به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «نوروز و فلسفه هفت‌سین»، پرفروش‌ترین کتاب درباره نوروز، با پژوهش و نگارش محمدعلی دادخواه، به چاپ بیست‌وپنجم رسید. از این کتاب تاکنون بیش از ۵۰ هزار نسخه چاپ و با استقبال دوستداران و پژوهندگان روبه‌رو شده است.
به گفته برخی این کتاب پاسخ به هزاران سال پرسشی بوده است که نسل‌های گوناگون داشته‌اند و برپایه واقعیت‌های عینی و علمی با برداشت‌های نیاکان ما در تمدن ایران هماهنگ و همسو است. کتاب بیان‌کننده این است که هفت‌سین یک فلسفه زندگی بوده در درازای تاریخ ایران هرگاه از آن غفلت شده، بازتاب خوبی دریافت نشده است.
نویسنده کتاب در دو بخش جداگانه کتاب اول و کتاب دوم کوشیده است فلسفه نوروز و هفت‌سین را رمزگشایی کند. کتاب خواننده را به ژرف‌کاوی و رازیابی تک‌تک سین‌ها فرامی‌خواند که هر یک از این نمادهای بزم و رزم ایرانی بر این انگیزه بر خوان نوروزی راه می‌یابند و سرانجام به بازگویی فلسفه زندگی می‌پردازد. از چاوش نوروزی و سروش چهارشنبه‌سوری تا وادی سین و سفره هفت‌سین و در سبزه‌زار سیزده همه و همه در این کتاب توضیح داده شده است.
کتاب «نوروز و فلسفه هفت‌سین»، به آگاهی از رسم و بزم این کهن سرزمین، سخن می‌گوید و پژوهشی درباره نوروز و وجه نمادین آن در فرهنگ کهن ایران است. شاید آنچه نویسنده را بر آن داشته تا چنین پرشور از نوروز و فلسفه هفت‌سین سخن بگوید، پاسخ به پرسش درازنای تاریخ این سرزمین بوده است. اینکه انگیزه گستردن خوان نوروزی چیست و ترتیب گذاردن هر یک از سین‌ها بر آن چگونه است و چرایی گزینش هر یک از آن‌ها چه بوده که چنین پایدار مانده است؟ پرسشی است که هنوز نیز ذهن بسیاری از ایرانیان را درگیر خود کرده است. تلاش نویسنده برای پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها به گونه‌ای است که ذهن خواننده را وامی‌دارد که ژرف‌تر بیندیشد و بیشتر بداند.
عمو نوروز اومده، چشم‌انداز، شکفتن شکوفه، هفت سین از قلم نویسندگان، نوروز: شاه ستون آداب ایرانی، هفت سلام مقدس، گلبانگ نوروز، نوروز: آمیزه اسطوره و تاریخ، بارش بهاری، افتخار ایرانی ماندن، زبان نمادی، نگاه و زبان، پیوند و پیمانه و پیمان، تحول تحویل، شهر چیست؟ در بخش سرشناسه کتاب آمده است.
«هفت کتاب؛ هفت سین» بخش کلی کتاب نامیده شده است که به باغ شادی، سروش چهارشنبه سوری، قصه نوروز، شمارگان نوروزی، وادی سین، شرح سفره و در سبزه‌زار سیزده تقسیم‌بندی شده است.
دادخواه می‌گوید: در میان آداب و سنن و جشن‌های پرشمار ایرانی، نوروز شاه ستون همه این مراسم است و از این رو ایران و نوروز و ایرانی از یکدیگر جداشدنی نیستند. هفت سین یکی از اصلی‌ترین رسوم عید نوروز است که با وجود فراگیر بودن آن، کمتر به ژرفای معنای آن پرداخته‌اند و تا کنون رمز و راز مهرآمیز آن را به شکل روشن و دقیق بیان نداشته‌اند.
