به بهانه پنجم اسفندماه روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی، نگاهی کوتاه داریم به حیات او و فهرست آثاری که به نگارش درآورده و همچنین کتاب‌هایی که زندگی و تلاش‌های علمی او را به تصویر کشیده‌اند. فهرست آثار موجود در این گزارش با کمک اطلاعات کتابخانه ملی ایران، تهیه و بر اساس سال انتشار تنظیم شده است.
زندگی‌شناخت: از آسمان دنیا تا آسمان معنا
محمد بن حسن جهرودی طوسی مشهور به «خواجه نصیرالدین طوسی» در ۱۵ جمادی الاول سال ۵۹۸ هجری قمری در طوس(توس) به دنیا آمد. او به تحصیل دانش علاقه زیادی داشت و از دوران جوانی در علوم ریاضی، نجوم و حکمت، سرآمد و از دانشمندان معروف زمان خود شد. وی علوم دینی و عملی را زیر نظر پدرش و منطق و حکمت را نزد بابا افضل ایوبی کاشانی آموخت.
نصیرالدین در حدود سال ۶۱۱ در مقابل پیشروی مغولان، به یکی از قلعه‌های ناصرالدین محتشم ــ فرمانروای اسماعیلی ــ پناه برد. این کار به وی امکان داد که برخی آثار مهم اخلاقی، منطقی، فلسفی و ریاضی خود از جمله مشهورترین کتابش «اخلاق ناصری» را به رشته تحریر درآورد. وقتی هلاکو به فرمانروایی اسماعیلیان در سال ۶۳۵ پایان داد، طوسی را در خدمت خود نگاه داشت و به او اجازه داد که رصدخانه بزرگی در مراغه احداث کند که این کارها مدت ۱۳ سال به طول انجامید.
خواجه نصیر را دسته‌ای از دانشوران، خاتم فلاسفه و گروهی نیز وی را «عقل حادی عشر» (عقل یازدهم) نام نهاده‌اند. او با این که سر و کارش بیشتر با سیاست و اجتماع بوده است، اما دیانت را به عنوان روشن‌ترین راه برای رسیدن به جهان جاودانی نشان می‌دهد. وی اگر چه در تمام نوشته‌های خود دم از استقلال و معرفت می‌زند اما آشکارا می‌گوید که دانش، تنها از ایمان و دین حاصل می‌شود. او حقیقت دانش را دین می‌داند که تسلی‌بخش جان‌ها و روان‌بخش کالبدهای افسرده است.
علاوه بر این طوسی بیشتر به عنوان منجم معروف است و رصدخانه وی یک مؤسسه علمی در تاریخ علم به شمار می‌رود. همچنین کتاب «اخلاق ناصری» وی رایج‌ترین کتاب اخلاقی بین مسلمانان هند و ایران بوده است. «تجرید العقاید» او در کلام، مبنای اصول الهیات استدلالی شیعه دوازده‌امامی است.
خواجه نصیرالدین طوسی در سال ۶۷۲ هجری قمری با جمعی از شاگردان خود به بغداد رفت که بقایای کتاب‌های به‌تاراج‌رفته را جمع‌آوری کند و به مراغه بازگرداند اما اجل مهلتش نداد و در تاریخ ۱۸ ذی الحجه سال ۶۷۲ هجری قمری در کاظمین ــ نزدیک بغداد ــ دار فانی را وداع گفت.
آثار فراوانی از خواجه به یادگار مانده که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌شود:
تجریدالعقاید؛ شرح اشارت بوعلی سینا؛ قواعد العقاید؛ اخلاق ناصری یا اخلاق طوسی؛ آغاز و انجام؛ تحریر مجسطی؛ تحریر اقلیدس؛ تجریدالمنطق؛ اساس الاقتباس؛ زیج ایلخانی؛ آداب البحث؛ آداب المتعلمین؛ روضةالقلوب؛ اثبات بقای نفس؛ تجرید الهندسه؛ اثبات جوهر؛ جامع الحساب؛ اثبات عقل؛ جام گیتی‌نما؛ اثبات واجب الوجود؛ الجبر و الاختیار؛ استخراج تقویم؛ خلافت‌نامه؛ اختیارات نجوم؛ رساله در کلیات طب؛ ایام و لیالی؛ علم المثلث؛ الاعتقادات؛ شرح اصول کافی و کتاب الکل.
کتابشناخت: از اخلاق تا صور ستارگان
• الادب ال‍وج‍ی‍ز ل‍ل‍ول‍د ال‍ص‍غ‍ی‍ر
عبدالله بن ال‍م‍ق‍ف‍ع، مترجم: خواجه نصیرالدین طوسی، با تصحیح و اه‍ت‍م‍ام غلامحسین آهنی، بی‌نا، 116 صفحه، بی‌تا.
• اخلاق م‍ح‍ت‍ش‍م‍ی و سه رساله دی‍گ‍ر او
نصیرالدین طوسی، با دی‍ب‍اچ‍ه و تصحیح محمدتقی دان‍ش‌پ‍ژوه، بی‌نا، 590 صفحه، بی‌تا.
