کمال کمایی مدیرعامل تعاونی ناشران خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران ( ایبنا) در خوزستان، با بیان اینکه در شرایط کرونایی ناشران تحت فشار قرار گرفتند، گفت: شیوع ویروس کرونا در جهان با توجه به آماده بودن زیرساخت‌ها در برخی از کشورها، نتوانست به عملکرد ناشران آنها آسیب بزند اما در نقطه مقابل، ایران، به علت سنتی بودن ناشران و نبود زیرساخت مناسب، ناشران بیشترین زیان را متحمل شدند.

وی اضافه کرد: ناشرانی که در کنار کتاب‌های سنتی از تکنولوژی دیجیتال استفاده می‌کردند، آسیب کمتری دیده و از سوی دیگر به رشد بالایی در بخش آنلاین رسیدند.

کمایی با تشریح این موضوع که  فرآیند کتاب‌های دیجیتال در جهان از توسعه و  رشد خیلی خوبی برخوردار است، عنوان کرد: وقتی کتاب‌های دیجیتال بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند، باید تلاش کرد آرام آرام به سمت تولید کتاب‌های دیجیتال حرکت کنیم.

وی با اشاره به مشکلات حل نشده ناشران در حوزه نشر دیجیتال تصریح کرد: اولین مشکل مساله کپی‌رایت است که ناشر به آسانی نمی‌تواند فایلی را در جایی  قرار دهد. چون بلافاصله آن فایل در دسترس افرادی قرار گرفته که می‌توانند به سرعت آن را در فضای مجازی پخش کنند. ناشر دستش به هیچ جا بند نیست و نمی‌تواند اعاده حق کند. موضوع دوم نبود زیرساخت مناسب و متقاعد نشدن ناشران در حوزه نشر دیجیتال است. ویروس کرونا تلنگری به ناشران زد تا در این حوزه به صورت جدی تری وارد شوند. مساله دیگر سوء استفاده از کتاب‌های دیجیتال و چگونگی حل و فصل آنان است.

کمایی ادامه داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی تاکنون نتوانسته سیاستگذاری کلانی در این بخش اتخاذ کند تا ناشران بتوانند از آن سیاست‌ها پیروی کنند. در این حوزه از لحاظ قانون‌گذاری، ناشران با خلاهای زیادی روبه‌رو می‌شوند که بسیار گسترده است.

مدیرعامل تعاونی ناشران خوزستان بیان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی چند سال گذشته  سایت فروش آنلاین را در موسسه «خانه کتاب و ادبیات ایران» طراحی کرد و مقرر شد تمام ناشران به‌صورت هماهنگ فعالیت‌شان را برای این موسسه ارسال کنند. پس از یک مدت ناشرانی که سایت داشتند، دوره یک‌ساله سایت را تمدید نکردند و عملا سایت آنان تعطیل شد. لذا در فروش آنلاین خانه کتاب شرکت کردند، اما پس از یک‌سال فعالیت سایت یک مرتبه متوقف شد و ناشران را رها کرد. هرچند در حال حاضر این سایت وجود دارد اما موسسه‌ی مجری، کار را ترک کرده است. ناشران سرخورده شده‌اند. در شرایط کنونی با توجه به اوضاع کرونا همه متوجه ارزش و سودمندی این حوزه شدند.

مدیر انتشارات پژوهندگان راه دانش خوزستان ادامه داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید بتواند با استفاده از منابع موجود و مدیریت هزینه‌هایی چون: بن کارت‌های نمایشگاه و همچنین طراحی پلتفرم‌های جدید و خلاقانه، مشابه کاری که در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران انجام شد، برای ناشران ایجاد کند تا همه ناشران مشارکت کرده و در آنجا فعالیت کنند.  

وی گفت: ناشر باید بتواند خدماتش را از ارتباط با نویسنده، ویراستار و نیز مخاطبان، به صورت آنلاین ارائه دهد و همه کتاب‌هایش را اعم از دیجیتال و کاغذی آنلاین بفروشد.

کمایی با اشاره به ضعف ناشران در حوزه فعالیت آنلاین تصریح کرد: 90 درصد ناشران در حوزه فعالیت آنلاین و برخط دانش ضعیف و اطلاعات کمی دارند و چون هیچ افق گسترده‌ای در این زمینه پیش رو نداشتند، به‌شدت آسیب دیدند. از سوی دیگر گرانی کاغذ هم بار سنگینی مزید بر علت است که روی دوش ناشر افتاده است.

مدیرعامل تعاونی ناشران خوزستان یکی از چالش‌های موجود ناشران را توزیع کاغذ ازسوی تعاونی ناشران بیان کرد و افزود: سهمیه کاغذی که ازسوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای توزیع بین ناشران به تعاونی ناشران داده می‌شود، در روند اجرایی، کار دچار بی‌نظمی شده است. تاکنون چند بار حواله برای من صادر شده است اما با طی کردن همه پروسه‌های اداری و فنی، وقتی درنهایت به انبار کاغذ می‌رسی تا کاغذها را تحویل بگیری، تازه متوجه می‌شوی که کاغذ نیست. از آن طرف کار در چاپخانه لنگ کاغذ است و چاپخانه نمی‌تواند کاغذ را زیاد نگه دارد. همه این عوامل به ناشر و گسترش کتاب ضربه می‌زند.