به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خوزستان، محمد جواهرکلام مترجم و محقق خوزستانی در پانزدهمین گردهمایی بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی به میزبانی دانشگاه شهید چمران اهواز در نشستی مجازی با عنوان «بزرگداشت چهره‌های ادبی خوزستان» در خصوص نحوه آشنایی‌اش در عرصه مترجمی، بیان کرد: سال 1353 در اداره‌ای استخدام شدم که کارکنان آن اداره نویسنده، مترجم و اهل فرهنگ بودند و سرانجام ورودم به دنیای ترجمه آغاز شد. تا آن زمان برنامه‌ای برای زندگی نداشتم ولی هیچ کتابخانهای در اهواز از دست من رهایی نداشت.
جواهرکلام افزود: نقطه عطف دیگر در مسیر ترجمه به دوران دبیرستان برمی‌گردد و آشنا شدن با دوستی که با توجه به علاقه‌اش به کتاب، بک کتابخانه ارزشمند دایر کرد. توسط این دوست با کتاب مانوس شدم و همه آثار صادق هدایت، جلال آل‌احمد و جمالزاده را مطالعه کردم و افق فکری‌ا‌‌م روشن شد.
مترجم کتاب «خوزستان‌شناسی» ادامه داد: زمانی‌که در رشته حقوق، وارد دانشگاه تهران شدم، دریافتم که معلومات بیشتری نسبت به دانشجویان دیگر دارم. بهره بردن از کتابخانه تخصصی دانشگاه حقوق، سرفصل جدیدی در این دوره از زندگی‌ام باز کرد.
وی عنوان کرد: با اینکه سال‌ها در زمینه ترجمه از زبان عربی به فارسی فعالیت می‌کنم، بر این باورم که محیط خوب می‌تواند عامل تاثیرگذاری در رشد و پیشرفت هر فرد باشد و محیط بد نیز به همان اندازه تاثیر نامطلوب بر تربیت انسان‌ها بر جای می‌گذارد.
جوهرکلام یادآور شد: نویسندگی امری دشوار است و سال‌ها باید میان کتابخانه‌ها رفت و آمد کنی و با بررسی و تحلیل آثار، بتوانی کتاب خوبی برای ترجمه پیدا کرده و درنهایت به ترجمه بپردازی. تألیف، کار دشواری است و باید سال‌ها تحلیل کرد تا شاید نتیجه آن بتواند دستمایه یک کتاب کوچک اما با اهمیت شود.
محمد جعفری‌قنواتی نویسنده و پژوهشگر ادبیات عامه هم در این نشست درباره‌ی جواهرکلام گفت: بیش از 20 سال از زمانی که با ایشان آشنا شدم، می‌گذرد. سرآغاز آشنایی چاپ مقاله‌ای در یکی از نشریات که در مورد کتاب خوزستان شناسی نوشته شده بود و نکته عجیب اینکه در این نشریه هیچ نامی از مترجم کتاب، که ترجمه‌ای بسیار دقیق نوشته و با وسواس توضیحات و پانوشت‌ها‌ی لازم را داده بود؛ برده نشده بود. متوجه شدم که انصاف برای مترجم رعایت نشده و برای دفاع از حقوق مترجم مطلبی نوشتم اگر اشتباه نکنم با عنوان «تالیف کتاب در غیاب مترجم» مطلب را آقای جواهر کلام دیده بود و همان‌طور که من علاقه‌مند به دیدار ایشان بودم، وی نیز متقابلا همین احساس را داشت. وقتی همدیگر را دیدیم انگار سالیانی بود که همدیگر را می‌شناسیم. با صمیمیت من را در آغوش گرفت و این آغاز مناسبات نزدیک ما بود که تاکنون ادامه دارد و بعدها به همکاری در حوزه نشر کتاب رسید.
وی با اشاره به زمینه فعالیت جواهرکلام افزود: این نویسنده در دو حوزه زبان انگلیسی و عربی کتاب فارسی ترجمه می‌کند و اگر چه در حوزه مضمونی، گونه‌شماری کتاب ترجمه کرده است اما بیشتر ترجمه‌هایش در ارتباط با هم میهنان عرب، فرهنگ اعراب کشورهای عربی است و کتاب خوزستان‌شناسی از مصطفی انصاری دومین اثر در مورد تاریخ خوزستان است.
این پژوهشگر ادبیات فولکور ادامه داد: از دیگر آثار جواهر کلام «گزیده آثار نجیب محفوظ» است که نگاهی به شعر و شاعران عرب دارد. اثر دیگر کتاب ارزنده‌ی سفرنامه‌ای است که مونوگرافی مردمی را که در هورالعظیم زندگی می‌کنند، به تصویر می‌کشد بخشی از کتاب که به عراق و به اوایل دوم قرن بیستم سال 1350 برمی‌گردد. در این کتاب آئین‌های دشت آزادگان چون: مضیف، نحوه‌ی ارتزاق، رفت و آمد به بصره، ارتباط با طوایف مجاور با زیبایی و دقت آورده شده و نویسنده توانسته شان جغرافیای منطقه را به بهترین شکل نشان دهد.
