جنگ تحمیلی
-
هجدهم آذر، سالروز اعلام رسمی تجاوزکار بودن رژیم بعث؛
گزارش دبیر کل و محکومیت رژیم بعث، اعلام رسمی حقانیت ایران
دبیر کل سازمان ملل در گزارش به شورای امنیت این سازمان نوشته بود همه ادعاهای عراق درباره ایران، نفیکننده این واقعیت نیست که این کشور آغازگر جنگ با ایران بوده است و با نقض تمامیت ارضی کشوری دیگر، طرف متجاوز محسوب میشود.
-
عملیات در روزهای پایانی آبان 1361؛
پیش به سوی شهر مندلی با رمز یا زینالعابدین (ع)
عملیات با رمز یا زینالعابدین (ع) شروع شد و با همین نام نیز در تاریخ جنگ تحمیلی از آن یاد میشود. آن را دنبالهای برای عملیات مسلم بن عقیل میدانند و هدف از اجرای آن را بازسازی خطوط دفاعی ما، پس از آن عملیات عنوان میکنند. در چند کتاب، به این عملیات پرداخته میشود.
-
جنگ تحمیلی، روایتها و تفسیرها؛
چگونه هشتمین سال جنگ تحمیلی به سختترین سال آن تبدیل شد؟
هرچه از جنگ تحمیلی گذشت، سیاست و موضع امریکاییها واضحتر و خصمانهتر شد. عزمشان را جزم کرده بودند که حرف ناحق خودشان را به ما تحمیل کنند و صدام را از شکستی حتمی نجات بدهند. طبق معمول، تحریم و فشار هم ابزار دم دستشان بود.
-
بازخوانی گوشههایی از جنگ تحمیلی؛
متحد ارزشمند؛ نقش سوریه در جنگ ما با صدام
حافظ اسد یکی از نخستین رهبران سیاسی دنیا بود که تجاوز صدام به مرزهای ایران را محکوم کرد. این محکومیت از آن جهت حایز اهمیت بود که ادعای صدام در تشکیل جبهه واحد عربی ضد ایران را بیاعتبار میکرد.
-
از لابهلای روایتهای جنگ تحمیلی؛
سکوت اروپا در برابر برنامه تسلیحات شیمیایی رژیم بعث
ابتدا نام فرانسویها، و بعدتر هلندی و آلمانیها به میان آمد. میگفتند این کشورها در تجهیز بعثیها به سلاح شیمیایی مشارکت کردهاند. این حرف، حرف ما نبود، و حتی کارشناسان خلعسلاح سازمان ملل نیز از آن مطلع بودند.
-
خاطرهای از دکتر ناصر تابش، چهار ساعت عمل در چهارم آبان؛
روایتی خواندنی از یک عمل جراحی نفسگیر وسط جنگ
میگفتند ما این بمب را میشناسیم و از نوع برزیلی آن است و برای خنثی کردن آن باید به بمب دسترسی داشته باشیم. بمب داخل عضلات ران مجروح هست و هیچ نقطهای از آن بیرون نیست. میگفتند شما باید این بمب را از بدن مجروح بیرون بکشید تا ما بتوانیم آن را خنثی کنیم.
-
جنگ تحمیلی و نگاه دیگران؛
سیاست شوروی در قبال رژیم بعث عراق؛ بازخوانی مقالهای از فرد هالیدی
در طول جنگ تحمیلی، پژوهشگران غیرایرانی زیادی، هرکدام از منظری متفاوت با دیگری درباره این ماجرا و مسائل مرتبط با آن اظهارنظر کردند و برخی از آنان نظرات و تحلیلهای خودشان را به شکل مقاله ارائه دادند. یکی از آنان فرد هالیدی بود.
-
جنگ تحمیلی، روایتها و مضامین؛
روایت شهر دزفول، ایستادگی زندگی در مواجهه با تباهی
هر شهر ریشهداری، معنی و جایگاه خودش را دارد و برای کشور ما، دزفول واژه مقاومت را به ذهن تداعی میکند. شهری که از همان هفتههای نخست جنگ تحمیلی زیر آتش و فشار دشمن بود، اما زندگی به برکت پایداری مردمش، در آن جریان داشت.