• اساس الاقتباس
خواجه نصیرالدین طوسی، به تصحیح مدرس رضوی، دانشگاه تهران، 599 صفحه، بی‌تا.
• اوصاف الاشراف: متن ف‍ارس‍ی و ترجمه ع‍رب‍ی
خواجه نصیرالدین محمد طوسی، تصحیح: ن‍ص‍رال‍ه ت‍ق‍وی، مترجم: رکنالدین محمد بن علی جرجانی، بی‌نا، 169 صفحه، بی‌تا.
• آداب المتعلمین
خواجه نصیرالدین طوسی، مترجم: مولانا پرویز حیدر مجیدی صاحب مبارکپوری، صبوری، 80 صفحه، بی‌تا.
• ترجمه صور ال‍ک‍واک‍ب
خواجه نصیرالدین طوسی، بی‌نا، 196 صفحه، بی‌تا.
• جبر و اختیار
خواجه نصیرالدین طوسی، بی‌نا، 40 صفحه، بی‌تا، 10 ريال.
• ج‍ف‍ر جامع
محمد طوسی، بی‌نا، 56 صفحه، بی‌تا.
• رساله ام‍ام‍ت
خواجه طوسی، به کوشش محمدتقی دان‍ش‌پ‍ژوه، دانشگاه تهران، 25 صفحه، بی‌تا.
• رساله بیست باب در معرفت اسطرلاب
محمد بن محمد بن الحسن الطوسی م‍ل‍ق‍ب به خواجه نصیرالدین، بی‌تا، 37 صفحه، بی‌تا.
• فصول خواجه طوسی
مترجم: رکنالدین محمد بن علی گ‍رگ‍ان‍ی اس‍ت‍رآب‍ادی، به کوشش محمدتقی دان‍ش‌پ‍ژوه، انتشارات دانشگاه تهران، 58 صفحه، بی‌تا.
• س‍رگ‍ذش‍ت و ع‍ق‍ائ‍د فلسفی خواجه نصیرالدین طوسی به انضمام ب‍ع‍ض‍ی از رسائل و م‍ک‍ات‍ب‍ات وی
دانشگاه تهران، 238 صفحه، چاپ اول سال 1335.
• ت‍ن‍س‍وخ‌‌ن‍ام‍ه ایلخانی
محمد بن محمد بن حسن طوسی «خواجه نصیرالدین» با مقدمه و ت‍ع‍ل‍ی‍ق‍ات مدرس رضوی، بنیاد فرهنگ ایران، 359 صفحه، چاپ اول سال 1348.
• حکمت علمی از نظر خواجه نصیرالدین طوسی به ضمیمه یک قصیده و دو غزل [خواجه نصیرالدین طوسی]
جلال‌الدین همایی، کتابفروشی دهخدا، 81 صفحه، چاپ اول سال 1348.
• تلخيص المحصل به انضمام رسائل و فوائد كلامي
نصيرالدين طوسي، عبدالله نورايي، دانشگاه تهران، مؤسسه مطالعات اسلامي دانشگاه مك گيل، 544 صفحه، چاپ اول سال 1359، 900 ريال.
• اخلاق ناصري
نصيرالدين طوسي، ویراستار: عليرضا حيدري، مصحح: مجتبي مينوي طهراني، خوارزمي، 619 صفحه، چاپ دوم سال 1360، 195 ريال.
• اوصاف الاشراف
خواجه نصيرالدين طوسي، مصحح: نجيب مايل هروي، امام، 291 صفحه، چاپ اول سال 1361.
• اوصاف الاشراف
خواجه نصیرالدین طوسی، نشر هدی، 66 صفحه، چاپ اول سال 1361، 50 ريال.
• الاشارات و التنبيهات
حسين بن عبدالله ابن‌سينا، شارح: نصيرالدين حسن طوسي، دفتر نشر كتاب، 457 صفحه، جلد 2، وزيري، چاپ دوم سال 1362، 3000 نسخه، 2800 ريال.
• تصورات يا روضة التسليم
خواجه نصيرالدين طوسي، جامي، 160 صفحه، وزيري، چاپ اول سال 1363، 2000 نسخه، 310 ريال.
• جبر و اختیار
نصیرالدین طوسی، ص‍درال‍م‍ت‍أل‍ه‍ی‍ن شیرازی، نشر علوم اسلامی، 88 صفحه، چاپ اول سال 1363، 140 ريال.
• روض‍ةال‍ت‍س‍ل‍ی‍م یا تصورات
نصیرالدین اب‍وج‍ع‍ف‍ر محمد بن محمد بن الحسن الطوسی، تصحیح: و. ای‍وان‍ف، جامی، 160 صفحه، چاپ اول سال 1363، 310 ريال.
• شرح الاشارات
خواجه نصيرالدين طوسي، امام فخر رازي، كتابخانه عمومي آيةالله مرعشي نجفي، 146 صفحه، رحلي، چاپ دوم سال 1363، 2000 نسخه.
• منتخب اخلاق ناصري
خواجه نصيرالدين طوسي، گردآورنده: جلال‌الدين همائي، نشر هماذر، 214 صفحه، رقعي، چاپ دوم سال 1363، 3300 نسخه، 250 ريال.
