به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در زنجان، استان زنجان دارای 100 باب کتابخانه عمومی است که بخشی از آنها خیّرساز بوده و بخشی نیز با اعتبارات دولتی ساخته شده است.

طبق آخرین آمار احصاشده در حدود 86 هزار نفر از مردم استان زنجان عضو کتابخانه‌های عمومی هستند که از این آمار 60 درصد را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند.

هرچند کتابخانه تخصصی کودک در زنجان وجود ندارد، ولی آن‌طور که مسئولان کتابخانه‌های عمومی گزارش می‌دهند، همه کتابخانه‌های زنجان دارای بخش مجزای کودک است.

البته به اذعان خود مسئولان امکاناتی که در هر یک از کتابخانه‌ها برای کودکان در نظر گرفته شده، بنا به شرایط و موقعیت کتابخانه‌ها متفاوت است، چراکه در برخی از کتابخانه‌های مجهزتر حتی سالن مطالعه کودک نیز وجود دارد.

در هر صورت آنچه مسلم است، کتابخانه های عمومی به‌عنوان یکی از مراکز فرهنگی مهم در کشور در کنار اقدامات خود می توانند به رشد جایگاه ادبیات کودک در کشور کمک شایانی کنند.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان زنجان در این باره به خبرنگار ایبنا می‌گوید: از مهمترین رسالت‌های کتابخانه، ایجاد شوق به مطالعه در کودکان و نوجوانان است که برای ایجاد این حس، کتابخانه باید وظایف اساسی خود را بشناسد و در انجام آن بکوشد و این وظایف را به نحو احسن اجرا کند.

امیرعلی نیک‌بخش کتابداران را از تاثیرگذارترین اقشار جامعه در امر ترویج و توسعه ادبیات کودک می‌داند و تاکید می‌کند: کتابخانه های عمومی به‌عنوان یکی از مراکز فرهنگی مهم در کشور در کنار اقدامات ارزشمند خود می توانند به رشد جایگاه ادبیات کودک در کشور کمک شایانی کنند.
 

وی با اشاره به اینکه حضور والدین در کنار کودکان در کتابخانه عمومی، به منظور استفاده از کتابخانه، قطعاً تأثیر بسزایی بر روحیه کودک و نوجوان خواهد داشت، اضافه می‌کند: قاعدتا این حضور موجب علاقه بیشتر و افزایش مطالعه کودکان خواهد شد.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان زنجان معتقد است: وقتی والدین در کنار کودک در کتابخانه حضور پیدا می‌کند، علاقه به مطالعه و مراجعه به کتابخانه را در کودک نهادینه می‌کند و در ذهن او، مراجعه به کتابخانه و استفاده از منابع، به عنوان امری بدیهی و لازم نقش می‌بندد.

وی به تاثیر نهادهای فرهنگی در گرایش کودکان به مطالعه و کتاب نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: در طول سالیان اقدامات بسیاری در این باره صورت گرفته است که شامل شکل‌گیری انجمن ادبیات کودک، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، شورای کتاب کودک و موسسه ادبیات کودک و نوجوان بوده است؛ اما نقش اصلی را والدین ایفا می‌کنند چون کودکان بیشترین زمان را با والدین خود می‌گذرانند.

نیک‌بخش ضمن ابراز خرسندی از اقدامات تاثیرگذار این نهاد در ایجاد بخش‌های کودک در کتابخانه‌های عمومی می‌افزاید: در حال حاضر همه کتابخانه‌های عمومی استان زنجان دارای بخش کودک هستند که نیازمندی‌های این قشر از اعضا را برطرف می‌کند.

وی با اشاره به اینکه هر سال منابع جدیدی از کتاب‌های کودک به بخش کتابخانه‌ای افزوده می‌شود، اضافه می‌کند: یکی از موضوعاتی که باعث امیدواری به آینده می‌شود، این است که 60 درصد از اعضای کتابخانه‌های عمومی استان زنجان کودک و نوجوان هستند و این یعنی یعنی نسل آینده زنجانی‌ها اهل مطالعه خواهد بود.

