سرویس استان های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مرتضی حاتمی: مجلات ادبی همواره به عنوان یکی از منابع دانش‌افزا برای مخاطبان و اهالی قلم بوده و در تاریخ معاصر ادبیات جریان‌هایی تاثیرگذار و موج‌هایی جدی و قابل اعتنا به وجود آورده اند. مجلات ادبی در طول تاریخ ادبیات معاصر؛ نقشی محوری در تولید و آفرینش و انتشار آثار درشت‌مایه و خلاقه داشته و خوراک فکری جوامع هدف را تامین کرده‌اند. این جریان‌های ادبی گاه سال‌های سال با جدیت، تخصص و منظم و با برنامه منتشرشده و به مسیرشان ادامه داده و گاه با کم تدبیری و عدم رعایت هنجارهای حقوقی و با عبور از خطوط قرمز مصوب، توقیف و برای همیشه خاموش شده و به تاریخ پیوسته‌اند که تنها آثار و نام شان در حافظه‌ها جاودانه شده است. نمونه‌هایی برای مجلات منظم و توقیف شده بسیار است که مجال آنها در این مقال نمی گنجد.

مجلات ادبی مستقل که معمولاً امتیاز شخصی و حقیقی دارند و مخاطبانی خاص دارند، اغلب تیراژشان محدود و بی طمع از دریافت کمک‌ها و نقدینگی‌های دولتی، با تک فروشی و اشتراک، منابع مالی انتشار خود را تهیه می‌کنند، از منظری چون مدت انتشارشان گاه طولانی و به صورت ماهنامه، دو ماهنامه و فصل‌نامه است، از دریافت آگهی محروم می‌شوند و بار هزینه‌های کاغذ و اداره تحریریه و حق و حقوق مولفان و پدیدآورندگان، هزینه‌های توزیع و… فشار زیادی به مدیر مجله و حامی مالی تحمیل می کند.

اغلب مجلات ادبی، متاسفانه حامیان مالی ندارند، زیرا خوشبختانه مخاطب زرد ندارند و مطالب‌شان کاملاً حرفه‌ای، تخصصی و جدی است و با تک فروشی و اشتراک، امور چاپ‌شان می گذرد و گاه با برگشت مجله‌های به فروش نرفته، روبه رو می‌شوند و ضرر انتشار آن شماره به سراغ مدیر می آید و البته بعدها به صورت فروش به قیمت ارزان توسط کتابفروشان و دکه های مطبوعاتی و… به دست مخاطبان می‌رسد و دوباره چرخه ضرر در انتشار، به راه می افتد. البته گاهی اوقات کتابخانه‌های عمومی به شرایطی توافقی، تعدادی از این مجلات را مشترک می‌شوند و کمکی مقدور به مجله می کنند.

مجلات تخصصی ادبی، گاه با مشکل پست و عدم ارسال به موقع به دست مشترکان روبه‌رو می‌شوند و مخاطبان گله‌مند و معترض از این روند تصمیم به عدم تمدید اشتراک می گیرند و …با این حال وجود مجلات ادبی برای جامعه ادبی سرزمین‌مان یک فرصت و نعمت است که از اهالی قلم و فرهنگ و ادب جز با اشتراک و خرید شماره‌های منتشرشده و در حالت عالی و ممتاز (کمک و حمایت مالی) انتظار حمایت می رود و مخاطبان واقعی و دوستدار فرهنگ و ادب فارسی با خرید و اشتراک مجلات ادبی بر استمرار انتشار آنها کمک و همیاری می رسانند.

مجلات تخصصی ادبی به عنوان سرمایه‌هایی معنوی؛ می توانند جریان‌های ادبی را در جامعه مدیریت و هماهنگ کنند و موجب رشد و بالندگی ادبیات معاصر شوند. این مجلات منابعی غنی و ارزشمند از تنوع محتوایی و اندیشه‌ای با خود همراه دارند که در هر زمان و مکان قابل اعتماد و اعتنا و مطالعه هستند. تعداد و آمار کمی مجلات تخصصی ادبی محدود است و هرگاه شماره ای تازه از آنها منتشر می‌شود جلوه‌ای از بالندگی و حیات مداوم ادبی در جامعه متجلی می‌شود و شعف و شور و اشتیاق در میان جوامع مخاطب به وجود می‌آورد.

انتشار مجله ادبی در بازه زمانی ماهانه با انتشار آثار تولیدی در فرایندی که تنوع محتوای ادبی در فضاهای مجازی، انتشار سریع محتوا در این بستر، کم رونقی حمایت‌های موثر و مناسب مالی از مجلات تخصصی ادبی، فقدان توان مالی و نقدینگی مدیران مجلات، بحران تیراژ و فروش و اشتراک، مافیای توزیع و پخش نامناسب، عدم اختصاص آگهی‌های مناسب از مراجع حقوقی و حقیقی به این‌گونه مجلات، خطوط قرمز پیدا و پنهان و مباحثی دیگر… چالش‌هایی بزرگ و عمیق در مسیر این گونه مجلات است که طعمی سهل و ممتنع دارد، اما وقتی به سابقه مجلات ادبی در تاریخ معاصر که تاثیرات فراوانی فرهنگی، تاریخی و اجتماعی در میان جوامع مختلف هدف داشته، نگاه می کنیم، اغلب جریان‌های قوی فرهنگی و ادبی توسط ابن مجلات ادبی در جامعه به وجود آمده که حتی بعد از تعطیلی و کم فروغ شدن شعله انتشارشان، هنوز به عنوان منابعی مرجع برای علاقه‌مندان و پژوهشگران و نیز تقویت خاطرات و نوستالوژی مخاطبان شان به شمار می‌روند.

در شرایط فعلی، چاپ و انتشار و توزیع مجلات ادبی یک حرکت و رفتار سخت و پرهزینه فرهنگی اما، میسر است که حمایت و همکاری و همیاری اهالی قلم می‌تواند لذت و رونق و نشاطی در جامعه ادبی منتشر کند.

مجلات ادبی اغلب در تهران متمرکزند و استان‌های غربی از داشتن مجلات تخصصی و حرفه‌ای کم بهره و از نظر آماری، به صورت محدود منتشر می‌شوند. مدیریت محتوایی مجلات ادبی، تامین هزینه‌های تولید و اچاپ و نتشار و توزیع، کم بهره‌گی از حمایت‌های مالی از سوی مراجع حقوقی و حقیقی، تیراژ و فروش و اشتراک، معرفی و کمبود نقدینگی و عدم دریافت آگهی‌های دولتی و بحران کاغذ و… از چالش‌های پیش‌روی این گونه مجلات تخصصی است.

مدیریت محتوایی مجلات ادبی آن هم به صورت دوزبانه، کاری سخت و زمان‌بر است و اگر بازه زمانی انتشار هم ماهانه تعریف شده باشد، ضریب سختی کار بالا می‌رود.

در استان ایلام مجله «واده‌نگ کورد» به مدیریت و صاحب امتیازی «یاسر بابایی» در گستره استان‌های ایلام، آذربایجان‌غربی، کردستان و کرمانشاه به صورت فصلنامه با محوریت و رویکرد ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی به صورت منظم منتشر می‌شود و از ظرفیت‌های ادبی و فرهنگی استان ایلام در دو زبان کردی و فارسی است و در هر شماره متناسب با موضوع محوری، این بخش با مخاطب همراه می شود.

در استان ایلام حیات نشریات مکتوب محلی مدت‌هاست که به نفس‌تنگی افتاده و صدای خاموش شدن‌شان را متاسفانه به زودی خواهیم شنید. اما در این میان تولد ماهنامه ادبی، فرهنگی و هنری «رووژگار» به صاحب امتیازی و مدیرمسئولی «محمدعلی قاسمی» نویسنده و شاعر و روزنامه‌نگار پیشکسوت ایلامی گرمایی تازه و رونقی مطلوب به فضای رسانه ای و فرهنگی استان داده است.