جواهرکلام افزود: نقطه عطف دیگر در مسیر ترجمه به دوران دبیرستان برمی‌گردد و آشنا شدن با دوستی که با توجه به علاقه‌اش به کتاب، بک کتابخانه ارزشمند دایر کرد. توسط این دوست با کتاب مانوس شدم و همه آثار صادق هدایت، جلال آل‌احمد و جمالزاده را مطالعه کردم و افق فکری‌ا‌‌م روشن شد.
مترجم کتاب «خوزستان‌شناسی» ادامه داد: زمانی‌که در رشته حقوق، وارد دانشگاه تهران شدم، دریافتم که معلومات بیشتری نسبت به دانشجویان دیگر دارم. بهره بردن از کتابخانه تخصصی دانشگاه حقوق، سرفصل جدیدی در این دوره از زندگی‌ام باز کرد.
وی عنوان کرد: با اینکه سال‌ها در زمینه ترجمه از زبان عربی به فارسی فعالیت می‌کنم، بر این باورم که محیط خوب می‌تواند عامل تاثیرگذاری در رشد و پیشرفت هر فرد باشد و محیط بد نیز به همان اندازه تاثیر نامطلوب بر تربیت انسان‌ها بر جای می‌گذارد.
جوهرکلام یادآور شد: نویسندگی امری دشوار است و سال‌ها باید میان کتابخانه‌ها رفت و آمد کنی و با بررسی و تحلیل آثار، بتوانی کتاب خوبی برای ترجمه پیدا کرده و درنهایت به ترجمه بپردازی. تألیف، کار دشواری است و باید سال‌ها تحلیل کرد تا شاید نتیجه آن بتواند دستمایه یک کتاب کوچک اما با اهمیت شود.
محمد جعفری‌قنواتی نویسنده و پژوهشگر ادبیات عامه هم در این نشست درباره‌ی جواهرکلام گفت: بیش از 20 سال از زمانی که با ایشان آشنا شدم، می‌گذرد. سرآغاز آشنایی چاپ مقاله‌ای در یکی از نشریات که در مورد کتاب خوزستان شناسی نوشته شده بود و نکته عجیب اینکه در این نشریه هیچ نامی از مترجم کتاب، که ترجمه‌ای بسیار دقیق نوشته و با وسواس توضیحات و پانوشت‌ها‌ی لازم را داده بود؛ برده نشده بود. متوجه شدم که انصاف برای مترجم رعایت نشده و برای دفاع از حقوق مترجم مطلبی نوشتم اگر اشتباه نکنم با عنوان «تالیف کتاب در غیاب مترجم» مطلب را آقای جواهر کلام دیده بود و همان‌طور که من علاقه‌مند به دیدار ایشان بودم، وی نیز متقابلا همین احساس را داشت. وقتی همدیگر را دیدیم انگار سالیانی بود که همدیگر را می‌شناسیم. با صمیمیت من را در آغوش گرفت و این آغاز مناسبات نزدیک ما بود که تاکنون ادامه دارد و بعدها به همکاری در حوزه نشر کتاب رسید.
وی با اشاره به زمینه فعالیت جواهرکلام افزود: این نویسنده در دو حوزه زبان انگلیسی و عربی کتاب فارسی ترجمه می‌کند و اگر چه در حوزه مضمونی، گونه‌شماری کتاب ترجمه کرده است اما بیشتر ترجمه‌هایش در ارتباط با هم میهنان عرب، فرهنگ اعراب کشورهای عربی است و کتاب خوزستان‌شناسی از مصطفی انصاری دومین اثر در مورد تاریخ خوزستان است.
این پژوهشگر ادبیات فولکور ادامه داد: از دیگر آثار جواهر کلام «گزیده آثار نجیب محفوظ» است که نگاهی به شعر و شاعران عرب دارد. اثر دیگر کتاب ارزنده‌ی سفرنامه‌ای است که مونوگرافی مردمی را که در هورالعظیم زندگی می‌کنند، به تصویر می‌کشد بخشی از کتاب که به عراق و به اوایل دوم قرن بیستم سال 1350 برمی‌گردد. در این کتاب آئین‌های دشت آزادگان چون: مضیف، نحوه‌ی ارتزاق، رفت و آمد به بصره، ارتباط با طوایف مجاور با زیبایی و دقت آورده شده و نویسنده توانسته شان جغرافیای منطقه را به بهترین شکل نشان دهد.
نظر شما