کتاب «خونینشهر تا خرمشهر» که جلد اول از مجموعه پنججلدی سیری در جنگ ایران و عراق است در سه فصل وقایع سیاسی - نظامی جنگ، از زمینهسازی تهاجم عراق تا آزادسازی خرمشهر را بررسی میکند.
محمد درودیان نویسنده کتاب که خود از راویان دوران دفاع مقدس است، پس از پایان هشت سال دفاع مقدس بهعنوان پژوهشگر در حوزه جنگ تحمیلی سعی کرده است تا در مجموعه سیری در جنگ ایران و عراق به بررسی دقیق این واقعه بپردازد.
فصل اول کتاب «خونینشهر تا خرمشهر»، از اشغال تا آزادسازی، ابتدا به زمینههای شکلگیری تهاجم سراسری عراق و اهداف آن اشاره کرده، سپس چگونگی اشغال خرمشهر را بررسی کرده است. بررسی علل توقف دشمن، مبحث دوم است که پسازآن، وضعیت سیاسی _ نظامی کشور، در مقطع پرالتهاب دوران اشغال، تحلیل و بررسی میشود. مبحث بعدی به چگونگی روند آزادسازی مناطق اشغالی اختصاص یافته و نیز مروری بر چند عملیات سپاه اسلام دارد. آخرین قسمت این فصل با عنوان «پس از فتحالمبین» دربارهی موقعیت ضدانقلاب داخلی و نیز دشمن خارجی در برابر تواناییهای خودی، در فاصلهی زمانی بین دو عملیات فتحالمبین و بیتالمقدس است.
نویسنده در فصل دوم (آزادسازی) چگونگی آزادسازی خرمشهر را تشریح کرده است. این فصل که طولانیترین فصل کتاب است، در واقع گزارشی است از عملیات بیتالمقدس از نخستین مراحل طراحی تا پایان کار. ضمن این گزارش، تجزیهوتحلیلهایی مربوط به سطوح مختلف جنگ، از سیاستگذاری و برنامههای کلان گرفته تا اجرای مراحل مختلف عملیات، به همراه فشردهای از روند حوادث، ارائه شده است. در این فصل خواننده در جریان چگونگی انتخاب منطقهی عملیاتی بیتالمقدس قرار میگیرد، با ویژگیها و مشخصات این منطقه نیز آشنا میگردد. در ادامهی فصل دوم مراحل چهارگانهی نبرد بزرگ و نسبتاً طولانی بیتالمقدس توضیح داده شده و خواننده از منظری مشرف بر صحنه، در فضای پر تبوتاب ناشی از افتوخیزهای مراحل مختلف این عملیات، قرار میگیرید.
فصل سوم کتاب (بازتاب پیروزی) نتایج پیروزی عملیات بیتالمقدس و آزادی خرمشهر بررسی شده است.
در واقع در این كتاب، ضمن اينكه به بررسي جنگ در دو دوره اشغال و آزادسازي خرمشهر پرداخته میشود، مسئله خرمشهر يك مسئله محوري است؛ بهاینترتیب كه فصل اول كتاب خواننده را از آغاز جنگ تا آستانه عمليات خرمشهر همراهي میکند و او را در آستانه عمليات فتح خرمشهر تا حد مطلوبي در جريان وقايع جنگ و تحولات اردوي خودي قرار میدهد؛ تحولاتي كه ضعفهای منجر به سقوط خرمشهر را به قوتهای منجر به بازپسگیری آن تبديل كرده است. فصل سوم هم حاوي آثار و بازتابهای فتح خرمشهر است. محوربودن مسئله
خرمشهر در كتابي كه قرار است دوره زماني به نسبت طولاني و پرحادثهای از جنگ در مجموعهای فشرده ارائه شود، امري اجتنابناپذیر است، زيرا خرمشهر تا پايان دوره اشغال، چه در ديد دشمن و چه در نظر خودي، مهمترین مسئله جنگ بوده است. درنهايت، كتاب در جايي به پايان میرسد كه كتاب خرمشهر تا فاو شروع میشود؛ كتابي كه پيامدهاي پيروزي خرمشهر را به انتقال جنگ به خاك عراق (عمليات رمضان و ...) متصل كرده است.
کتاب «خونینشهر تا خرمشهر» در سال ۱۳80 از سوی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر شده است.
برای دریافت کتاب گویای «خونینشهر تا خرمشهر» اینجا را کلیک کنید.
نظر شما