خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در قم، ایام سوگواری اباعبدالله الحسین(ع) نه صنف و گروه خاصی را می‌شناسد و نه مختص سن و سال خاصی است. هر علاقه‌مندی این فرصت را برای خود مغتنم می‌داند تا به دستگاه سیدالشهدا خدمت کند و عرض ارادت خود را نشان دهد. ازجمله افرادی که در این زمینه فعالیت می‌کنند و با هدف بالابردن و ارتقاء سطح شعور و آگاهی مخاطب نقش بسزایی دارند، نویسندگان هستند.

علی شعیبی ازجمله نویسندگانی است که کار متفاوتی انجام داده‌ است و هوشمندانه سراغ موضوعی رفته تا جای خالی آن را پُر کند. مقتل برای نوجوانان.

او این موضوع را انتخاب کرده تا بتواند نوجوانان را با مقتل آشنا کند؛ بنابراین دست به تالیف مقتلی با عنوان «مقتل حسینی نوجوان» زده است که در واقع زندگینامه و سیر حوادث منتهی به کربلا و عاشورا را بیان می‌کند. این کتاب از سوی نشر معارف منتشر شده است و به بهانه ماه محرم با نویسنده به گفت‌وگو نشستیم.

درباره موضوع و محور اصلی کتاب برایمان بگویید.
در این اثر که با بهره‌گیری از منابع مختلف و مقاتل متعدد نوشته شده، تلاش شده تا در پنج فصل زندگی و زمانه اباعبدالله الحسین(ع) را برای مخاطب نوجوان ترسیم کنم. کتاب از زمان تولد امام(ع) و احادیث و روایات مربوط به آن زمان آغاز شده و در ادامه به دوران کودکی ایشان می‌پردازد. بررسی چرایی وقوع قیام عاشورا از منظر تاریخی بُعد دیگر کتاب است که کوشیدام تا با زبانی روایی و نه تاریخی صرف، علت این قیام و زمینه‌های تاریخی ترسیم کنم.
 
برای آشنایی بیشتر مخاطب دقیق‌تر و جزئی‌تر درباره فصل‌های کتاب توضیح دهید.
کتاب از پنج فصل تشکیل شده است. فصل نخست کتاب به تولد امام حسین(ع) اختصاص دارد. تولد ایشان یک تولد خارق‌العاده بوده و اتفاقات خاصی در آن رخ داده است. بنا بر روایات نقل شده، فرشتگانی در آن زمان نازل شدند و خداوند نیز دستوراتی داده است. فصل دوم کتاب به دوران کودکی امام حسین(ع) می‌پردازد. فصل سوم «مقتل نوجوان» به ریشه‌های قیام حضرت سیدالشهدا(ع) اختصاص دارد. در این فصل به طور مفصل به چرایی وقوع این قیام از زمان پیامبر اکرم(ص) پرداختم و سعی کردم به این سؤالات پاسخ دهم که چه شد که یزید، یزید شد و چه شد که معاویه در عصر امام‌ علی(ع) با وجود انتخاب جانشین از سوی رسول خدا(ص)، از حکومت کناره‌گیری نکرد و ...؛ تمامی این موضوعات در این فصل مورد بررسی قرار گرفته است. سعی شده تا با زبانی ساده و خلاصه به تمام ریشه‌ها و علت‌های تاریخی واقعه عاشورا پرداخته شود؛ به طوری که مخاطب با خواندن این بخش به چکیده‌ای کامل از این ماجرا دست خواهد یافت. فصل سوم به این دلیل انتخاب شد که بتواند به پرسش‌های مخاطب نوجوان درباره چرایی وقوع حماسه عاشورا پاسخ دهد. کتاب در فصل چهارم وارد ماجرای کربلا شده است و فصل پنجم نیز به طرح احادیثی مبنی بر فضیلت گریه بر مصائب اهل بیت(ع) و امام حسین(ع) و فضیلت برگزاری مراسم عزاداری برای حضرت سیدالشهدا(ع) و سرودن شعر در رثای حضرت اختصاص دارد.
 
