سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب (ایبنا) – عبدالحسین حاج سردار، منتقد ادبی : کتاب« در ستایش ادبیات» به نویسندگی ماریوبارگاس یوسا توسط نشر «حکمت کلمه» با ترجمه منوچهریزدانی در سال۱۴۰۰ منتشر شده است. نگارنده به عنوان یکی از علاقه‌مندان آثار یوسا که هرگاه کتابی از این نویسنده دیده یا شنیده آن را تهیه کرده‌ام با دیدن عنوان و یادداشت پشت جلد کتاب نامبرده نیز با شوق زیادی به خواندن آن پرداختم. یکی از انگیزه‌های اصلی یادداشت پشت جلد، پیش‌گفتار و یادداشت‌هایی بود که به کتاب الحاق و در آن‌ها به صراحت ذکرشده که در این کتاب(بخش دوم)، به تحلیل پنج اثر مهم این نویسنده(با ذکر نام کتاب‌ها: گفت وگو درکاتدرال، داستان مایتا، چه کسی پالومینو را کشت؟، ماهی درآب و سور بز)پرداخته می‌شود.
یادداشت پشت جلد، نشانی از محتوای کتاب و دلیلی برای ترغیب خواننده برای خرید کتاب است (که البته در مورد کتاب‌های عام وخاص دو رویکرد متفاوت دارد.) اما در این‌جا با کتاب و نشری سروکار داریم که در اولین صفحه، خود را ناشرتخصصی ادبیات وفلسفه معرفی می‌کند.
بله درست است؛ کتاب از دو بخش مجزا تشکیل شده است. بخش اول با عنوان «ستایش ادبیات» که عنوان کتاب نیز به آن اختصاص دارد (شامل مقالات و سخنرانی‌هایی از یوسا بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰) و بخش دوم با عنوان گفت‌وگو دربارۀ آثار ماریوبارگاس یوسا با روبن گایو-که درپیش‌گفتار کتاب با عنوان «گفت وگو در پرینستون » معرفی شده است (با تاکید مجدد بربخش تحلیل آثاریوسا)!
اما با احترام به نویسنده پیش‌گفتار و همچنین مترجم کتاب، در سراسر بخش دوم(که البته حاوی مطالب و گفته های ارزشمندی نیزهست)، اثری از «تحلیل » پنج اثر ذکر شده یوسا چنانچه در پیش‌گفتار و یادداشت پشت جلد، وعده داده شده دیده نمی‌شود! به استثنای اشاره‌هایی کوتاه و گذرا در دو جا (یکی صرفا به دلیل انتخاب نام کتاب «داستان مایتا» و در جایی دیگر به وجهی از کتاب گفت‌وگو درکاتدرال و ماهی درآب در ارتباط با روزنامه نگاری!).
اما همانطور که ذکر شد در سراسر این بخش هیچ‌گونه تحلیلی از کتاب‌ها دیده نمی‌شود. این بخش‌ها که مهم‌ترین برگ‌های «گفت‌وگو در پرینستون» بوده‌اند و «آدریان سن مارتین »در مجله فرهنگی مادرید، افتخار آن را به دانشگاه پرینستون و شخص«روبن گایو» نسبت داده‌اند، در کجای این کتاب است؟! آیا با ادعای «تلخیص» ازصفحات این کتاب حذف شده‌اند؟ در این صورت چرا در مقدمه و یادداشت پشت جلد نیزحذف نشده‌اند؟
آیا این بخش نیز منتخب مترجم است یا کتابی ناقص؟ (در این صورت نیز به همان دلیلی که در بالا ذکر شد مترجم نباید از «تحلیل آثار» نام می‌برد و وعده و نشانی نادرست به مخاطب می داد)!
درپیش‌گفتار کتاب نیز، عنوان و موضوع دو بخش کتاب جابه جا معرفی شده که معلوم نیست بر اثر اشتباه و شتابزدگی بوده یا...
لازم به ذکراست که دو بخش از این کتاب، ذیل عنوان در ستایش ادبیات، درکتاب کم حجم و ارزشمند« چرا ادبیات» ترجمه عبدالله کوثری به چاپ رسیده است. مقالات بسیارخوبی نیز از یوسا در کتاب «دعوت به تماشای دوزخ »؛ با ترجمه عبدالله کوثری منتشر شده است. همچنین مجموعه مقالات قدیمی‌تر این نویسنده در کتابی با عنوان موج آفرینی ترجمه مهدی غبرائی چاپ شده است(که متاسفانه چاپ مجدد آن بعد از سال‌ها از لحاظ کیفیت کاغذ و جلد ناامیدکننده است).
از کتاب‌های فوق الذکر ۲کتاب («چرا ادبیات» و «عوت به تماشای دوزخ» نشر لوح فکر و نشرفرهنگ جاوید)دارای چاپ خوب و سر و شکل برازنده‌ای بوده‌اند. همچنین کتاب موج آفرینی «نشر خزه» در چاپ‌های اول!
به هرحال تمام آثار قلمی یوسا خواندنی است. اما جای آثار تحلیلی در مورد رمان‌های این نویسندۀ بزرگ درعرصۀ ترجمه و تألیف همچنان خالی است.
سه‌شنبه ۲۳ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۹:۳۴
نظر شما