• دو رساله فلسفي در بيان اراده انسان: 1. جبر و اختيار، 2. جبر و تفويض
خواجه نصيرالدين طوسي، محمد بن ابراهيم صدرالدين شيرازي، علوم اسلامي، 88 صفحه، وزيري، چاپ اول سال 1364، 3000 نسخه، 140 ريال.
• آغاز و انجام
خواجه نصیرالدین طوسی، مقدمه و شرح و ت‍ع‍ل‍ی‍ق‍ات حسن حسنزاده آم‍ل‍ی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 232 صفحه، چاپ اول سال 1366، 500 ريال.
• دعاي استدعاي فرج براي ظهور و شهود حضرت حجة العصر عجل‌الله‌فرجه
خواجه نصيرالدين طوسي، خانقاه احمدي فقراء ذهبيه تهران، 40 صفحه، جيبي، چاپ دوم سال 1366، 3000 نسخه.
• كشف المراد: في شرح تجريد الاعتقاد
نصيرالدين محمد طوسي، مترجم: ابوالحسن شعراني، شارح: حسن بن يوسف علامه حلي، اسلاميه، 644 صفحه، وزيري، چاپ چهارم سال 1366، 3200 نسخه، 1200 ريال.
• كشف المراد: في شرح تجريد الاعتقاد
نصيرالدين محمد طوسي، مترجم: ابوالحسن شعراني، اسلاميه، 648 صفحه، وزيري، چاپ اول سال 1366، 3000 نسخه، 1100 ريال.
• دعاي دوازده امام
خواجه نصيرالدين طوسي، مترجم: عباس مصباح‌زاده، اقبال، 48 صفحه، چاپ اول سال 1368، 5000 نسخه، 150 ريال.
• ان‍ی‍س ال‍طال‍ب‍ی‍ن [نصیرالدین طوسی]
ترجمه آداب المتعلمین، م‍ح‍م‍دج‍واد ذه‍ن‍ی ت‍ه‍ران‍ی، حاذق، 56 صفحه، چاپ اول سال 1370، 250 ريال.
• بقای روح پس از م‍رگ (به انضمام متن ع‍رب‍ی)
ت‍ص‍ن‍ی‍ف نصیرالدین طوسی با شرح اب‍وع‍ب‍دال‍ل‍ه زن‍ج‍ان‍ی، ترجمه زی‍ن‌ال‍دی‍ن کیانی‌نژاد، شرکت سهامی انتشار، 167 صفحه، چاپ اول سال 1373، 3250 ريال.
• قواعد ال‍ع‍ق‍ائ‍د
نصیرالدین الطوسی، تحقیق: علی ال‍رب‍ان‍ی ال‍گ‍ل‍پ‍ای‍گ‍ان‍ی، ل‍ج‍ن‍ة اداره ال‍ح‍وزه ال‍ع‍ل‍م‍ی‍ه ب‍ق‍م، 184 صفحه، چاپ اول سال 1374، 3000 ريال.
• دعاي دوازده امام خواجه نصير
هلال، 32 صفحه، جيبي (گلاسه)، چاپ اول سال 1377، 50000 نسخه، 500 ريال.
• ک‍ش‍ف‌ال‍م‍راد فی شرح تجریدالاعتقاد [نصیرالدین طوسی]
ال‍ع‍لام‍ه ال‍ح‍ل‍ی، تصحیح: حسن حسنزاده الآم‍ل‍ی، جماعه‌المدرسین فی الحوزه‌العلمیه و مؤسسة النشر الاسلامی، 592 صفحه، چاپ اول سال 1380، 70000 ريال.
• م‍ص‍ارع ال‍م‍ص‍ارع
ابیجعفر نصیرالدین محمد بن محمد بن الحسن الطوسی، مترجم: محسن م‍ی‍ری، حکمت، 230 صفحه، چاپ اول سال 1380، 6500 ريال.
• الجوهر‌النضید: شرح م‍ن‍طق‌ال‍ت‍ج‍ری‍د
خواجه نصیرالدین الطوسی، شرح ج‍م‍ال‌ال‍دی‍ن حسن بن یوسف ال‍ع‍لام‍ه ال‍ح‍ل‍ی، تصحیح و تعلیق: محسن بیدارفر، بیدار، 480 صفحه، چاپ اول سال 1381، 21000 ريال.
• نور ه‍ن‍دس‍ی: ترجمه و ش‍رح‍ی بر دو اثر خواجه نصیرالدین طوسی
م‍ت‍رج‍م‍ان: محمدمهدی ص‍دی‍ق‍ی خ‍وی‍دک و ب‍ت‍ول خ‍انی، انتشارات یزد، 101 صفحه، انتشارات یزد، چاپ اول سال 1381.
• اج‍وب‍ة ال‍م‍س‍ائ‍ل‌ال‍ن‍ص‍ی‍ری‍ه: مشتمل بر بیست رساله
نصیرالدین طوسی، به اه‍ت‍م‍ام و مقدمه عبدالله نورانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 294 صفحه، چاپ اول سال 1383، 20000 ريال.
