دوشنبه ۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۰۸:۴۵
مینیمالیسم و آرامش شهر

بهروز سپیدنامه شاعر، منتقد ادبی و پژوهشگر در حوزه جامعه‌شناسی در یادداشتی، نگاهی بر کتاب «مینیمالیسم در گرافیک محیطی» اثر سیروس لطیفیان عکاس ایلامی داشته است.

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ایلام، بهروز سپیدنامه: به قول ریچارد هالووی، سادگی و وضوح و یکتایی صفاتی هستند که به زندگی ما قدرت و نشاط  می‌بخشند و  نشانه‌های هنر عالی هستند. مینیمالیسم یا ساده‌گرایی یک مکتب هنری است که اساس آثار و بیان خود را برپایه سادگی بیان و روش‌های ساده و خالی از پیچیدگی معمول فلسفی یا شبه‌فلسفی بنیان گذاشته‌ است. معادل فارسی این مکتب هنری، ساده‌گرایی، کمینه‌گرایی، هنر کمینه یا هنر موجز است. از نام‌های دیگر این جنبش abc art و هنر تحت‌اللفظی‌ (literalist art) می‌باشد.

این سبک در واقع به معنای سادگی در نقاشی، طراحی داخلی، مد و موسیقی در دنیای هنر شناخته می‌شود که به دیگر شاخه‌های هنر نیز  راه یافت و حتی امروزه طراحی مینیمال در حوزه دیجیتال نیز نفوذ کرده است، اصول طراحی مینیمال به صورت عینی (Visual) در طراحی وب نیز استفاده می‌شود. به وضوح هدف عمده مینیمالیسم ریشه در طرز تفکر و سبکی برای آرامش ذهن از شلوغی‌های دنیای اطراف می‌باشد. در واقع، مینیمالیستی بودن به معنای تمرکز عمده به مسائل است که بیشتر از همه برای آن‌ها ارزش قائل هستیم و این امر با حذف یا پرهیز کردن از هر آنچه که ما را از هدف‌هایمان منحرف یا دور می‌کند، امکان‌پذیر می‌باشد. در واقع در یک توضیح کوتاه و ساده: مینیمالیسم استفاده کمتر از عناصر (اموال) است.

مینیمالیسم در شکل‌های مختلفی از طراحی و هنر استفاده می‌شود. مینیمالیست‌‌ها بر این باورند که با زدودن حضور فریبنده ترکیب‌‌بندی و کاربرد موارد ساده که به شکلی هندسی و بسیار ساده شده قرار گرفته باشند، می‌توان به کیفیت ناب رنگ، فرم، فضا و ماده دست یافت.

آثار هنرمندان مینیمالیست گاه کاملاً تصادفی پدید می‌آمد و گاه زاده شکل‌‌های هندسی ساده و مکرر بود. ساده‌گرایی نمونه‌ای از ایجاز و سادگی را در خود دارد و بیانگر سخن رابرت براونینگ است: Less is more کمتر غنی‌تر است. این جمله که خود شالوده مدرنیسم است، بیان می‌دارد که مینی‌مالیسم در مدرنیسم ریشه دارد. هنر مینیمال اغلب به‌عنوان عکس‌العملی در برابر اکسپرسیونیسم انتزاعی تفسیر می‌شود که پلی به سمت پست مدرن می‌زند.

هنر مینیمالیستی چندین ویژگی دارد، که به راحتی می‌توانید آن را شناسایی کنید. یکی از رایج‌ترین موارد تکرار یا ایجاد چندین تصویر از یک شکل، به‌ویژه اشکال هندسی ساده مانند خطوط و مربع‌ها. بعضی از آثار به قدری ساده هستند که با حداقل‌ترین خطوط و فرم‌های ممکن طراحی می‌شوند. هنر مینیمالیستی بر عناصری مانند هندسه، رنگ و خط متمرکز است. همچنین تنوع رنگی در مینیمالیسم محدود است.

