به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در قم، آیت‌الله جعفر سبحانی در پیامی به کنگره ملی «شیخ شهید؛ فقیه تهران، دیده بان ایران» که عصر چهارشنبه در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قم برگزار شد، گفت: سخن ما درباره شهید بزرگوار آیت‌الله  مرحوم حاج شیخ فضل‌الله نوری اعلی‌الله مقامه است. ایشان هم دارای شهادت و هم دارای علم بود.
 
وی ادامه داد: علما و شهدا هر دو در یک راه حرکت می‌کنند. هدف یکی است اما کیفیت حرکت اینها مختلف است، عالم، راه را برای مردم روشنمی‌کند، راه ایمان و تقوا را روشن می‌کند، راه امنیت را روشن می‌کند، آن چه که برای سعادت مردم لازم است با قلم و بیان‌اش به روشن‌گری می‌پردازد، اما شهید در همین هدف کار دیگری انجام می‌دهد و آن موانع را برمی‌دارد. البته انسان تصور می‌کند که عالم همیشه با قلم و کاغذ و کتاب سروکار دارد، شهید هم سر و کارش در میدان جنگ و دفاع از اسلام و دیانت است. من به شما عرض کنم که در همین چند قرن ما علمایی بودند که باقلم، اسلام را روشن می‌کردند و گاهی نیز در راه همین هدف خون‌شان ریخته شد، یکی از آنها مرحوم آیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری است.
 
آیت‌الله سبحانی تصریح کرد: این شخصیت بزرگوار در سال ۱۲۵۹ هجری در مازندران متولد شده تا بیست سالگی در مازندران بوده بعدا آمده در تهران مقداری در این شهر آموزش دیده است. میدان را کافی نمی‌داند و لذا به نجف سفر کرده است. می‌بینیم این آقا چه آثار علمی از خود به یادگار گذاشته است، البته آثار علمی از ایشان فراوان است یکی از آثارش ۲۵ قاعده فقهی را به نظم درآورده است آن هم در ۵۰۰ بیت قواعد فقهی را در قالب شعری ریخته‌اند، این قواعد فقهی که ایشان آورده‌اند یکی از کارهای دوران نوجوانی ایشان بوده است. کتاب های دیگری دارد بهترین کتابش همان مساله ضمان‌الید است که ما در موسسه چاپ کرده‌ایم و منتشر شده است.
 
این مرجع تقلید بیان کرد: ایشان عالمی نبوده که تنها در خانه بنشیند و در مدرسه درس بگوید و کاری با مردم نداشته باشد، در واقع عمرش در جامعه بوده و فکرش در جامعه بوده تا بتواند جامعه را متدین بار بیاورد و دشمنان را برطرف کند. مثلا در سال ۱۳۲۰ یا ۱۳۲۱ به حج مشرف شده است. موقع بازگشت می‌بیند خیلی ضررها به حجاج وارد می‌شود. افرادی در راه می‌میرند و جسدشان در بیابان می‌ماند پس از بازگشت به نجف خدمت مراجع نجف می‌رسد که رفتن به مکه را از این طریق نجف تحریم کنید. مرحوم فاضل شربیانی و دیگران تحریم کردند. این پیداست که این عالم درد دین و درد جامعه را در همان دورانی که بوده داشته است.
 
تاریخ مشروطیت ایران متاسفانه به دست فاتحان مشروطه نوشته شده است

در بخش دیگری از این برنامه، حجت‌الاسلام محمدصادق ابوالحسنی، دبیر علمی همایش ملی «شیخ شهید»، گفت: این همایش به سالگرد شهادت شیخ فضل‌الله نوری برگزار شده است. ۱۱۴ سال از شهادت شیخ فضل‌الله نوری می‌گذرد اما به زندگی این عالم مبارز خوب پرداخته نشده است، بنابران برنامه‌‌ریزی صورت گرفت تا در سه شهر تهران، قم و نور این همایش برگزار شود.
 
وی افزود: در تهران به ابعاد سیاسی و اجتماعی شیخ فضل‌الله نوری و امروز در قم به وجوه فقهی، اصولی و فقه سیاسی شیخ فضل‌الله می‌پردازیم. البته قرار بود زیست خاندانی شیخ فضل‌الله فردا در شهر نور برگزار شود که  به دلیل گرمای بی سابقه همایش شهر نور با یک هفته تاخیر برگزار خواهد شد.
 
دبیر علمی همایش ملی «شیخ شهید»، با بیان اینکه تاریخ مشروطیت ایران متاسفانه به دست فاتحان مشروطه نوشته شده است، اضافه کرد: مکتب محافظه‌کاران و نومحافظه‌کاران مشروطه دو مکتب تاریخی مشروطه‌خواهان است. وجود این همایش برای بازنگری تاریخ مشروطه و ابعاد شخصیتی شیخ فضل‌الله نوری باب خوبی را خواهد کرد.
 
وی یادآور شد: با گذشت بیش از یک قرن از حادثه مشروطه، اسناد جریان مشروعه واکاوی نشده است و این مساله در انحصار فاتحان مشروطه‌خواهان باقی مانده است بنابراین بازنگری در زندگی شیخ فضل‌الله لازم بود و همین مساله علت برگزاری این همایش شد.
 
به گزارش ایبنا؛ همزمان با دومین روز از همایش ملی شیخ شهید و سالروز شهادت شیخ فضل‌الله نوری، مقبره این عالم مجاهد در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) غبارروبی و عطرافشانی شد.