چرا به این موضوع پرداختید؟ و این کتاب چه‌نیازی از مخاطب را رفع می‌کند؟
تأکیدات فراوانی درباره مقام امام حسین(ع) و همچنین جایگاه کسانی که بتوانند در مصیبت ایشان دیگران را بگریانند، بیان شده و روایات متعددی در این زمینه مطرح شده است. از سوی دیگر، دستمان درباره قیام عاشورا و تبیین چرایی وقوع آن برای نوجوانان خالی است. به نظرم در حال حاضر مهمترین بحث شناساندن امام حسین‌(ع) به نوجوانان است؛ چراکه بچه‌های ما از همان کودکی به لباس سیاه و فضای روضه مأنوس می‌شوند؛ اما خلأهایی وجود دارد و شبهاتی ایجاد می‌شود و بدون پاسخ می‌ماند. در این کتاب فقط مقتل ننوشتم، فلسفه عاشورا را نوشتم و به آن سیر داستانی و روایی دادم. به اعتقاد من درس‌های بزرگی در دانشگاه عاشورا و امام‌حسین(ع) وجود دارد.

«مقتل حسینی نوجوان» چه ویژگی خاصی دارد و آن را با سایر منابع هم‌رده و هم‌موضوع خود متمایز می‌کند؟
آثاری که در زمینه عاشورا نوشته شده‌اند، ابعاد مختلفی از این واقعه را مد نظر قرار داده‌اند؛ گاه یک اثر تنها به بُعد عرفانی این قیام نگاه کرده است، گاه بُعد حماسی و شور حسینی مد نظر نویسنده بوده و گاه نیز بخش معرفت‌افزایی و آگاهی‌بخشی از این واقعه بیشتر مورد توجه مؤلف بوده است. در «مقتل نوجوان» تلاش شده است تا در بخش‌های مختلف کتاب، به هر کدام از این محورها بیشتر توجه شود. به عنوان نمونه، در بخش نخست و بخش آخر کتاب، کاملاً بُعد عرفانی حماسه عاشورا مد نظر قرار گرفته است. در بخش اول کتاب براساس روایات می‌خوانیم که در زمان تولد امام حسین(ع)، خداوند به فردوس، نگهبان بهشت، فرمان می‌دهد که درهای بهشت را باز کند و به مالک دستور می‌دهد که آتش جهنم را خاموش کند و به فرشته‌ای به نام «لعیا» دستور می‌دهد که به خدمت حضرت زهرا(س) برود و در این زمان به حضرت برای تولد فرزند کمک کند.
 
بُعد حماسی و شور حسینی نیز در فصل‌های سوم و چهارم مد نظر قرار گرفته است. این بُعد در بخش‌هایی که به بیان دلاوری‌های اصحاب حضرت در واقعه عاشورا مانند دلاوری‌های حضرت قاسم(ع)، رشادت‌های حضرت علی‌اکبر(ع) و حضرت عباس(ع) و دیگر بزرگواران حاضر در میدان اختصاص دارد، نمود بیشتری دارد. سعی شده تا در این بخش‌ها بُعد حماسه عاشورا برای مخاطب نوجوان واضح و روشن بیان شود؛ زیرا معمولاً نوجوانان از این دست از روایت‌ها استقبال می‌کنند.
 
در بخش‌های مختلف «مقتل نوجوان» نیز به بُعد دیگر حماسه عاشورا که همان معرفت‌افزایی است نیز مورد توجه قرار گرفته است. سعی شده در بخش‌های مختلف کتاب به چرایی موضوعات بپردازم؛ مثلاً چرا امام حسین(ع) در فلان موقعیت این سخن را فرمودند؟... مثلاً در فصل‌های سوم و چهارم کتاب که از امام حسین(ع) می‌خواهند که با یزید بیعت کنند و ایشان نمی‌پذیرند و حرکت انقلابی خود را به سمت مدینه آغاز می‌کنند، این بُعد پررنگ‌تر است. در این بخش‌ها ما هم با بُعد شناختی و معرفتی درباره زندگی و قیام ایشان آشنا می‌شویم و هم گاه شاهد ابعاد حماسی مانند صلابت، شجاعت و ... هستیم. به‌عنوان نمونه در آن بخش که به تصمیم امام حسین(ع) مبنی بر رفتن اختصاص دارد، از ایشان می‌پرسند که چرا باز نمی‌گردید؟ ایشان جواب می‌دهند که اگر من بازگردم، این قوم به وسیله چه کسی آزمایش شوند، در واقع سعی کردم در این بخش‌ها با پرداختن به موضوعات، سؤالی در ذهن مخاطب باقی نماند.