کارهای اولیه با ترکیب رنگ‌های تک رنگ، محدود به یک رنگ و یا رنگ‌های مرتبط (سیاه، سفید و خاکستری) بود. یکی دیگر از روش‌های شناسایی هنرهای مینیمالیستی، جستجوی مرزهای دقیق لبه‌دار بین مناطق رنگی تصویر است. وقتی با یک نقاش مینیمالیست صحبت می‌کنید، ایده‌های بزرگ، موضوعات پیچیده یا دستور کارهای عجیب غریب نمی‌بینید. این نقاشی‌ها فقط مربوط به هندسه و رنگ هستند و چیزی غیر از این نیستند. از نظر زیباشناسی هنر مینمالیسم، یک شکل چکیده و تصفیه شده از زیبایی را ارائه می‌دهد. شاید این ویژگی به خاطر خصوصیاتی مانند:حقیقت (چون وانمود به چیز دیگری نمی‌کند و همه چیز تصویر موجود است)، نظم،سادگی و هماهنگی دانست.
 

در این رهگذر، یکی از کتاب هایی که در این رابطه به چاپ رسیده است، «مینیمالیسم در گرافیک محیطی» است. بر این اساس کتاب مذکور به مینیمالیسم در فضای گرافیکی شهر پرداخته است.

کتاب «مینیمالیسم در گرافیک محیطی» مشتمل بر یک پیش‌گفتار، یک مقدم و شش فصل است که در هر کدام از فصول مباحثی تخصصی از قرار زیر مطرح شده‌اند:

فصل اول:هنر مدرن،هنر پست مدرن، هنر مینیمالیسم، مینیمالیسم در هنر مدرن، ریشه‌های مینیمالیسم، سوپره ماتیسم، کنستراکتیویسم.فصل دوم:داستیل، مارسل دوشان، هنرمندان مینیمالیسم، کارل آندره. فصل سوم: ویژگی‌های هنر مینیمالیسم،میراث مینیمالیسم، گرافیک محیطی، تقسیم بندی گرافیک محیطی، تاریخچه گرافیک محیطی، نقش گرافیک محیطی در ارتباطات.فصل چهارم: عناصر مؤثر در گرافیک محیطی، تهادل، تناسب، تداوم در محیط، تأکید در محیط، ایجاد وحدت در محیط، بافت، نور، نور و کاربرد آن در عوامل پیام رسانی، کاربرد گرافیک محیطی، تأثیر گرافیک محیطی در شهرها. فصل پنجم: مینیمالیسم در گرافیک، تصویر، پیام، وضوح هدف،گرافیک محیط شهری با رویکرد مینیمالیستی، معرفی هنرمندان گرافیک محیطی، اصغر کهشچیان مقدم، ایرج اسکندری تربقان، ارزیابی کلی، چگونه می‌توان ویژگی‌های هنر گرایک محیطیی و اصول زیباشناسی آن را تبیین کرد؟چگونه هنر مینیمالیسم بر مخاطب تأثیر می‌گذارد؟ هنر مینیمالیسم بر اجتماع چه تأثیری می‌گذارد؟ و فصل ششم: تصاویر و منابع

سیروس لطیفیان ضمن اطلاع از تأثیر هنر در ایجاد آرامش به منظور کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از تزاحم و آشفتگی المان های شهر با تأکید بر کارکردهای اجتماعی رعایت اصول مینیالیسم در طراحی شهری  در تشریح هدف نگارش کتاب اذعان نموده:هدف از نگارش این کتاب تبیین ویژگی های هنر گرافیک محیطی و اصول زیبایی شناسی آن تبیین شیوه‌های تأثیرگذاری بر مخاطب در هنر مینیمال و تأثیرات اجتماعی هنر مینیمالیسم در زندگی انسان هاست.

به وضوح می‌توان دید در فضای شهری که دارای ازدحام و شلوغی در خیابان‌های پرتردد می‌باشد رنگ تابلوهای تبلیغاتی و اطلاع رسانی رنگ و فرم تجهیزات و مبلمان شهری رنگ نماهای ساختمان‌ها و چنان ازدحام بصری ایجاد نموده است. طراحان گرافیک محیطی می‌توانند با استفاده از فرم‌های ساده و رنگ‌های یک دست از ویژگی‌های هنر مینیمال است هماهنگی و آرامش را در فضای شهری ایجاد نمایند.

تجربه‌ اندیشیده‌ و دانشگاهی سیروس لطیفیان در زمینه هنرهای زیبا و نیز تجربه‌ زیسته‌ او در زمینه هنر عکاسی از او پژوهشگری ساخته است که با ژرف اندیشی و درون فهمی، درک درستی از پدیده‌های مورد مطالعه ارائه می‌نماید که نمونه‌ بارز آن را می‌توان در کتاب مینیمالیسم در گرافیک محیطی مشاهده نمود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها