ولیئی در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: شعر علوی و شعر درباره ماه رمضان را می‌توان ذیل یک مفهوم عام‌تر یعنی شعر مذهبی یا آیینی و شعر عرفانی قرار داد. البته در این مفهوم کلی نیز باید همان تقسیم‌بندی‌ها را قائل شد و موضوعات مختلف را تفکیک کرد.
وی با تاکید بر این امر که شعر معرفتی ریشه در آموزه‌های دینی دارد اظهار داشت: برای سرودن این نوع شعر بر آمادگی افراد برای ورود به حوزه معنویت تاکید دارم. یکی از آموزه‌هایی که انسان را برای ورود به چنین مرحله‌ای آماده می‌کند جوع(گرسنگی) است و از رکن‌های اساسی سلوک عملی به حساب می‌آید.
این شاعر ادامه داد: این گرسنگی که با نیت تقرب به خداوند است در آموزه‌های دینی ما روزه نام دارد. در شعر مولانا(مثنوی معنوی و غزلیات شمس) که نمونه کاملی از شعر عرفانی است نیز این مساله را شاهدیم.
وی درباره پنج رکن اصلی عرفان عملی افزود: سهر(شب زنده‌داری)، صمت(سکوت و خاموشی)، جوع(گرسنگی)، عزلت و ذکر رکن‌های اصلی عرفان عملی اند و همگی از برکات روزه و ماه رمضان به شمار می‌آیند.
ولیئی در ادامه به ادبیات عرفانی اشاره و تصریح کرد: در ادبیات عرفانی از حکیم سنایی و عطار نیشابوری تا دیگر شاعران سیر تکامل و توجه به این پنج رکن آمده و به ویژه بر گرسنگی تاکید شده است.
وی افزود: اما ارتباط مستقیمی میان ماه رمضان و شخصیت حضرت علی(ع) در اشعار فارسی به‌طور واضح دیده نمی‌شود.
این استاد دانشگاه درباره شخصیت علی(ع) در شعر فارسی توضیح داد: اگر بررسی در این زمینه را از شاعری چون کسایی مروزی آغاز کنیم و تا روزگار معاصر ادامه دهیم، متوجه می‌شویم یکی از جنبه‌های بنیادی شخصیت علی(ع) که در شعر بسیار پرداخته شده، مساله زهد اوست.
وی در ادامه تشریح کرد: این رکن به معنای اجتناب از دنیا و قطع تعلق از امور دنیوی است. زهد آن حضرت در کنار معرفت ايشان قرار می‌گیرد. بارها در شعرها ماجرای اکتفای حضرت علی(ع) به حداقل نعمت‌های دنیوی را چه در زمینه خوردن و آشامیدن و چه در زمینه لباس خوانده‌ایم. این حضرت بر حداقل بهرمند شدن از دنیا و حداکثر بهره رساندن به دیگران تاکید داشته و این موضوع در شعر علوی نیز پرداخته شده است.
ولیئی درباره قالب شعری که بیش از سایر قالب‌ها در شعر علوی به‌کار گرفته شده، اظهار داشت: قالب مثنوی قالبی برای بیان حکمت و پند و اندرز است. شاید بتوان گفت مثنوی قالب اصلی ادبیات تعلیمی به شمار می‌آید. برهمین اساس، بیشتر مرثیه‌ها و مدح و ستایش‌هایی که در وصف حضرت علی(ع) سروده شده‌اند، در قالب مثنوی اند.
وی یادآور شد: البته به ندرت در قالب قصیده و غزل نیز شعرهایی درباره حضرت علی(ع) سروده شده است. اما آن‌چه در این زمینه اهمیت دارد درخشش شخصیت علی(ع) در شعر فارسی از آغاز تا زمان حال است.
این شاعر در پایان گفت: از ابتدا شاهد جریان یافتن مدح حضرت علی(ع) در شعر فارسی بوده‌ایم. اما شاید بتوان گفت از دوران صفویه به بعد شعر علوی به دلیل رسمی‌تر شدن مذهب تشیع، جنبه رسمی‌تری پیدا کرده است.
دوشنبه ۸ شهریور ۱۳۸۹ - ۰۹:۲۲
نظر شما