در دوره باستان در عصر هخامنشیان اشکانیان و ساسانیان نیز مناسبات تجاری بنادر پیرامون دریای عمان با تأکید بر حاکمیت ایرانیان وجود داشته است. پس از گسترش اسلام در پیرامون دریای عمان این مناسبات تجاری افزایش قابل توجهی یافت چنانکه برخی از سرزمینهای پیرامون دریای عمان که در زمان فتوحات مسلمانان کم بازده معرفی شدند در قرون اولیه اسلامی به سودآوری قابل توجهی دست یافتند در نتیجه این تحولات سوالی که ذهن را درگیر میکند این است که چه عاملی موجب چنین تحول عظیم اقتصادی شده است؟ در پاسخ این سوال باید گفت که اگرچه عوامل بسیاری در این سودآوری دخیل بودند اما فتح ایالت سند در قرن اول هجری عامل اصلی و کلیدی سودآوری سرزمینهای پیرامون دریای عمان بود که به تدریج موجب گسترش مناسبات تجاری این مناطق نیز شد.
«مناسبات دریایی پیرامون دریای عمان در قرون اولیه اسلامی» کتابی است که به مناسبات تجاری سرزمینهای پیرامون دریای عمان پرداخته است. این کتاب در وهله اول به پیشینه و میراث مناسبات دریایی پیرامون دریای عمان با تأکید بر سرزمین ،عمان ،کرمان، مکران و آن سوتر سند در دوره تاریخ باستان تا قرون اولیه اسلامی میپردازد.
این پژوهش با رویکرد توصیفی و تحلیلی و با روش کتابخانهای درصدد است تا مناسبات تجاری در بین سه ناحیه عمان-مکران و کرمان را در قرون نخستین اسلامی نشان دهد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که نزدیکی به دریا، امنیت راههای دریایی و زمینی، مهاجرت قبایل عربی، تجارت سنگهای گرانبها، تجارت مواد معطر، برقراری امنیت از طریق سرکوب گروههای راهزن در مسیرهای تجاری از مهمترین عوامل رونق اقتصادی سه ناحیه عمان، مکران و کرمان بوده است و بندرهای هرمز، تیس، صحار در قرون نخستین اسلامی نقش محوری در اقتصادی تجاری این مناطق داشتند.
در بخشی از کتاب میخوانیم: «دریای عمان باقی مانده یک اقیانوس وسیع قدیمی به نام «تئوتیس» است (راستی،اشرفی،1395:119). این دریا به بخشهای شرقی دریای جنوب شرق ایران اطلاق میشود. در بررسی واژه شناسی عمان هم دیدگاههای متفاوتی وجود دارد. روزبه زرینکوب در مقالهای تحت عنوان «نامهای ایرانی دریاهای جنوب ایران»، عمان را از دو بخش «ow» به معنای آب و بن مضارع «man»در پهلوی به معنای ماندن، باقی ماندن، خانه تعریف میکند. همچنین در دوره اشکانی و ساسانی »اومان« برای نامیدن بخشی از این دریا استفاده شده و عربها این نام را به شکل عمان به دریای جنوب شرقی ایران به کاربردند.»
به گزارش ایبنا؛ کتاب «مناسبات دریایی پیرامون دریای عمان در قرون اولیه اسلامی» در قطع وزیری و ۱۸۲ صفحه مصور با جلد شومیز شهریورماه ۱۴۰۲ از سوی نشر سیوند در شیراز منتشر شد.
نظر شما