• شرح الاشارات و التنبيهات
نصيرالدين حسن طوسي، حسن حسنزاده آملي، بوستان كتاب، 616 صفحه، در 2 جلد، جلد 2، وزيري (سلفون)، چاپ اول سال 1383، 1500 نسخه، 48000 ريال.
• تحریر اصول الهندسه و‌الحساب لأقلیدس: تجدید چاپ نسخه چاپ‌سنگی تهران ۱۲۹۸ ه. ق
خواجه نصیرالدین طوسی، احمدرضا رحیمی ریسه، فهرستگان، 222 صفحه، چاپ اول سال 1386.
• تحریر الاکرات و المتوسطات: تجدیدچاپ نسخه‌ی چاپ سنگی تهران ۱۳۰۴ه.ق
خواجه نصیرالدین طوسی، به کوشش و مقدمه احمدرضا رحیمی ریسه، فهرستگان، 170 صفحه، چاپ اول سال 1386، 50000 ريال.
• کتابشناسی دست‌نوشته‌های آثار علامه خواجه نصیرالدین محمد طوسی (متوفای ۶۷۲ ھ.ق. = ۱۳۷۴ م.) در کتابخانه بزرگ قم: کتابخانه بزرگ حضرت آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی، گنجینه جهانی مخطوطات اسلامی آیت‌الله‌العظمی‌مرعشی نجفی (ره)
به کوشش محمود مرعشی نجفی، 381 صفحه، چاپ اول سال 1387.
• آداب تربيت و معاشرت ايراني: برگرفته از كتاب اخلاق ناصري
خواجه نصيرالدين محمد طوسي، بازنويسي: مريم مصطفوي، ویراستار: مهدي شيزري، خيام، 96 صفحه، جيبي (شوميز)، چاپ اول سال 1389، 2100 نسخه، 23000 ريال.
• معيار الاشعار (در علم عروض و قافيه) و ميزان الافكار في شرح معيار الاشعار
نصيرالدين محمد طوسي، محمد سعدالله مفتي مرادآبادي، مصحح: محمد فشاركي، ميراث مكتوب، 556 صفحه، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1389، 500 نسخه، 155000 ريال.
• مجموعه رسائل
خواجه نصیرالدین محمد بن محمد بن الحسن الطوسی، تصحیح: محمدتقی مدرس رضوی، مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب، 136 صفحه، چاپ اول سال 1390، 30000 ريال.
• اکر منالاوس (در هندسه کروی)
خواجه نصیرالدین طوسی، الهام افشار، با مقدمه جعفر آقایانی چاوشی، بوستان قرآن، 335 صفحه، چاپ اول سال 1390.
• جواهرالفرایض المشهور به الفرایض النصیریه
ابیجعفر محمد بن محمد بن الحسن نصیرالدین الطوسی، مؤسسه فقه التقلین الثقافیه، 255 صفحه، چاپ اول سال 1390، 80000 ريال.
• شرح بیست باب در معرفت اسطرلاب: (شرح بیست باب خواجه نصیرالدین طوسی)
شارح: نظام‌الدین عبدالعلی بن محمد بن حسین بیرجندی، با مقدمه و به کوشش فرید قاسملو، یوسف بیگ‌باباپور، با همکاری کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، کتابخانه و موزه ملک، مجمع ذخایر اسلامی، 229 صفحه، چاپ اول سال 1391، 200000 ريال.
• ثلاثون فصلا (مختصر فی معرفة التقاویم مشتمل علی ثلاثین فصلا)
محمد بن محمد نصیرالدین الطوسی، تحقیق: محمدمهدی نجف، آل‌بیت، 180 صفحه، چاپ اول سال 1393.
• رساله اثبات العقل المجرد خواجه نصيرالدين طوسي و شروح آن
خواجه نصيرالدين محمد طوسي، شارح: شمس‌الدين محمد كيشي و جلال‌الدين دواني، ميراث مكتوب، 376 صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال 1393، 1000 نسخه، 186000 ريال.
• ماهیت منطق و منطق ماهیت: تحریر و تحلیل شروح نصیرالدین طوسی و فخرالدین رازی بر نهج‌های یکم و دوم منطق اشارات ابن سینا
انتشارات حکمت اسلامی، 552 صفحه، چاپ اول سال 1393.
تجلی خواجه نصیر در نگارش‌های دیگران
• خ‍داون‍د دانش و سیاست خواجه نصیرالدین طوسی
نوشته اقبال ی‍غ‍م‍ائ‍ی، بی‌نا، 140 صفحه، بی‌تا.
• زندگانی و شخصیت خواجه نصیرالدین طوسی
کاظم روان‌بخش، بی نا، 104 صفحه، بی‌تا، 20 ريال.
• رساله جبر و م‍ق‍اب‍ل‍ه خواجه نصیرالدین طوسی که از روی نسخه مکتوب در سال ۹۶۹ هجری طب‍ع شده
اکبر داناسرشت، دانشگاه تهران، 23 صفحه، چاپ اول سال 1335.