-
شروع جنگ تحمیلی و خاطرات شاهدان؛
خاطرات متفاوت از شروع جنگ تحمیلی، مقایسه دو کتاب
شروع جنگ واقعیتی بود که به همه مردم ما تحمیل شد، اما برای هرکدام از کسانی که شاهد آن روزها بودند، باتوجه به محل زندگیشان، تجربیات متفاوتی رقم خورد. این تفاوت در تجربه، خاطرات متفاوتی را هم برایشان ساخت.
-
بازخوانی چند کتاب درباره روزهای نخست دفاع مقدس؛
روایتهایی از هفته دوم جنگ تحمیلی
بعثیها که از رسیدن به اهداف اولیه خودشان عاجز مانده بودند، برای فشار بیشتر به ایران، حمله بزرگی را به اهواز تدارک دیدند و مصمم به اشغال مرکز استان خوزستان شدند. اما شکست دیگری در انتظارشان بود.
-
آنچه بعثیها میخواستند و نمیتوانستند؛
پیشروی دشوار دشمن در خاک ما
بعثیها جنگ را شروع و بخشهایی از خاک ما را اشغال کردند، اما به هدفی که در سر داشتند نرسیدند. توان نظامی و مقاومت جانانه ما را پیشبینی نکرده بودند. نظرات پژوهشگران درباره چرایی این خطای صدام خواندنی است.
-
حسین علایی درباره کتاب «تاریخ تحلیلی جنگ ایران و عراق» بیان کرد؛
روایت کاملی از چرایی بروز جنگ و سیر تحولات دفاع مردم ایران در برابر ارتش متجاوز عراق
کتاب «تاریخ تحلیلی جنگ ایران و عراق» به بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران میپردازد و برای عموم علاقهمندان به اطلاع از حماسهآفرینیهای مردم ایران در مقابل ارتش متجاوز بعثی و به خصوص برای دانشجویان و اساتید و معلمان تاریخ، علوم نظامی و مدیریت جذاب است.
-
بازخوانی روزهای منتهی به شروع جنگ تحمیلی با مرور کتابهای مرتبط
دیپلماسی رژیم بعث در جنگ با ایران
رژیم بعث در شروع جنگ مدام روی شعارهای ناسیونالیستی عربی تبلیغ میکرد و میکوشید حمایت دولتهای عرب را کسب کند. این تبلیغات و دیپلماسی همراه آن، بخش مهمی از سیاست جنگی صدام در جنگ تحمیلی بود.
-
آنچه بعثیها میخواستند و نمیتوانستند (بخش اول)؛
نخستین شکست صدام به روایت کتاب «درسهای جنگ مُدرن»
بعثیها بعد از دستدرازیهای پراکنده به نواحی مرزی کشور ما، جنگ را با حمله هوایی به فرودگاهها و پایگاههای هوایی ایران شروع کردند. آنتونی کردزمن درباره چرایی این عملیات عراق و نتایج آن مینویسد.
-
بازخوانی روزهای منتهی به شروع جنگ تحمیلی با مرور کتابهای مرتبط (بخش چهارم)؛
جنگ تحمیلی، آنگونه که شروع شد
سیویکم شهریور ماه جنگ رسماً آغاز یا به عبارت درستتر، با حمله رژیم بعث به ما تحمیل شد. اما درگیریها از هفتهها پیش از آن آغاز شده و در روزهای پایانی تابستان شدت بیشتری گرفته بود.
-
اقدامات سیاسی رژیم بعث عراق در آستانه جنگ تحمیلی چگونه شکل گرفت؟
رژیم بعث عراق در آستانه حمله نظامی به خاک ایران سعی کرد در زمینههای سیاسی اقداماتی را انجام دهد. ارتباط و حمایت از اپوزیسیون ایرانی خارج از کشور یکی از این اقدامات بود. از سوی دیگر صدام چون احتمال میداد شیعیان این کشور مخالفت خود را با حمله نظامی به ایران اعلام کنند، در کنار اخراج گسترده شیعیان از عراق، حمله به بیوت مراجع دستگیری و شهادت بسیاری از آنان را سرلوحه کار خود قرار داد.
