‌سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - فرشته احسانی‌فر، کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی: کتابخانه، یک پایگاه اطلاعاتی و اجتماعی است که به گروه‌های مختلف در جامعه، خدمات ارائه می‌دهد. در گذشته کتابخانه‏‌ها صرفاً مکانی برای امانت کتاب و سالن مطالعه بودند؛ اما امروزه با ظهور تکنولوژی، کتابخانه‌ها رنگ دیگر به خود گرفته و به مراکز خدمات اجتماعی تبدیل شده‌اند. کتابخانه‌ها با توسعه فناوری، شکل ارائه خدمات خود را تغییر داده و دیگر تنها مراکزی برای ارائه کتاب و سالن مطالعه نیستند، بلکه با اجرای برنامه‌‎های اجتماعی و فرهنگی مبتنی بر کتاب قدم در راه پیشبرد اهداف اجتماعی و فرهنگی جامعه گذاشته و در فرهنگ‌سازی مطالعه در کشور نقش تازه‌ای را ایفا می‌کنند.

کتابخانه و پژوهش

کتابخانه‌ها به‌عنوان پایگاه‎‌های اطلاعاتی، امکان دسترسی افراد جامعه را به انواع منابع اطلاعاتی (چاپی و الکترونیکی) تامین می‌کنند. امروزه با دسترسی کتابخانه‌های عمومی به پایگاه‌های اطلاعاتی، کتابخانه‌‎ها به مراکز پاسخگویی به نیاز پژوهشگران در حوزه‌های علمی مختلف تبدیل شدند. پژوهشگران با مراجعه حضوری یا ارائه درخواست پژوهشی خود در سامانه مدیریت کتابخانه‌های عمومی می‌توانند به مدارک و مقالات علمی حوزه خود دسترسی داشته باشند. از آنجایی که یک پژوهشگر در مسیر پژوهشی خود با انبوه اطلاعات در یک حوزه موضوعی مواجه است کتابداران به‌عنوان مشاوران پژوهشی در حوزه بازیابی اطلاعات در صرفه‌جویی وقت و هزینه یاریگر پژوهشگران خواهند بود.

کتابخانه و مهارت‌آموزی

یکی از رسالت‌های بزرگ کتابخانه‌های عمومی در حال حاضر ارائه خدمات به کودکان و نوجوانان است. زندگی در دنیای دیجیتال بر هوش هیجانی، روابط اجتماعی، مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری کودکان تاثیر منفی می‌گذارد و ای عمومی با برگزاری دوره‌های مهارت‎آموزی مختلف، در کنار تقویت مهارت‌ها، کودکان را با زندگی در کنار کتاب آشنا می‌کنند. برگزاری نشست‌های کتابخوانی، قصه‌گویی، نمایشنامه‎‌خوانی، نمایش‌های عروسکی، دوره‌های کاردستی و اوریگامی، نقاشی، سفالگری و … از برنامه‌های کتابخانه‌های عمومی برای کودکان و نوجوانان است.

کتابخانه و گروه‌های خاص

در کنار ارائه خدمات ویژه کتابخانه‌‎ها به گروه کودک و نوجوان، ارائه خدمات به نابینایان، ناشنوایان، افراد سالخورده و بازنشسته، زنان خانه‎دار و مادران است. در برخی از کتابخانه‌ها با توجه به جامعه مخاطب بخش‎های ویژه‌ای برای گروه‎های خاص تعیین شده است. برای نمونه، بخش نابینایان، خدمات ویژه به گروه نابینایان و کم‏‎‌بینایان ارائه می‏‌دهد.

کتابخانه و کسب و کارهای کوچک

یکی دیگر از خدمات نوین در کتابخانه‌های عمومی، حمایت از کسب و کارهای کوچک است. به همین منظور همایش‎‏های مختلفی در سراسر کشور برگزار می‌شود. حمایت از مشاغل خرد در رونق کسب و کار تاثیر بسزایی دارد. کتابخانه‏‌های عمومی نیز به منظور آگاهی‏‌بخشی و ارتقای توانمندی مخاطبان، دوره‌های آموزشی و مهارتی مختلفی برگزار می‌کنند. در این دوره‌ها شرکت‌کنندگان در کنار آموزش مهارت و هنر، با نحوه بازاریابی و کسب مهارت فروش آشنا می‌شوند. کتابخانه‌ها با برگزاری نمایشگاه‌ها و بازارچه‎‌های مشاغل خانگی، با معرفی محصولات به رونق هر چه بیشتر این نوع کسب و کار کمک می‌کنند.

کتابخانه عمومی شهدای باغ زهرا بوشهر، یکی از کتابخانه‌های عمومی شهرستان بوشهر است که با ۱۸۲ متر مربع زیربنا در سال ۱۳۹۲ افتتاح شده است. این کتابخانه که به‎صورت تک نیرو اداره می‌شود، در کنار ارائه امانت کتاب و سالن مطالعه، برنامه‌های متنوعی نیز برگزار می‌کند. نشست‌های کتابخوانی ویژه مادران با محوریت کتاب در موضوع شیوه‌های فرزندپروری، نشست‌های کتابخوانی کودکان، قصه‌گویی، کارگاه‌های آموزشی والد و فرزند، دوره‌های آموزشی ویژه کودکان، برنامه‌های مناسبتی و … از برنامه‌های متنوع فرهنگی کتابخانه است.

کتابخانه عمومی شهدای باغ زهرا، علاوه بر برگزاری دوره‌های آموزشی و مهارتی، با برپایی نمایشگاه و بازارچه مشاغل خانگی و معرفی تولیدات خانگی زنان خانه‎‌‏دار، از کسب و کارهای کوچک حمایت می‌کند. از دیگر خدمات این کتابخانه به اعضا، می‌توان به دسترسی و تامین منابع اطلاعاتی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی «آشنایی با انواع پایگاه‌های اطلاعاتی و استنادی» به پژوهشگران اشاره کرد.

با توجه به نقش کتابخانه‌ها به عنوان پایگاه‌های فرهنگی و اجتماعی، کتابخانه عمومی شهدای باغ زهرا برنامه‌های متنوعی نیز برای تابستان و اوقات فراغت اعضای خود برگزار کرده است. کلاس‌های سفالگری و نقاشی خلاق ویژه کودکان برای تقویت دست‌ورزی، پرورش خلاقیت و رشد هوش کودکان برگزار می‌شود. کودکان در کارگاه سفالگری با استفاده از تفکر و توانایی فیزیکی، اثری خلق می‌کنند که موجب افزایش اعتماد به نفس آن‌ها می‎‌شود.

دوره‌های هنر آموزی از دیگر برنامه‌های تابستانی این کتابخانه ویژه نوجوانان و بزرگسالان است. در کارگاه‌های عروسک‌بافی، ویترای، گلدوزی، مکرومه‌بافی و آینه‌کاری، علاوه بر حمایت از مربیان و معرفی حرفه آن‎‏ها، هنرجویان هنری می‌آموزند که می‎‌‏توانند از آن هنر کسب درآمد کنند.