• محاکمات فلسفیه یا داوری بین نصیرالدین طوسی و دبیران کاتبی
اسماعیل واعظ جوادی، دانشگاه اصفهان، 420 صفحه، چاپ اول سال 1337.
• نظری‍ات اق‍ت‍ص‍ادی خواجه نصیرالدین طوسی
حسن ت‍وان‍ای‍ان‌ف‍رد، قسط، چاپ اول سال 1359، 70 ريال.
• نصیرالدین الطوسی فی مرابع ابن‌سینا
عارف تامر، مؤسسة عزالدین للطباعه والنشر، 150 صفحه، چاپ اول سال 1361.
• س‍رگ‍ذش‍ت و ع‍ق‍ای‍د فلسفی خواجه نصیرالدین طوسی: بهانضمام ب‍ع‍ض‍ی از رسائل و م‍ک‍ات‍ب‍ات وی
محمد م‍درس‍ی، امیرکبیر، 221 صفحه، چاپ اول سال 1363، 330 ريال.
• ک‍اوش رصدخانه مراغه و نگاهی به پ‍ی‍ش‍ی‍ن‍ه دانش س‍ت‍اره‌ش‍ن‍اس‍ی در ایران
پرویز ورج‍اون‍د، امیرکبیر، 510 صفحه، چاپ اول سال 1366.
• شعر و شاعري در آثار خواجه نصيرالدين طوسي بهانضمام مجموعه اشعار فارسي خواجه نصير و متن كامل و منقح معیار الاشعار
معظمه اقبالي، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان چاپ و انتشارات، 424 صفحه، وزيري، چاپ اول سال 1370، 2500 ريال.
• بررسی و داوری در م‍س‍ائ‍ل اخ‍ت‍لاف‍ی میان: دو ف‍ی‍ل‍س‍وف اسلامی خواجه نصیر طوسی و امام فخر رازی
حسن ح‍س‍ن‍ی، دانشگاه تهران، 304 صفحه، چاپ اول سال 1373، 4200 ريال.
• خواجه نصير ياور وحي و عقل
عبدالوحيد وفايي، سازمان تبليغات اسلامي، 199 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1373، 4000 نسخه، 1000 ريال.
• تعليقه بر اساس الاقتباس خواجه نصير طوسي: متن اساس الاقتباس
عبدالله انوار، نشر مركز، 440 صفحه، جلد 1، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1375، 2200 نسخه، 35000 ريال.
• زندگاني خواجه نصير
عبدالوحيد وفايي، مترجم: حسن عباس‌فطرت، انصاريان، 144 صفحه، رقعي، چاپ اول سال 1375، 2000 نسخه، 1500 ريال.
• تطور علم ال‍ک‍لام ال‍ی ال‍ف‍ل‍س‍ف‍ه و م‍ن‍ه‍ج‍ه‍ا ع‍ن‍د نصیرالدین الطوسی: دراس‍ة ت‍ح‍ل‍ی‍ل‍ی‍ة م‍ق‍ارن‍ه ل‍ک‍ت‍اب تجرید ال‍ع‍ق‍ائ‍د
عباس سلیمان، 149 صفحه، دارال‍م‍ع‍رف‍ة ال‍ج‍ام‍ع‍ی‍ه، چاپ اول سال 1376.
• خواجه نصیرالدین طوسی: آسمان ه‍ن‍ر و آف‍ت‍اب زم‍ی‍ن
محمد احمد پ‍ن‍اه‍ی س‍م‍ن‍ان‍ی، نشر ندا، 209 صفحه، چاپ اول سال 1376، 7500 ريال.
• دعاي توسل خواجه نصير (ره) و دعاي ماه مبارك رمضان
محسني، 52 صفحه، جيبي (شوميز)، چاپ دوم سال 1376، 10000 نسخه، 1000 ريال.
• م‍س‍ائ‍ل ال‍خ‍لاف بین فخرالدین ال‍رازی و نصیرالدین الطوسی
ه‍ان‍ی ن‍ع‍م‍ان ف‍رح‍ات، الغدیر، 407 صفحه، چاپ اول سال 1376.
• تجلي نبوغ: (خواجه نصيرالدين طوسي)
تهيه و تدوين: محمدرضا يعقوبي، روابط عمومي دانشگاه خواجه نصیرالدين طوسي، 50 صفحه، چاپ اول سال 1377.
• خواجه نصیرالدین طوسی
مصطفی ب‍ادک‍وب‍ه‌ای ه‍زاوه‌ای، شرکت توسعه کتابخانههای ایران، 291 صفحه، چاپ اول سال 1377، 4500 ريال.
• قص‍ه‌ه‍ای‍ی از زندگانی خواجه نصیرالدین طوسی
علی معصومی، پیام محراب، 112 صفحه، چاپ اول 1377، 3200 ريال.
• زندگینامه خواجه نصیرالدین طوسی
سازمان بسیج مهندسین کشور، 24 صفحه، چاپ اول سال 1378.
• ستاره توس (داس‍ت‍ان زندگی خواجه نصیرالدین توسی)
حسین کیانپور، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 198 صفحه، چاپ اول سال 1378، 5700 ريال.