-
بازخوانی روزهای منتهی به شروع جنگ تحمیلی با مرور کتابهای مرتبط (بخش یکم)؛
خروج صدام از قرارداد الجزایر
بعثیها به خطا مطمئن بودند که ایران انقلابی توانایی دفاع از مرزها و خاک خودش را ندارد و زیر فشار جنگ مجبور به عقبنشینی و امتیازدهی میشود. این محاسبه نادرست، یکی از چند اشتباه بزرگ آنان برای شروع جنگ بود.
-
نگاهی به نقش جنبش غیرمتعهدها در جنگ تحمیلی؛
حقیقتی که غیرمتعهدها از بیان آن طفره میرفتند
جنبش غیرمتعهدها که در سالهای جنگ سرد شکل گرفت و میخواست سیاستی مستقل از تقابل شرق و غرب داشته باشد، چه نقشی در جنگ تحمیلی ما با بعثیها برای خودش قائل بود؟ و آیا در ایفای درست این نقش موفقیتی هم کسب کرد؟ چه کتابهایی بخوانیم که پاسخ این پرسشها در آنها باشد؟
-
تابستان 1364 و نبردی محدود در جبهه میانی؛
کوتاه درباره عملیات عاشورای 2 و درگیری در منطقه چنگوله
یکی از عملیاتهایی که در تابستان سال 1364 به اجرا درآمد، عملیات عاشورای 2 بود، عملیاتی محدود برای تسلط بر ارتفاعات اصلی منطقه چنگوله؛ در این عملیات پنج گردان از سپاه حضور داشتند، اما نقشهای که کشیده بودند درست پیش نرفت و روند درگیری به نفع ما نشد.
-
نگاهی به چند کتاب پژوهشی و اشاره به یک موضوع؛
صدام و حامیانش، از کمکهای اطلاعاتی تا حمایتهای مالی
میدانیم که امریکا و نیز چند دولت بزرگ دیگر، در مقاطع مختلف جنگ تحمیلی از رژیم بعث حمایت میکردند و با توجه به شرایط جنگ، این حمایتها را کاهش یا افزایش میدادند. اما آنها از چه زمانی حمایت خودشان را از صدام بیشتر کردند؟ کتابهایی وجود دارند که به این پرسش، پاسخ دادهاند.
-
گزارشی از جنگ تحمیلی در تابستان 1363؛
روایت خبرگزاری آلمان غربی از تقلای متجاوز برای بقا
در سالهای جنگ تحمیلی گاهی رسانههای غربی، اگر نه مستقیم و بهصراحت، اما در حاشیه گزارشهای خودشان به تجاوزکار بودن رژیم بعث اشارههایی میکردند و میگفتند که چه کسی این آتش را برافروخته است. گزارش خبرگزاری آلمان غربی در تابستان 1984 میلادی، که در کتاب سیودوم از مجموعه کتابهای روزشمار جنگ ایران و عراق بازنشر شده است، یکی نمونه از این گزارشهاست.
-
بازخوانی گزارش یک نشریه کانادایی از تابستان 1982 میلادی؛
جنگ با بعثیها در میدان رسانه و تبلیغات
بخش مهمی از جنگ تحمیلی، جنگ تبلیغاتی بود. بعثیها در این رویارویی از دروغ و افترا هیچ ابایی نداشتند و یاد گرفته بودند چگونه از برخی رسانههای غربی به عنوان ابزار استفاده کنند. در این یادداشت، با مرور چند صفحه از بیستمین کتاب روزشمار جنگ ایران و عراق، به گوشهای از این جنگ تبلیغاتی اشاره میشود.
-
جنگ تحمیلی و روزهای پایانی بهار سال 1366؛
عملیات نصر 4 زیر سایه جنگ نفتکشها
پژوهشگران حوزه جنگ، از پرداختن به مقطع موسوم به جنگ نفتکشها و اهمیتی آن در سیر تحولات جنگ غافل نبودهاند و دربارهاش گفتهاند و نوشتهاند. اما توجه به کشمکشهایی که در آن مقطع در خلیج فارس جریان داشت، نباید ما را از توجه به آنچه در جبهههای دیگر درگیری میگذشت و کوششها و مجاهدتهایی که در این جبههها انجام میگرفت دور کند. اجرای عملیات نصر 4 در منطقه ماووت یکی از این مجاهدتها بود.
