به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، «مهدی نجار اعرابی»، کارشناس ارشد رشته تاریخ و پژوهشگر تاریخ اصفهانی است که تاکنون بیش از هزار مقاله در زمینه معماری، هنر، ادبیات و مفاخر شهر اصفهان به چاپ رسانده است. او سال‌ها در مطبوعات اصفهان قلم زده و جدیداً پیشنهاد ثبت چند اثر تاریخی را نیز به میراث فرهنگی داده و چند سالی نیز در دانشگاه، به تدریس اصفهان‌شناسی مشغول بوده است. نجار اعرابی، پیش از این کتابی تحت عنوان «افکار آش رشته‌ای» به چاپ رسانده است.
«نسخه ارم» کتاب جدید اوست که از سلسله انتشارات کانون پژوهش و به ویراستاری راضیه سلطانی به چاپ رسیده است. این کتاب درحقیقت معرفی بخش بزرگی از بافت اصفهان تحت عنوان «ماربین» است؛ اسم کتاب برگرفته از یکی از ابیات قصیده زیبای عبداللطیف خجندی است.
نجار اعرابی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا با اشاره به علاقه خود به شهر اصفهان که ریشه در خاندانش دارد، گفت: جدِ بنده استاد علی محمد، یکی از نجاران درجه اول شهر اصفهان بوده که آثار ماندگاری از ایشان بر جای مانده است و شرح احوال وی، در جلد چهارم «دانشنامه تخت فولاد» به رشته تحریر درآمده است. در این کتاب 308 صفحه‌ای، از 108 منبع که اکثرا منابع دست اول بوده، استفاده شده است. همچنین بخشی از این پژوهش در قالب تاریخ شفاهی و در گفت‌وگوهایی با سالمندان محلی، انجام شده است.
او ادامه داد: در وجه تسمیه «ماربین» مختصرا باید گفت، واژه ماربین از دو بخش «مار» و «بین» تشکیل شده و جزء اول آن ربطی به مار که حیوانی خزنده است، ندارد؛ بلکه درواقع تخفیف‌یافته کلمه مهر است و در همان روزگاران عهد کهن ساسانیان نیز این تطور روی داده است. اما جزء دوم از صورت ماربانان (مارفانان) است و می‌توان دریافت که واژه مهربان در آن وجود داشته است و این واژه بر حسب شیوه عمومی ماربون مساوی است با مهربون هم تلفظ می‌شود.
این پژوهشگر با بیان اینکه این کتاب به پژوهشگر نستوه تاریخ اصفهان علامه جلال‌الدین همایی تقدیم شده است، ادامه داد: هدف از نگارش این کتاب که پنج سال زمان برد، معرفی و شناساندن محلات، وجه تسمیه‌های دلنشین محلات و نهایتا معرفی آثار و ابنیه و امامزاده‌های این بافت باستانی بود که در کتب قبلی کمتر و یا پراکنده به آنها پرداخته شده بود.
نجار اعرابی همچنین گفت: امروزه متاسفانه اکثر نوجوانان و جوانان ما نسبت به بافت محله‌ای که در آن زندگی می‌کنند، علاقه و توجهی ندارند و اگر از آنها بپرسید در محله شما چه آثار واجد ارزشی هست، یا چرا نام آن چنین است، نمی‌توانند پاسخی بدهند، بعضا حتی از نام خانوادگی خود که برگرفته از اسم آن محله است، بیزارند! به همین خاطر کوشیده‌ام تا با نوشتن «نسخه ارم» به سهم خودم گامی برای پر کردن این خلاء لااقل درباره منطقه ماربین انجام دهم.
«نسخه ارم» کتاب جدید اوست که از سلسله انتشارات کانون پژوهش و به ویراستاری راضیه سلطانی به چاپ رسیده است. این کتاب درحقیقت معرفی بخش بزرگی از بافت اصفهان تحت عنوان «ماربین» است؛ اسم کتاب برگرفته از یکی از ابیات قصیده زیبای عبداللطیف خجندی است.
نجار اعرابی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا با اشاره به علاقه خود به شهر اصفهان که ریشه در خاندانش دارد، گفت: جدِ بنده استاد علی محمد، یکی از نجاران درجه اول شهر اصفهان بوده که آثار ماندگاری از ایشان بر جای مانده است و شرح احوال وی، در جلد چهارم «دانشنامه تخت فولاد» به رشته تحریر درآمده است. در این کتاب 308 صفحه‌ای، از 108 منبع که اکثرا منابع دست اول بوده، استفاده شده است. همچنین بخشی از این پژوهش در قالب تاریخ شفاهی و در گفت‌وگوهایی با سالمندان محلی، انجام شده است.
او ادامه داد: در وجه تسمیه «ماربین» مختصرا باید گفت، واژه ماربین از دو بخش «مار» و «بین» تشکیل شده و جزء اول آن ربطی به مار که حیوانی خزنده است، ندارد؛ بلکه درواقع تخفیف‌یافته کلمه مهر است و در همان روزگاران عهد کهن ساسانیان نیز این تطور روی داده است. اما جزء دوم از صورت ماربانان (مارفانان) است و می‌توان دریافت که واژه مهربان در آن وجود داشته است و این واژه بر حسب شیوه عمومی ماربون مساوی است با مهربون هم تلفظ می‌شود.