نخستین شماره این ماهنامه در بهمن ۱۴۰۲ با آثار و مطالب از شاعران و نویسندگان و پژوهشگران حوزه فرهنگ و ادب کردی و فارسی، منتشر شده بود و تاکنون به صورت منظم و بی وقفه چاپ و منتشر می شود. تلاش و همت قاسمی، نویسنده، شاعر و روزنامه‌نگار ایلامی در تدوین محتوا و مدیریت این ماهنامه موجب شده تا ماهنامه رووژگار جایگاهی مناسب و تاثیرگذار در میان اهالی قلم و کتاب و نشر پیدا کند و این مجله مورد توجه جوامع هدف قرار گیرد.

قاسمی با بهره‌گیری از دانش و تجربه فردی و گروهی و بهره‌مندی از تجارب زیستی در حوزه‌های ادبیات و رسانه و تلاش‌های موثر و گسترده و اجرایی‌اش در زمان مدیریت حوزه هنری استان و بهره‌مندی از همراهی اهالی کتاب و ادبیات و قلم و عنایت به حسن اعتماد و محبوبیتش می‌تواند مجله ادبی درشت محتوا و مرجع و تاثیرگذار در حوزه های زبان فارسی و کردی برای مخاطبان منتشر و ماندگار کند.

او می تواند با انتخاب تیمی متخصص و کاربلد از نویسندگان و شاعران و اهالی رسانه، برای تحریریه ماهنامه رووژگار، ضمن بهره‌گیری از تنوع و تکثر آرا و تقسیم کار و سرعت در تدوین محتوا، ماهنامه ای خواندنی و پر مخاطب منتشر کند.

امیدوارم چراغ خوش‌نوری که محمدعلی قاسمی برای اهل دل و قلم برافروخته، جاودانه و پرفروغ بماند.

«محمدعلی قاسمی» متولد ۱۳۴۸ در شهر ایلام و از شاعران و نویسندگان فعال و پیشرو استان به شمار می‌رود و تاکنون آثاری در قالب داستان کوتاه، شعر، رمان، ادبیات پایداری و دفاع مقدس و آئینی منتشر کرده است.

رمان «عزیز بومی» برگزیده کتاب سال دفاع مقدس و مجموعه شعر «برانگیخته با عشق»، مقام نخست و جایزه بین‌المللی عزت و افتخار حسینی را به دست آورده است.

از وی تاکنون کتاب‌های: از گلوی گ ل و گ ل و ل ه (شعر پیشرو مقاومت)، برانگیخته با عشق (غزل‌های عاشورایی)، بو و مه‌شین (داستان)، توپ‌ها دهل می‌زنند. (مهران در جنگ)، حیات سرو، در ستایش جهل (شعر فراگاه)، دیوان کامل شاکه و خان منصور، (گردآوری و تصحیح)، راپرت‌های عاشقانه (مجموعه شعر)، طعم خدا (داستان بلند زندگی شهید شیرودی) عزیز بومی، معمای مامی (خاطرات مربوط به سردار شهید عباس مامی به نقل از خانواده، دوستان، فرماندهان و همرزمان) نام تمام کشتگان یحیاست. (داستان کوتاه دفاع مقدس) هات (رمان فراگاه)، یادهای یادگار (خاطرات سردار شهید حاج یادگار امیدی فرمانده اطلاعات عملیات لشکر ۱۱ امیرالمومنین (ع) (به نقل از خانواده، همسر، دوستان و همرزمان)، آهنگ یاری (زندگی‌نامه داستانی) کارنامه صیاد سعادت (یادنامه سردار شهید کاظم فتحی‌زاده)، سال‌های بی‌برادر (تاریخ شفاهی دفاع مقدس به روایت سردار عبداله موسی‌بیگی از فرماندهان دوران دفاع مقدس)، شکارچی گوش‌بُرها (تاریخ شفاهی دفاع مقدس) و… منتشر شده است.