-
مرتضی قاضی در نمایشگاه کتاب:
ماجرای جنگ تحمیلی به زبانهای مختلف برای مخاطبان ترجمه شود
مدیرگروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس یکی از مأموریتهای این مرکز را ترجمه کتابهای جنگ تحمیلی به زبانهای دیگر عنوان کرد و گفت: در قالب این آثار میخواهیم به دنیا بگوییم که ماجرای جنگ ایران و عراق چه بوده و برای مخاطبی که فرق ایران و عراق را نمیداند و درمورد اینکه چرا این دو کشور با هم جنگیدند، اطلاعی ندارد، روشنگری کنیم.
-
ایران در سالهای دفاع مقدس/ مروری بر کتاب «آغاز جنگ نفتکشها»؛
بهار دشوار سال 1363 و حمایت دو ابرقدرت شرق و غرب از رژیم بعث عراق
بهار سال 1363 رژیم بعث، ضمن حفظ روابط گستردهاش با دولت امریکا، تعاملات تازهای را با شوروی آغاز کرد. هم امریکاییها و هم مقامات شوروی، هر کدام به دلایلی مصمم به حمایت از عراق بودند و از فشار هرچه بیشتر به ایران حمایت میکردند. در کتاب «آغاز جنگ نفتکشها» آنچه در آن مقطع از جنگ تحمیلی میگذشت، مرور میشود.
-
ایران در سالهای جنگ تحمیلی؛
حمله به سکوهای نفتی ایران در خلیج فارس و شکلگیری بحران زیستمحیطی
«روزنامه فرانسوی لوموند در اوج حملات بعثیها به سکوهای نفتی ما در خلیج فارس نوشت: مقامات عراقی امیدوارند وخامت وضع و تشدید آلودگی آبها موجب دخالت شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تحمیل آتشبس به ایران شود و عراق را از شکستی که در یک قدمیاش قرار دارد نجات دهد.»
-
ایران در سالهای جنگ تحمیلی؛
نوروز 1367؛ جنگ موشکی و آسمان ناامن پایتخت
«برخی رسانههای مشهور دنیا میگفتند هرچند حملات موشکی عراق، تلفات و ویرانیهای زیادی به ایران تحمیل کرد، اما انگیزه مردم برای حمایت از دولت ایران را هم بالا برد و به قولی تنها نتیجه استمرار حملات موشکی عراق به شهرهای ایران مصممتر شدن مردم در ادامه جنگ با عراق بود.»
-
با نویسندگان آثار برتر در نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس/یدالله ایزدی؛
نوآوریها در جنگ بذرهای اولیه بخشی از دستاوردهای علمی کشور است
نویسنده کتاب «روایت علی اسحاقی؛ جنگ الکترونیک» گفت: تجربه جنگ الکترونیک، جنبهای از تاریخ جنگ ایران را نشان میدهد که استعدادهای جوان کشور در آن حادثه بزرگ چه ابتکارات، خلاقیتها و نوآوریهایی را در جنگ برای مقابله با دشمن بهکار گرفتند که اینها در واقع بذرهای اولیه بخشی از دستاوردهای علمی کشور نیز بهشمار میآید.
-
گفتوگو با محسن رشید به مناسبت روز پاسدار؛
امام حسین(ع) بزرگترین پاسدار دین، شرف و آزادگی است
سردار پاسدار محسن رشید گفت: امام حسین(ع)، بزرگترین پاسدار دین، شرف و آزادگی است و چه زیبا فرزند بزرگوارش، امام خمینی(ره)، روز میلاد بزرگترین حماسهساز تاریخ بشریت را «روز پاسدار» نامید. این، فرصت مناسبی است که پاسداران انقلاب اسلامی در همه زمینهها به سیدالشهدا(ع) اقتدا کنند.
-
وجهه زنانه جنگ در «زنان جبهه شمالی»/ بیان روایتی متفاوت از جنگ تحمیلی
نویسنده و کارگردان مستند «زنان جبهه شمالی» در برنامه صبحگاهی شبکه پنج سیما از موضوع مستند و چگونگی ساخت آن گفت.