نوروز خجسته جشنی است که از این سرزمین برخاسته، طول اعصار را پیموده و بار فرهنگ ایرانی گرفته و در ایران فرهنگی جا باز کرده و اکنون در سرتاسر جهان نام آشنا و دوست‌داشتنی شده است. این افتخار فرهنگ ایرانی است که بارها در تاریخ تکرار شده است. یکی از شاهکارهای ویژه نوروز آن است که در پی تقسیم شادی نیست، بلکه اثرش افزایش شادی در میان انسان‌ها و پخش آن بین همه، فارغ از رنگ و نژاد و باور و جنس است. وقتی چشم زمان روشن می‌شود، نوروز در راه است و در کالبدمان شادی، دوستی و محبت جوانه می‌زند.
از آنجا که تاکنون داستان‌هایی درباره «هفت‌شین» در سفره‌های نوروزی شنیده شده، بخشی از کتاب نگرشی به همسانی هفت‌سین و هفت‌شین دارد. در فصل‌ها و بخش‌های گوناگون کتاب ابیات و چکامه‌هایی از سرایندگان نامدار ایران؛ مولوی، حافظ و سعدی آمده است که به فراخور متن‌ها مطرح شده‌اند؛ خواندن نثر و گاهی چندبیتی چکامه گیرایی نوشته‌ها را بیشتر می‌کند و این‌گونه مخاطب از خواندن متن‌های طولانی خسته نمی‌شود.
به گفته نویسنده کتاب، هر یک از نشانه‌ها و نمادها بیانگر رمز و رازی‌اند که در هر زمان و مکان مفهوم خاص خود را بیان می‌کنند، زیرا نشانه‌شناسی یک علم در زبان‌شناسی و انتقال مفهوم و دریافت اعلانات است. هر یک از این اشیا سخنی برای گفتن و اندرزی برای شنیدن دارند. از این رو باید به چشم پندآموز به آن‌ها نگریست و گوش پندآموز داشت تا به رمزگشایی این نشانه‌ها دست یافت.
«سنجد»، گام نخست سفره هفت سین به نشانه ورود به سرزمین خرد و ندای خردگرایی و دعوت به عقل است. گام دوم، «سیب»، راهیابی به شهر سلامتی و نماد صحت، سلامت شخص و جامعه است، سومین قدم، «سبزه» رسیدن به ساحل ایثار و مفهوم آن صلای از خودگذشتگی و ایثار است. پایه چهارم «سمنو»، دست‌یابی به خانه توانایی و نیایش قدرت و مبارزه با ضعف است. گام پنجم، «سیر»، نماد و نشانه مناعت طبع که شایسته است انسان همواره با قناعت بر جهان بنگرد. شاخه ششم، «سرکه»، نماد پذیرش ناملایمات و پذیرش واقعیت‌های حیات است و گام هفتم، «سماق»، نماد و نشانه صبر، بردباری و شرط دست‌یابی به پیروزی و نشستن بر اریکه کامیابی، مبارزه و مقاومت است. اگر تنها به سین پنجم سفره‌ی هفت‌سین، یعنی «سیر»، که نماد سیرچشمی و پاک‌دستی است توجه کنیم، درمی‌یابیم که جامعه ما تا چه‌اندازه به آموزه‌های این سفره‌ی پندآموز نیاز دارد.
دادخواه با یادآوری اینکه خوشبختانه نسل نو و کسانی که جویای ژرفای تمدن ایران هستند به این آموزه‌ها توجه دارند گفت: «بایسته است که سازمان‌ها و افرادی که در پیوند با فرهنگ هستند توجه بیش‌تری به این موضوع داشته باشند. خوشبختانه به‌تازگی کانون وکلای دادگستری، کهن‌ترین نهاد مدنی ایران، مصوبه‌ای راگذرانده است که باید همه‌ساله در ۱۵ اسفند سفره هفت‌سین در صحنِ سرای کانون وکلا گسترده و برپا شود و امید می‌رود شهرداری‌های سراسر کشور به این موضوع توجه بیش‌تری داشته باشند و هرگاه سفره‌ی نوروزی را می‌گسترانند به معرفی نمادها و پندآموزی سفره هفت‌سین نیز بپردازند».
چاپ بیست‌وپنجمین کتاب «نوروز و فلسفه هفت‌سین» (چاپ ۲۴)، در ۴۹۰ رویه، به بهای ۲۵۰ هزارتومان از سوی نشر کلاس به چاپ رسیده است.
نظر شما