به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ایکس (توییتر) از انتقال ۳۵۰۶ گل‌نبشته تاریخی از دوره هخامنشی در بازگشت رییس‌جمهور از سفر آمریکا، به ایران خبر داد.

او نوشت: پیگیری‌های مستمر نتیجه داد و سرانجام ۹ صندوق، هر کدام به وزن ۷۵ کیلوگرم که شامل مجموعه‌ای ارزشمند از میراث فرهنگی و تمدنی کشور است، از آمریکا تحویل گرفته شد.

رییس‌جمهور که برای شرکت در هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل به مقر این سازمان در نیویورک سفر کرده بود، عصر پنجشنبه ۳۰ شهریورماه1402 خورشیدی به همراه محموله‌ای از گل‌نبشته‌های هخامنشی وارد ایران شد.

با بازگشت ۳۵۰۶ گل‌نبشته‌ی هخامنشی، بخش دیگری از این گل‌نبشته‌ها که همچنان در آمریکا است، پس از بسته‌بندی، به ایران فرستاده خواهد شد.

گل نبشته‌های هخامنشی آثاری است که نزدیک به ۹۰ سال پیش با موافقت دولت وقتِ ایران از کشور، خارج و برای پژوهش و بررسی به دانشگاه شیکاگو «امانت» سپرده شد. گل‌نبشته‌ها در ۵۰ صندوق چوبی دربردارنده‌ی نزدیک‌به دوهزار  جعبه‌ی مقوایی و چند پیت نفتی که در تخت‌جمشید (پارسه، پرسپولیس) به پارافین آب‌شده آغشته شده بودند، از راه بوشهر به آمریکا فرستاده شدند. قرار بود این گل‌نبشته‌ها سه سال پس از پژوهش به ایران برگردانده شوند.

پس از پژوهش و انتشار نتایج مطالعات در قالب چند کتاب، استرداد گل‌نبشته‌ها آغاز شد، که در سه مرحله بخش کوچکی از آن‌ها به کشور برگردانده شد؛ ۱۷۹ قطعه در نخستین محموله فرستاده‌شده در سال ۱۳۲۷ به تهران رسید. دومین محموله شامل ۳۷ هزار قطعه بود که در سال ۱۳۲۹ به ایران بازگردانده شد و در سال ۱۳۸۳ سومین محموله یعنی ۳۰۰ قطعه گل‌نبشته به ایران تحویل داده شد.

برای بازگشت بخش چهارم گل‌نبشته‌ها به کشور، یک شکایت اما ورق را برگرداند. پرونده‌ی معروف «جنی روبین» علیه ایران تشکیل شد. رویترز در اسفند ۱۳۹۶، آن را بررسی کرد و درباره آن نوشت: «سه سال پیش دادگاهی در آمریکا حکم داد، آثار تاریخی ایران که امانت در دانشگاه شیکاگو بودند، مصادره شوند و غرامت ۷۱ میلیون و ۵۰۰ هزار دلاری حاصل از فروش آن به قربانیان آمریکایی که در انفجار انتحاری در بیت‌المقدس بودند، پرداخت شود». در نتیجه‌ دادگاه آمریکایی حکم مصادره‌ی این اشیا تاریخی را صادر کرد و دستور فروشِ گل‌نبشته‌ها را داد، اما در بررسی پایانی قضات دیوان عالی در دادگاهی که دوم اسفند ۱۳۹۶ برگزار شد، حکم مصادره و فروش گل‌نبشته‌های هخامنشی ایرانی لغو شد.

پس از این مرحله، مجوز خروج را اوفک (دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا) باید صادر می‌کرد و سرانجام سال ۱۳۹۸ پس از ۸۴ سال، چهارمین محموله از گل‌نبشته‌ها که شامل ۱۷۸۰ قطعه گل‌نبشته‌ی هخامنشی بود به ایران بازگشت. هم‌اکنون نزدیک‌به ۱۳ هزار قطعه از گل‌نبشته‌های هخامنشی همچنان در اختیار موسسه شیکاگو است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چندی پیش از بازگشت تمام این گل‌نبشته‌ها به ایران تا پایان سال خبر داده بود.