صباح وطن‌خواه راوی کتاب «صباح» به‌نویسندگی فاطمه دوست‌کامی است. صباح وطن‌خواه از زنان امدادگر فعال در شهرهای آبادان و خرمشهر است که در ماجرای اشغال خرمشهر و همچنین مقاومت مردمی در مقابل اشغال، نقش‌آفرینی فراوانی داشته است.
او درباره فیلم «دسته دختران» به‌کارگردانی منیر قیدی که در ارتباط با تجربه زیسته خودش است، در گفت‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) عنوان کرد: بیش از ۴۰ سال از شروع جنگ تحمیلی ایران و عراق گذشته است و «دسته دختران» نخستین فیلمی بود که به‌طور مستقیم از حضور خانم‌ها در جبهه حرفی زد. البته فیلم‌های بسیاری در این سال‌ها ساخته شده‌اند که زنان در جنگ را نشان دهند؛ اما در همه آن‌ها، زنان یا در پشت خط مقدم در حال کمک بودند و یا نقش پرستار و دکتر را داشتند.
وی افزود: از نظر من، سازندگان «دسته دختران» از هر گویش، کتاب و روایتی یک مدل را انتخاب کرده و در فیلم استفاده کرده بودند تا کاراکترهای داستان متنوع و متفاوت باشند. محتوا و اتفاقات این فیلم به واقعیت نزدیک بود اما حالات روحی و اجتماعی حاکم بر دسته دخترانی که در فیلم می‌بینیم، خیلی شبیه به خانم‌های حاضر در جنگ تحمیلی نبود.
وطن‌خواه در ادامه عنوان کرد: در بخشی از فیلم، حضور فرشته حسینی را در عملیات گمرک می‌بینیم و این بسیار به آنچه من زیسته بودم نزدیک بود. زیرا من در منطقه گمرک بودم و زانوی من هم در همان‌جا ترکش برداشته بود. البته بخش‌هایی از فیلم که نشان می‌دهد خانم‌ها تمامی مهمات و اسلحه‌ها را بلند می‌کنند کمی اغراق شده بود. البته که هنر، زبان اغراق است و به‌کاربردن آن در یک اثر سینمایی دور از انتظار نیست و گاهی در هنر لازم است.
این رزمنده در پاسخ به اینکه خودتان را شبیه به کدام‌‌یک از کارکترهای فیلم می‌بینید، توضیح داد: از نظر ظاهری من کمی شبیه به فرشته حسینی و نیکی کریمی بودم. همان‌طور که گفتم در فیلم از یک نوع شخص و شخصیت منسجم استفاده نکردند و تلفیقی از انواع تفکرها و ظواهر بانوان در جنگ را به تصویر کشیدند.
وی تأکید کرد: البته باید این را بگویم که دختران رزمنده در جنگ، مشکلات روحی و روانی که کاراکترها در «دسته دختران» مطرح می‌کنند را در زندگی خودشان نداشتند. زنان در جبهه مشکلات زیادی داشتند. به هر حال برخی از آن‌ها همسران و پدرانشان شهید شده بودند اما به‌گونه‌ای که دچار مشکل روانی شوند یا به‌اصطلاح افسردگی بگیرند نبودند.
این تجربه‌گر در ادامه این بحث تشریح کرد: سازندگان «دسته دختران» اذعان دارند که این فیلم وجود و حضور زنان در جنگ ایران و عراق را به تصویر کشیده است. در حالی که به عقیده من خیلی نتوانسته بودند آن را پررنگ نشان دهند. آن چه من در خط مقدم تجربه کردم، این بود که زنان حضور بسیار مثبتی داشتند و مردان هم حمایت زیادی می‌کردند.
وی با اشاره از پشتیبانی مردان از رزمندگان زن ادامه داد: در تاریخ ۱۲مهر من اولین دختری بودم که به جبهه رفتم که اتفاقاً برادران رزمنده به‌سراغ من آمدند تا برای جنگیدن به جبهه «صد دستگاه» برویم. جنگیدن بانوان در خط مقدم خیلی با مقاومت برادران همراه نبود.
وطن‌خواه در پایان عنوان کرد: ۲۰مهر جنگ و مبارزه در منطقه گمرک آغاز شد که به‌جز رزمنده‌ها، فرد دیگری در آن جا نبود و تعداد مهمات هم بسیار کم بود. در حالی که در فیلم سینمایی «دسته دختران» کمی متفاوت‌تر تصویرسازی کرده بودند.