• وص‍ای‍ای بزرگان ادب و ع‍رف‍ان
عبذالرحیم ع‍ق‍ی‍ق‍ی ب‍خ‍ش‍ای‍ش‍ی، دفتر نشر نوید اسلام، 108 صفحه، چاپ اول سال 1378، 3500 ريال.
• ان‍دی‍ش‍ه‌ه‍ای اع‍ت‍ق‍ادی: ب‍رگ‍ردان کتاب قواعد ال‍ع‍ق‍ائ‍د نصیرالدین طوسی
پژوهش علی رب‍ان‍ی گ‍ل‍پ‍ای‍گ‍ان‍ی، مترجم: اس‍دال‍ل‍ه یاوری، لوح محفوظ، 197 صفحه، چاپ اول سال 1379.
• آس‍ان‌ت‍ری‍ن راه برای س‍ی‍ر و س‍ل‍وک و تهذیب نفس: «اوصاف الاشراف» خواجه نصیرالدین طوسی
ب‍ازن‍وی‍س‍ی محمدرضا غیاثی کرمانی، حضور، 120 صفحه، چاپ اول سال 1379، 4000 ريال.
• خواجه دان‍ش‍م‍ن‍د
ب‍ت‍ول س‍ع‍ی‍دی و حسین س‍ه‍راب‍ی، شرکت توسعه کتابخانههای ایران، 31 صفحه، چاپ اول سال 1379، 500 ريال.
• خواجه نصير طوسي
عبدالحي شماسي، ویراستار: سرور محمدي، سازمان پژوهش و برنامه‌‌ريزي آموزشي، دفتر انتشارات كمك آموزشي، 108 صفحه، پالتويي (شوميز)، چاپ اول سال 1379، 10000 نسخه، 2500 ريال.
• ان‍دی‍ش‍ه‌ه‍ای سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی
م‍ح‍م‍درس‍ول ال‍م‍اس‍ی‍ه، نشر همراه، 150 صفحه، چاپ اول سال 1380.
• رابطه دین و سیاست: ت‍ف‍س‍ی‍ره‍ای امام محمد غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی از پ‍ی‍ون‍د دین و سیاست
ای‍رج م‍ی‍ر، نشر نی، 374 صفحه، چاپ اول سال 1380، 20000 ريال.
• شرح ال‍ف‍رائ‍ض النصیریه
تحقیق: حسین ال‍حسنی ال‍ب‍ی‍رج‍ن‍دی، زمینه‌سازان ظهور امام عصر (عج)، 40 صفحه، چاپ اول سال 1380، 10000 ريال.
• ه‍دای‍ة ال‍طال‍ب‍ی‍ن فی شرح آداب المتعلمین
محمود موس‍وی ده‍س‍رخ‍ی اص‍ف‍ه‍ان‍ی، لاهوت، 96 صفحه، چاپ اول سال 1381.
• خورش‍ی‍د در آتش: زندگینامه داس‍ت‍ان‍ی خواجه نصیرالدین محمد طوسی
ک‍ام‍ران پ‍ارس‍ی‌ن‍ژاد، حوزه هنری، 208 صفحه، چاپ اول سال 1381، 11000 ريال.
• خواجه نصير: ياور وحي و عقل
عبدالوحيد وفايي، شركت چاپ و نشر بين‌الملل، 120 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1382، 3000 نسخه، 5000 ريال.
• اس‍م‍اع‍ی‍ل‍ی‍ون و مغول و خواجه نصیرالدین طوسی
حسن ام‍ی‍ن، ترجمه مهدی زن‍دی‍ه، دایرةالمعارف فقه اسلامی، 424 صفحه، چاپ اول سال 1383.
• خواجه نصير و شاخ گاو
محمد شعباني، دبيران قلم، 86 صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال 1383، 1000 نسخه.
• قصه حي‌بن يقظان به روايت ابوعلي سينا، سهروردي، ابن‌طفيل و قصه سلامان و ابسال به روايت ابوعلي سينا، ابن‌طفيل، خواجه نصير
سيد ضياء‌الدين سجادي، سروش، 272 صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ دوم سال 1384، 2000 نسخه، 19000 ريال.
• چ‍ه‍ره‌ه‍ای آف‍ت‍اب‍ی
محمد احمد پ‍ن‍اه‍ی س‍م‍ن‍ان‍ی، اشراقیه، چاپ اول سال 1385.
• از خاک تا افلاک: تاملی در زندگی خواجه نصیرالدین طوسی
فرانچسکو سوریانا، ترجمه کاملیا رفعت نژاد، ثالث، 152 صفحه، چاپ اول سال 1386.
• خواجهنصیرالدین طوسی
ک‍ی‍وم‍رث پ‍ارس‍ای، دبیر، 32 صفحه، چاپ اول سال 1386.
• مدیریت سیاسی از دیدگاه خواجه نصیرالدین توسی
حسین رم‍ض‍ان‍ی خ‍ردم‍ردی، مؤسسه فرهنگی دانش و ان‍دی‍ش‍ه معاصر، 162 صفحه، چاپ اول سال 1386، 24000 ريال.