نیک‌بخش عنوان می‌کند: برگزاری مسابقات نقاشی و قصه‌گویی، معرفی کتاب، نشست‌های کتابخوان ویژه کودکان، نوجوانان و جوانان، آموزش‌های مختلف مانند نقاشی، کاردستی و وجود بخش‌های مخصوص کودک و نوجوان مانند قفسه‌های کتاب، میز و صندلی و ... اقداماتی است که برای کودکان و نوجوانان در کتابخانه‌های استان انجام می‌شود.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان زنجان با اشاره به اینکه در مناطق روستایی نیز کودکان و نوجوان مراجعه بیشتری به کتابخانه‌ها دارند، تصریح می‌کند: ۳۷ روستای استان زنجان دارای کتابخانه ثابت هستند و همچنین حدود ۳۰ تا ۴۰ روستا نیز توسط کتابخانه‌های سیار پوشش داده‌ می‌شود تا همه فرصت استفاده از کتاب‌ها را داشته‌ باشند.

وی از اجرای طرح عضویت خانواده‌ای در کتابخانه‌های عمومی استان خبر می‌دهد و می‌گوید: این طرح در راستای توسعه فرهنگ كتاب و كتاب‌خوانی در استان اجرا شده است و با استقبال خوبی هم مواجه شده است که به صورت زنجیروار اعضا از تخفیفات کتابخانه‌ای برخوردار می‌شوند.

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان زنجان نیز درباره اقدامات این اداره کل در بخش کودک به خبرنگار ایبنا می‌گوید: در زنجان، ادبیات کودک و نوجوان تنها از طریق چند نهاد پیگیری می‌شود اما لازم است حمایت بیشتری در این زمینه وجود داشته باشد.

علیرضا نوری درباره فعالیت نویسندگان در این حوزه نیز عنوان می‌کند: تعداد زیادی از نویسندگانی که در حوزه کودک و نوجوان در استان فعالیت دارند، از مربیان خود کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هستند، اما در حوزه بزرگسال فعالیت دارند.

وی با اشاره به اینکه انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ممیزی بسیار دقیقی بر کتاب‌های کودک به لحاظ حساسیت این حوزه دارد، می‌افزاید: علاوه بر این تعداد قابل توجهی کتاب در کتابخانه‌های کانون توزیع شده است.

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان زنجان با اشاره به فعالیت ۱۳ کتابخانه سیار در استان، می‌افزاید: در مناطقی که جمعیت دانش‌آموزی و فضای فرهنگی و هنری آن شهر، منطقه و یا روستا می‌طلبد که فعالیت‌های ویژه‌ای انجام دهیم ولی مرکز ثابت نداریم.

وی عنوان می‌کند: برای اینکه کودکان و نوجوانان این منطقه نیز از فعالیت‌های کانون استفاده کرده و استعدادیابی شوند، در همین راستا برای این مناطق کتابخانه‌های سیار را در نظر گرفته‌ایم.
 

نوری ادامه می‌دهد: کتابخانه‌های سیار کانون، مجهز به امکاناتی مانند نمایش فیلم، کتاب، اسباب‌بازی‌های فکری مختلف، دوربین عکاسی، وسایل نقاشی، سفالگری، کتاب‌های شعر و ... هستند و برای هر کدام حداقل ۱۵ پایگاه روستایی در نظر گرفتیم که با استقبال گرم و اشتیاق اعضا روبه‌رو می‌شدند.

وی می‌گوید: در ایام کرونا نیز هشت عنوان کارگاه عمومی به صورت آنلاین برای اعضا در قالب قصه‌گویی، معرفی کتاب، روخوانی کتاب، معرفی شخصیت، نمایش فیلم، بحث آزاد، شعرخوانی و ... تدارک دیده شد که توسط مربیان برگزار می‌شود.

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان زنجان همچنین درباره تألیف کتاب برای کودکان نیز عنوان می‌کند: 9 کتاب درباره کودکان برای کنگره شهدا تألیف شده که به زودی رونمایی خواهد شد.

فاطمه قشمی نویسنده کتاب‌های کودک و نوجوان نیز در این باره به خبرنگار ایبنا می‌گوید: کودکان امروز بیشتر از کودکان قدیم نیاز به قصه دارند و کودکان در قصه‎‌ها خودشان را پیدا کرده و بزرگ می‌شوند.

وی با تأکید بر لزوم توجه به حوزه کودک و نوجوان اضافه می‌کند: توجه به حوزه کودک موجب می‌شود که نسلی کتاب‌‌دوست تربیت شود و علاوه بر آن فرهنگ مطالعه نیز در بین نسل آینده جا بیفتد.

نویسنده کتاب‌های کودک و نوجوان به کیفیت خوب آثار کودک در کشور اشاره می‌کند و می‌افزاید: با این حال به علت حمایت‌های کمی که وجود دارد، نمی‌توان به نویسندگی به عنوان یک شغل نگاه کرد به همین خاطر است که اغلب نویسندگان شغل دیگری هم دارند.