او درباره فیلم «دسته دختران» به‌کارگردانی منیر قیدی که در ارتباط با تجربه زیسته خودش است، در گفت‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) عنوان کرد: بیش از ۴۰ سال از شروع جنگ تحمیلی ایران و عراق گذشته است و «دسته دختران» نخستین فیلمی بود که به‌طور مستقیم از حضور خانم‌ها در جبهه حرفی زد. البته فیلم‌های بسیاری در این سال‌ها ساخته شده‌اند که زنان در جنگ را نشان دهند؛ اما در همه آن‌ها، زنان یا در پشت خط مقدم در حال کمک بودند و یا نقش پرستار و دکتر را داشتند.
وی افزود: از نظر من، سازندگان «دسته دختران» از هر گویش، کتاب و روایتی یک مدل را انتخاب کرده و در فیلم استفاده کرده بودند تا کاراکترهای داستان متنوع و متفاوت باشند. محتوا و اتفاقات این فیلم به واقعیت نزدیک بود اما حالات روحی و اجتماعی حاکم بر دسته دخترانی که در فیلم می‌بینیم، خیلی شبیه به خانم‌های حاضر در جنگ تحمیلی نبود.
وطن‌خواه در ادامه عنوان کرد: در بخشی از فیلم، حضور فرشته حسینی را در عملیات گمرک می‌بینیم و این بسیار به آنچه من زیسته بودم نزدیک بود. زیرا من در منطقه گمرک بودم و زانوی من هم در همان‌جا ترکش برداشته بود. البته بخش‌هایی از فیلم که نشان می‌دهد خانم‌ها تمامی مهمات و اسلحه‌ها را بلند می‌کنند کمی اغراق شده بود. البته که هنر، زبان اغراق است و به‌کاربردن آن در یک اثر سینمایی دور از انتظار نیست و گاهی در هنر لازم است.
این رزمنده در پاسخ به اینکه خودتان را شبیه به کدام‌‌یک از کارکترهای فیلم می‌بینید، توضیح داد: از نظر ظاهری من کمی شبیه به فرشته حسینی و نیکی کریمی بودم. همان‌طور که گفتم در فیلم از یک نوع شخص و شخصیت منسجم استفاده نکردند و تلفیقی از انواع تفکرها و ظواهر بانوان در جنگ را به تصویر کشیدند.
وی تأکید کرد: البته باید این را بگویم که دختران رزمنده در جنگ، مشکلات روحی و روانی که کاراکترها در «دسته دختران» مطرح می‌کنند را در زندگی خودشان نداشتند. زنان در جبهه مشکلات زیادی داشتند. به هر حال برخی از آن‌ها همسران و پدرانشان شهید شده بودند اما به‌گونه‌ای که دچار مشکل روانی شوند یا به‌اصطلاح افسردگی بگیرند نبودند.
این تجربه‌گر در ادامه این بحث تشریح کرد: سازندگان «دسته دختران» اذعان دارند که این فیلم وجود و حضور زنان در جنگ ایران و عراق را به تصویر کشیده است. در حالی که به عقیده من خیلی نتوانسته بودند آن را پررنگ نشان دهند. آن چه من در خط مقدم تجربه کردم، این بود که زنان حضور بسیار مثبتی داشتند و مردان هم حمایت زیادی می‌کردند.
وی با اشاره از پشتیبانی مردان از رزمندگان زن ادامه داد: در تاریخ ۱۲مهر من اولین دختری بودم که به جبهه رفتم که اتفاقاً برادران رزمنده به‌سراغ من آمدند تا برای جنگیدن به جبهه «صد دستگاه» برویم. جنگیدن بانوان در خط مقدم خیلی با مقاومت برادران همراه نبود.
وطن‌خواه در پایان عنوان کرد: ۲۰مهر جنگ و مبارزه در منطقه گمرک آغاز شد که به‌جز رزمنده‌ها، فرد دیگری در آن جا نبود و تعداد مهمات هم بسیار کم بود. در حالی که در فیلم سینمایی «دسته دختران» کمی متفاوت‌تر تصویرسازی کرده بودند.
نظر شما