• ترجمه و شرح الهیات (خداشناسی) تجرید الاعتقاد اثر خواجه نصیرالدین طوسی
منصور رستمی، مقدمه: مهدی دهباشی، رسالت یعقوبی، 128 صفحه، چاپ اول سال 1387، 15000 ريال.
• تهذیب نفس در اخلاق ناصری
محمد آرمین، شروع، 268 صفحه، چاپ اول سال 1387، 30000 ريال.
• خواجه نصیرالدین طوسی
حسین کیانپور، تصویرگر: رقیه سرداری، آستان قدس رضوی، 24 صفحه، چاپ اول سال 1387.
• الان‍وار ال‍ج‍لال‍ی‍ه فی شرح ال‍ف‍ص‍ول ال‍ن‍ص‍ی‍ری‍ة
ج‍م‍ال‌ال‍دی‍ن م‍ق‍داد بن عبدالله ال‍س‍ی‍وری ال‍ح‍ل‍ی، تحقیق: علی ح‍اج‍ی‌آب‍ادی و عباس جلالی‌نیا، مج‍م‍ع‌ال‍ب‍ح‍وث‌الاس‍لام‍ی‍ه، 216 صفحه، چاپ اول سال 1387، 6500 ريال.
• جواهرنامه: (تلخیص تنسوح‌نامه ایلخانی خواجه نصیرالدین طوسی)
یوسف بیگ‌باباپور، مجمع ذخائر اسلامی، 95 صفحه، چاپ اول سال 1388.
• مطالعه تطبیقی تربیت اخلاقی از دیدگاه کانت و خواجه نصیرالدین طوسی
اکبر رهنما، آبیژ، 153 صفحه، چاپ اول سال 1388، 30000 ريال.
• منازعات فرقه‌ای وتحول مذهبی در ایران: از امام الحرمین جوینی تا خواجه نصیرالدین طوسی (حدود ۴۱۹ ــ ۶۷۹ ھ. ق)
محمد قلیزاده، حبیب، 496 صفحه،چاپ اول سال 1388، 75000 ريال.
• خواجه نصیرالدین طوسی (تشریح مشرب فلسفی خواجه در موضوع علم باری‌تعالی)
حمید عیدی، شاپورخواست، 142 صفحه، چاپ اول سال 1389، 30000 ريال.
• خواجه نصیرالدین‌طوسی و مهار حمله مغول
علی کورانی العاملی، دلیل ما، 248 صفحه، چاپ اول سال 1389.
• کلام اسلامی: توحید، صفات و افعال الهی (بر اساس کتاب تجریدالاعتقاد)
امیر شیرزاد، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، 240 صفحه، چاپ اول سال 1389، 26500 ريال.
• مجموعه آثار ریاضی و نجومی خواجه نصیرالدین طوسی
فرید قاسملو، دانشگاه آزاد اسلامی، 600 صفحه، چاپ اول سال 1389.
• خواجه نصیرالدین توسی
علی رزاقی‌شانی، تیرگان، 103 صفحه، چاپ اول سال 1390، 24000 ريال.
• خواجه‌پژوهی (مجموعه مقالاتی به قلم گروهی از نویسندگان)
عبدالله صلواتی، خانه کتاب، 784 صفحه، چاپ اول سال 1390، 162000 ريال.
• دعاهاي سريع الاجابه و مشكل‌گشا و دعادرماني و رفع غم‌هاي زندگي و دوازده امام خواجه نصير
گردآورنده: عباس رجبي راوري، رجبي، 96 صفحه، جيبي (شوميز)، چاپ اول سال 1390، 10000 نسخه، 5000 ريال.
• ستاره‌ی توس: گذری بر زندگی‌خواجه نصیرالدین توسی
گردآوری و نگارش: زهرا ارونی، تصویرسازی: آیه حیدری، مینا قدوسی، سفیدسار، 60 صفحه، چاپ اول سال 1390، 30000 ريال.
• شرح فصول نصیریه
محمد بن احمد خواجگی شیرازی (متکلم سده ۱۱ ق.)، تحقیق و تصحیح خدیجه مقدس‌زاده، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 329 صفحه، چاپ اول سال 1390، 100000 ريال.
• کالبدشکافی اخلاق و سیاست (با تأکید بر آراء خواجه نصیرالدین طوسی و نیکولو ماکیاولی)
مهدی نادری باب‌اناری، دانشگاه امام صداق (ع)، 306 صفحه، چاپ اول سال 1390، 80000 ريال.
• نقد‌المحصل: مناظره خواجهنصیرالدین طوسی با امام فخر رازی (فلسفی، کلامی)
تدوین و ویرایش: حمید قلندری، مترجم: غلام‌عباس حسنوند، هدی، چاپ اول سال 1390، 60000 ريال.
• استاد بشر: پژوهش‌هایی در زندگی، روزگار، فلسفه و علم خواجه نصیرالدین طوسی
گزینش و ویرایش حسین معصومی همدانی، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، 513 صفحه، چاپ اول سال 1391، 155000 ريال.
• آراء و شیوه‌های تربیتی خواجه نصیرالدین طوسی
فرزانه نیک‌نژادی، دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر، 103 صفحه، چاپ اول سال 1391، 38000 ريال.
