بروز میکند و دور تسلسل باطلی را شاهد خواهیم بود.
تاثیر مثبت خانه نقد در حل بحران کتابسازی
وی درباره پیشگیری از بروز پدیده کتابسازی گفت: نقد تنها راهی است که بهنظر میرسد. باید منتقدان با بیرحمی آثار منتشر شده را به نقد بکشند و منتشر کنند. نقد با نگاهی بیرحمانه موجب میشود تا افراد نتوانند مصادیق بدلی را روانه بازار کنند، بلکه این احساس ایجاد میشود افرادی هستند که مشتشان را باز میکنند.
مدرس دانشگاه اصفهان، در ادامه با اشاره به تاسیس خانه نقد تصریح کرد: با پذیرش مسئولیت خانه نقد از سوی جمشید کیانفر، میتوان امیدوار بود تا موضوع نقد جدی گرفته شود و رونق پیدا کند. خانه نقد میتواند زمینهای را ایجاد کند تا کتابها بررسی و سره از ناسره تشخیص داده شود.
گرد و غبار فضای نشر روزی فروکش میکند
نوریان درباره موقتی بودن تولید مصادیق کتابسازی نیز افزود: این گرد و غبارهای ایجاد شده در فضای نشر که با تبلیغات گسترده همراه است، روزی فروکش میکند و آثار اصیل و دارای ارزش واقعی باقی میماند. این هیاهو ممکن است تا یک مدتی شهرت کاذبی برای یک عده تولید کند اما این گرد و غبارها فروکش خواهد کرد و حقیقت خود را نشان خواهد داد.
وی در پایان گفت: آثار اصیل و ارزشمند و محققانه باید از دست و قلم و ذهن افرادی نشات بگیرد که صلاحیت فعالیت در حوزه نشر را داشته باشند؛ افرادی که دود چراغ خورده باشند.
به عبارت دیگر تولید کتاب کار هر کسی نیست.
پنجشنبه ۶ شهریور ۱۳۹۳ - ۱۵:۰۱
نظر شما