با محسن حسن‌زاده، نویسنده این کتاب به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید.
«راستی دردهایم کو؟» به چه بخش‌هایی از زندگی شهید عباس دانشگر می‌پردازد؟
«راستی دردهایم کو؟» در واقع کتابی است، درباره بخشی از حیات دنیوی شهید عباس دانشگر که به یک پاره‌ای کوتاه از زمان نامزدی شهید تا زمان شهادت ایشان می‌پردازد و در این بین بعضا هم به ایام دیگر حیات شهید پرداخته شده است.
از چه شیوه‌ای برای نگارش اثر بهره برده‌اید؟
شیوه ارائه اثر به شکل روایی است و سعی کردم از زبان خود شهید دانشگر بهره بگیرم و با توجه به اینکه دست‌نوشته‌های خیلی ارزشمندی از شهید به‌جا مانده و شهید ادبیات فاخری داشته، تلاش کردم این ادبیات به دست‌نوشته‌های ایشان و سبک ادبی و نوشتاری شهید نزدیک باشد و در کتاب از دست‌نوشته‌های شهید دانشگر بهره گرفته شده و تلاش شده سیر زمانی خطی داشته باشد و دست‌نوشته‌ها هم، سر جای خودش قرار گیرد.
ماجرای کتاب زندگینامه شهید عباس دانشگر از کجا آغاز شد؟ و چه شد که موضوع زندگینامه یک شهید مدافع حرم را برای نوشتن انتخاب کردید؟
با توجه به اینکه من در حرفه خبرنگاری مشغول به فعالیت هستم، در چهلمین روز شهادت عباس دانشگر، مصاحبه‌ای با خانواده شهید دانشگر داشتم، به‌ویژه پدر ایشان در آن زمان پاسخگوی سؤالات ما بودند و آن مصاحبه‌ها منجر به ارائه مطلبی با عنوان «اذان صبح به افق حلب» شد که در روزنامه‌ای که من فعالیت می‌کردم، چاپ شد و به این ترتیب باب آشنایی ما با پدر شهید باز شد.
جاذبه‌های شهید دانشگر در حوزه‌های مختلف، بسیاری از جوانان سمنان را به خود جذب کرد و من هم یکی از افرادی بودم که به شهید علاقه‌مند شدم و این علاقه‌مندی بیشتر حسب این بود که در روزگاری که صحبت از مسائل دینی و فرهنگی و حساسیت نسبت به بیت‌المال و عدالت این‌قدرها در بین بخشی از جوانان پررونق نیست، یک جوانی با این ویژگی‌ها پیدا می‌شود و کارستان می‌کند.
البته پیش از این نیز سه کتاب با نام‌های «لبخندی به رنگ شهادت»، «آخرین نماز در حلب» و «تأثیر نگاه شهید» به قلم پدر بزرگوار شهید، حاج مؤمن دانشگر، فراروی علاقه‌مندان و شهید بزرگوار قرار گرفته است و آنچه در این کتاب می‌خوانید نیز حاصل کوشش خستگی‌ناپذیر پدر بزرگوار شهید است که مهربانانه این قلم را در همراهی برای نوشتن از عباس یاری دادند.
کار نگارش کتاب چقدر طول کشید؟
این کتاب از زبان شهید عباس دانشگر روایت شده و از خاطرات همرزمان و خانواده شهید نیز بهره گرفته شده است. درواقع خود شهید از زمان نامزدی تا شهادتش را روایت می‌کند. بیش از یک‌سال کار نوشتن کتاب طول کشید. به این دلیل که اطلاعات جدیدتر به‌دستمان می‌رسید و به برخی دوستان در طول زمان دسترسی پیدا کردیم و نقاط خالی وسط خاطرات را پر می‌کردند و کمک می‌کردند که روایت کامل‌تر شود. به همین دلیل کار نگارش اثر مقداری طول کشید، البته نگارش اولیه حدود 6 ماه به طول انجامید.
کتاب «راستی دردهایم کو؟» چه نکته مهمی با مخاطب درمیان می‌گذارد و اینکه اگر خودتان بخواهید مقایسه‌ای بین این کتاب و سایر آثاری که در حوزه مدافعان حرم نوشته شده انجام دهید به نظرتان چه تفاوتی با آثار دیگر دارد؟
وقتی کتاب را می‌نوشتم در ذهنم لحظه‌ای را قیاس می‌کردم، مانند لحظه‌ای که شاید دیده باشید، بعضا وقتی از جلوی برخی مغازه‌ها که رد می‌شوید، یک دستگاه‌های گرم‌کننده گذاشته‌اند و در وسط زمستان یک نسیم گرمی به رهگذران می‌خورد، شاید تنها کاری که این کتاب می‌کند این است که وسط این شرایط عجیب و غریب که در آن واقع شده‌ایم، از نظر فرهنگی و سیاسی، یک نسیمی درواقع به سمت ما می‌وزد و چندساعتی شاید حال ما خوب باشد. مابقی تأثیر نگاه و بیان شهید است.