• تصحیح و توضیح اوصاف‌الاشراف خواجه نصیرالدین طوسی بر اساس نه نسخه خطی و یک چاپ سنگی
غلامرضا خوش‌اقبال، نشر نگره، 216 صفحه، چاپ اول سال 1391، 60000 ريال.
• معجزه از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی، قاضی‌عبدالجبار معتزلی و فخر رازی
سیاوش میرزایی، موعود اسلام، 224 صفحه، چاپ اول 1391.
• استاد بشر (مروری بر زندگی و آثار خواجه نصیرالدین‌طوسی)
دبیرخانه نکوداشت مفاخر ایران اسلامی سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی، زیرنظر رضا فریدزاده، به سفارش سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی، جهاد دانشگاهی، 14 صفحه، چاپ اول سال 1392، 65000 ريال.
• آموزه‌های اخلاقی درمرزبان‌نامه و اخلاق ناصری
مولفان فرامرز نورمحمد‌زاده توده، بهروز بابایی، شیلان، 128 صفحه، چاپ اول سال 1392.
• توضیح الاخلاق: تحریری از اخلاق ناصری
ابن‌خاتون عاملی، به تحقیق و تصحیح سیدمحمدرضا رضاپور، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 455 صفحه، چاپ اول سال 1392، 115000 ريال.
• جنبه‌های اجتماعی ـ اخلاقی کتاب تهذیب‌الاخلاق ابن مسکویه و اخلاق ناصری خواجه نصیرالدین طوسی
حشمت‌الله ولی‌ز‌اده٬ طاهره خیری٬ مصطفی ملکی، نشر ریسمان، 113 صفحه، چاپ اول سال 1392، 105000 ريال.
• حکیم قدوسی (مروری بر زندگی و آثار خواجه نصیرالدین طوسی)
غلامرضا جمشید‌نژاد اول، حنیف قلندری، همشهری، 193 صفحه، چاپ اول سال 1392، 80000 ريال.
• خواجه نصير، فارابي، ملاصدرا و شيخ فضل‌الله نوري
گردآورنده: دپارتمان علوم سياسي مدرسان برتر، مدرسان برتر، 106 صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال 1392، 1000 نسخه، 102000 ريال.
• خواجه نصیرالدین طوسی
علی‌اکبر ولایتی، امیرکبیر، دو جلدی، چاپ اول سال 1392، 50000 ريال.
• قرن سوخته: براساس زندگی خواجه نصیرالدین طوسی
نوشته زینب اسماعیلی، 256 صفحه، امیرکبیر، 256 صفحه، چاپ اول سال 1392، 45000 ريال.
• لباب‌الفواید فی شرح قواعدالعقاید ابوالفضایل علامه خواجه نصیرالدین طوسی
مترجم و شارح عبدالرضا جمالزاده، دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر، 288 صفحه، چاپ اول 1392، 150000 ريال.
• مشاهیر تشیع خواجه نصیرالدین طوسی: تاملی بر یک تعامل خواجه نصیرالدین طوسی و اسماعیلیان نزاری
مطهره‌سادات احمدپناه، آشیانه مهر، 204 صفحه، چاپ اول سال 1392، 95000 ريال.
• بررسی تحلیلی فضایل و رذایل اخلاقی در کیمیای سعادت و اخلاق ناصری
پژوهش و نگارش: معصومه جاوردی، انتشارات نوروزی، 128 صفحه، چاپ اول سال 1393.
• بهداشت روانی کودکان از منظر بزرگان (فارابی، ابن سینا، غزالی، نصیرالدین طوسی)
عباس عاشوری‌نژاد و حسن رستمی، ارمغان، 98 صفحه، چاپ اول سال 1393، 10000 ريال.
• خواجه نصیرالدین طوسی (بنیانگذار مکتب نجومی مراغه)
مسعود غلامیه، یوسف بیگ‌باباپور، منشور سمیر، 163 صفحه، چاپ اول سال 1393، 100000 ريال.
• خواجه نصیرالدین طوسی
موسی دیباج، مدیر علمی مجموعه: حسن باستانی‌راد، دفتر پژوهشهای فرهنگی، 120 صفحه، چاپ اول سال 1393، 60000 ريال.
• خواجه نصیرالدین طوسی
حسن احمدی‌فرد، مشاور علمی: فرزاد عباسی، مدیر طرح: علی سیفی، سنبله، 200 صفحه، چاپ اول سال 1393، 80000 ريال.
• رساله‌هاي شعري فيلسوفان مسلمان فارابي، ابن‌سينا، بغدادي، ابن‌رشد و خواجه نصير
مترجم: سيد مهدي زرقاني، مترجم: محمدحسن حسنزاده نيري، سخن، 312 صفحه، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال 1393، 1100 نسخه.
• هستی و علل آن در حکمت مشاء: ترجمه، تبیین و تحلیل نمط چهارم اشارات ابن‌سینا و شرح خواجه طوسی بر آن
علی شیروانی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 193 صفحه، چاپ اول سال 1393.
نظرات