این پژوهشگر با بیان اینکه این کتاب به پژوهشگر نستوه تاریخ اصفهان علامه جلال‌الدین همایی تقدیم شده است، ادامه داد: هدف از نگارش این کتاب که پنج سال زمان برد، معرفی و شناساندن محلات، وجه تسمیه‌های دلنشین محلات و نهایتا معرفی آثار و ابنیه و امامزاده‌های این بافت باستانی بود که در کتب قبلی کمتر و یا پراکنده به آنها پرداخته شده بود.
نجار اعرابی همچنین گفت: امروزه متاسفانه اکثر نوجوانان و جوانان ما نسبت به بافت محله‌ای که در آن زندگی می‌کنند، علاقه و توجهی ندارند و اگر از آنها بپرسید در محله شما چه آثار واجد ارزشی هست، یا چرا نام آن چنین است، نمی‌توانند پاسخی بدهند، بعضا حتی از نام خانوادگی خود که برگرفته از اسم آن محله است، بیزارند! به همین خاطر کوشیده‌ام تا با نوشتن «نسخه ارم» به سهم خودم گامی برای پر کردن این خلاء لااقل درباره منطقه ماربین انجام دهم.
او که نزدیک به 25 سال است دوچرخه‌سواری می‌کند و در یک حرکت نمادین، مسیر بیدآباد تا خمینی‌شهر (سده) را که از عهود پیشین تاکنون به داشتن اراضی کشاورزی و هوای پاک مشهور بوده، تماما با دوچرخه رکاب زده است، ادامه داد: امیدوارم در چاپ جلد دوم «نسخه ارم»، به معرفی دانشمندان و نام‌آوران منطقه ماربین هم بپردازیم و هر چه زودتر به زیور طبع آراسته شود. درباره منطقه ماربین تا کنون چندین کتاب به رشته تحریر درآمده است؛ منتها در «نسخه ارم» سعی بر آن بوده بخشی از این منطقه، وسیع‌تر و علمی‌تر بررسی شود؛ بنابراین مبدأ تحقیق محله بیدآباد و مقصد خمینی‌شهر (سده) است. در «نسخه ارم» سعی بر آن بوده تا به‌صورت خطی مشخص، پژوهشگران و گردشگران لحظه به لحظه با محلات مختلف در مسیر خود آشنا شوند؛ اطلاعاتی مثل وجه تسمیه محله، آثار برجای مانده و آثار از یاد رفته.
او ناگفته باقی نگذاشت که: برخی از ابنیه منطقه ماربین برای اولین بار است که اسمی از آنها به میان می‌آید. آثاری از جمله حمام فعال تاریخی ولدان بر جای مانده از دوره صفویه که امروزه مرمت و مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا یخچال‌های دیواردار بافت ماربین که به قول یورگنسن تنها یخچال‌های باقی مانده در ایران است.
نجار اعرابی در پایان تصریح کرد: منطقه ماربین از کهن‌ترین سکونتگاه‌های شهر اصفهان بوده و آثار کشف شده در یکی از محلات ماربین، قدمت آن را تا هزاره چهارم پیش از میلاد برمی‌گردد. پژوهشگران و سیاحان داخلی و خارجی زیادی تاکنون قدم به منطقه ماربین گذاشته‌اند و هر کدام به سهم خود، این بافت باستانی را مورد بررسی قرار داده‌اند. از طرفی در «نسخه ارم»، ماربین از دیدگاه سیاحان داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گرفت و از جمله افرادی که قدم به ماربین نهاده می‌توان به صادق هدایت و جیمز موریه اشاره نمود.
یادآوری می‌شود که این کتاب، راهگشای پژوهشگران در حوزه مورد نظر قرار خواهد گرفت. همچنین مراکز پخش این کتاب در شهر اصفهان در دو کتابفرشی موجود است؛ شهر کتاب اصفهان و فرهنگسرای اصفهان.
او ناگفته باقی نگذاشت که: برخی از ابنیه منطقه ماربین برای اولین بار است که اسمی از آنها به میان می‌آید. آثاری از جمله حمام فعال تاریخی ولدان بر جای مانده از دوره صفویه که امروزه مرمت و مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا یخچال‌های دیواردار بافت ماربین که به قول یورگنسن تنها یخچال‌های باقی مانده در ایران است.
نجار اعرابی در پایان تصریح کرد: منطقه ماربین از کهن‌ترین سکونتگاه‌های شهر اصفهان بوده و آثار کشف شده در یکی از محلات ماربین، قدمت آن را تا هزاره چهارم پیش از میلاد برمی‌گردد. پژوهشگران و سیاحان داخلی و خارجی زیادی تاکنون قدم به منطقه ماربین گذاشته‌اند و هر کدام به سهم خود، این بافت باستانی را مورد بررسی قرار داده‌اند. از طرفی در «نسخه ارم»، ماربین از دیدگاه سیاحان داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گرفت و از جمله افرادی که قدم به ماربین نهاده می‌توان به صادق هدایت و جیمز موریه اشاره نمود.
یادآوری می‌شود که این کتاب، راهگشای پژوهشگران در حوزه مورد نظر قرار خواهد گرفت. همچنین مراکز پخش این کتاب در شهر اصفهان در دو کتابفرشی موجود است؛ شهر کتاب اصفهان و فرهنگسرای اصفهان.
نظر شما