شهید عباس دانشگر این‌قدر جاذبه دارد که اگر بخواهم از بین نکات مربوط به شخصیت شهید عنوان کنم، روحیه شجاعت شهید در بیان حقیقت، عدالت‌طلبی و اهل اندیشه بودن شهید عباس دانشگر و اینکه از یک سرگشتگی به معنی مثبت کلمه یعنی از یک جستجوی مداوم به یک قرارگاه فکری می‌رسد، مواردی است که در کتاب به صورت آشکار و مجمل اشاره شده است.
به دلیل اینکه مدافعان حرم در خارج از ایران جنگیده‌اند، یک سری ابهاماتی برای مخاطب وجود دارد. به‌نظرتان این کتاب‌ها می‌تواند برای ما زوایای تاریخی این جنگ‌ها را شفاف‌سازی کند؟
نمی‌شود گفت این کتاب‌ها بی‌تأثیر هستند، هرچند ممکن است بر بُعد عاطفی مسائل تمرکز کرده باشند. البته شاید به تنهایی نتواند خلأهایی که وجود دارد را پر کنند و پاسخ مناسب به برخی شبهات نباشند. دستگاه فرهنگی حاکمیت یک فصلی را به‌نظر من باید باز کند و درمورد آنچه در سوریه اتفاق افتاده توضیح دهد و با مردم صحبت کند و از مواضع اصولی که شهدای مدافع حرم برای آن‌ها جنگیدند دفاع و تبیین کند. از جمله موضوعاتی که رهبر معظم انقلاب اسلامی، اخیرا و پیش‌تر نیز به آن اشاره کردند، موضوع جهاد تبیین است و این یکی از مسائلی است که باید به آن پرداخته شود. در واقع رفع شبهات کاری بیش از این کتاب‌ها می‌طلبد.
بعد از جنگ تحمیلی و تدوین کتاب‌های بسیار درباره دفاع مقدس، اکنون چندسالی است که درباره مدافعان حرم هم ژانری به‌وجود آمده است. در این مسیر با چه چالش‌هایی مواجه بوده‌اید؟
رفع چالش‌ها صرفا در بعد فرهنگی اتفاق نمی‌افتد و از بعد سیاسی هم باید مورد توجه قرار گیرد. بخشی از دفاع مقدس و دفاع از حرم اساسا تاریخ است و اصحاب تاریخ باید با ما سخن بگویند. مسأله ذوابعاد و امر حاکمیتی است و در ذهن مردم شبهاتی درمورد جنگ سوریه وجود دارد.
در بحث مدافعان حرم، کتاب رسانه پیشروتری است. شاید در این باره رسانه فیلم عقب‌تر باشد. در این باره طی این سال‌ها شاید تنها فیلم به وقت شام را داشتیم. این موضوع کار مؤلفان این حوزه را سخت نمی‌کند؟
تولید گسترده آثار، مسئولیت فیلم‌سازان را بیشتر می‌کند، اما این حوزه دفاع مقدس و مدافعان حرم اقیانوسی است که نه فقط قعرش را نکاویده‌ایم، بلکه در سطحش هم حتی چرخی نزده‌ایم. کتاب‌های زیادی در حوزه دفاع مقدس و مدافعان حرم وجود دارد، اما به دلایل مختلف سینماگران خیلی به این سمت و سو نمی‌آیند.
گویی ساحت هنر دارد از این حوزه‌ها جدا می‌شود، البته بارقه‌هایی از امید مثلا در جشنواره فجر وسط تاریکی‌ها می‌درخشد، اما این به‌نظر من نیاز به سیستم دارد؛ یعنی باید سیستم‌سازی شود. در حال حاضر چرخه تولید محصولات فرهنگی در حوزه دفاع مقدس و مدافعان حرم، کامل نیست. نویسنده مطلب را می‌نویسد، اما توجهی که لازم است، صورت نمی‌پذیرد که قطعا اگر مورد توجه قرار گیرد در نویسنده‌ها هم انگیزه ایجاد می‌کند. درواقع این کشش باید از جانب سینما و نهادهای مرتبط با حوزه سینما باشد. آثار فاخر زیادی وجود دارد. به‌نظر می رسد که اگر عزمی وجود داشته باشد در حوزه مدیا و تصویر بهتر و قوی‌تر می‌شود به شبهات پاسخ داد.
نظر شما