دکتر فولادوند در آبان 1344 به تهران بازگشت و در بسیاری از دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی از جمله، هنرکده دراماتیک و هنرهای زیبای تهران و مدارس عالی ادبیات و زبان های خارجه و علوم تربیتی، مدرسه عالی قضائی قم و دانشکده اسلامی به تدریس دروس مختلف فلسفه، زیبا شناسی، ادبیات زبان فرانسه، تاریخ مذاهب و فرهنگ و تمدن پرداخت. دو سال قبل از آمدن به ایران در سال 1342 (1964) به عنوان عضو دائمی « انجمن نویسندگان فرانسه» (Associtation des ecrivains de langue Fransaise ) و انجمن شعرای آن کشور انتخاب شد. استاد همچنین، یکی از اعضای برجسته «انجمن فلسفی ایران و علوم انسانی» وابسته به یونسکو زیرنظر شادروان دکتر علی اکبر سیاسی، از مؤسسن انجمن فلسفی ایران- تهران در سال 1324 بود و در سال 1378 نیز به عنوان یکی از 13 دانشمند و اندیشمند (فرزانگان) برجسته کشور از سوی سازمان صدا و سیما معرفی شد.
دکتر فولادوند علاوه بر آشنایی عمیق و تسلط وافر به زبان های فرانسه و عربی و آشنایی با زبان انگلیسی و چند زبان اروپایی، دارای مجموعه آثاری در بیش از چهل کتاب است. آثار فرانسه او مایه ستایش و سپاس ژنرال دوگل، آلبرت شوایستر، فرانسوا موریاک، هانری دمنترلان، ژان ککتو مُورُ و سوریو و بسیاری دیگر از استادان و منتقدان آکادمی های سوئیس، فرانسه، کانادا و ... واقع شده است. همچنین، ترجمه قرآن کریم ایشان به زبان فارسی که حاصل بیش از 30 سال پژوهش، ترجمه و کاوش در آن است، جزو ممتازترین ترجمه های 50 سال اخیر معرفی شده و علاوه بر چاپ چندین باره آن، اخیراً مقرر شد تا یک و نیم میلیون نسخه از آن برای استفاده کشورهای فارسی زبان شوروی سابق چاپ شود.
آثار و خدمات علمی، ادبی و فرهنگی استاد
بخش عمده ای از آثار دکتر فولادوند به زبان‌های مختلف در ایران و خارج از کشور به چاپ رسیده و بسیاری از آنها نیز در چاپ‌های بعد تجدید شده اند که برای سهولت کار، تألیفات وی به زبان فرانسه، فارسی و ترجمه های او به ترتیب زیر آورده می شود.
الف- آثار استاد به زبان فرانسه :
1- ترجمه رباعیات خیام : این کتاب در سال 1960 در فرانسه منتشر شد و از بهترین و شیواترین ترجمه هایی است که تاکنون از رباعیات مزبور به این زبان شده است. کتاب یاد شده در چهار نوبت به چاپ رسیده و رادیو پاریس (فرانسه) نیز از چاپ چهارم ترجمه عمر خیام استاد به نیکی و ستایش یاد کرده است.
2- کتاب سبز : نام مجموعه منتخب اشعار استاد است که به زبان فرانسه سروده شده و در سال 1963 در ژنو (سوئیس) از طرف بنگاه نشر perret-gentit انتشار یافت.
3- هیدا (در جستجوی زیبایی) : چاپ سابق هنرهای زیبای این کتاب مورد توجه ژنرال دُگل، رنه هویگ، رئیس جمهوری سنگال و امام مسلمین پاریس قرار گرفت.
4- سمفونی ها یا صلح بر فراز جهان: کتاب مزبور از همان اوان نظر کمیته جایزه نوبل صلح را در اسلو (OSLO) جلب کرد و با نگارنده آن نیز در تهران مصاحبه ای به عمل آمد.
5- زن در اندیشه خدا .
6- صلح و شمشیر : (حمایت از صلح و همزیستی مسالمت آمیز) که به پیشنهاد کمیته علمی جایزه صلح نوبل برای ارسال به اُسلو، تدوین و تنظیم شده است.
7- زیباترین اشعار فرانسه : چاپ دوم مجموعه ای است که به عنوان بهترین و نگارش اشعاری از رنسار، لامارتین، ویکتورهوگو، شارل بودلر، ورلن، آلفردُ وموسه، مالارمه و پل والری است.
8- اَُپرای آفرینش: که برای نخستین با در سال 1335 (1965) در پاریس (به زبان فرانسه) چاپ شده و اکنون به پنج زبان «فرانسه، فارسی، انگلیسی، عربی و آلمانی»، با مقدمه به فرانسه و چند تصویر آماده چاپ مجدد و کامل آن است. در این کتاب، مساله خدای عادل و اقتضاء ذّرات مطرح شده است.
9- تاریخ تئاتر در ایران که برای نخستین بار در روزنامه ژورنال دُتهران به چاپ رسید.
10- فرهنگ تعبیرات دشوار فرانسه . در 600 صفحه، آماده برای چاپ.
ب- آثار استاد به زبان فارسی :
1- نخستین درس زیباشناسی : درس هایی درباره زیباشناسی یا فلسفه هنر است. ایشان مدتی در دانشکده های هنر دراماتیک به تدریس زیباشناسی مشغول بوده و این کتاب حاصل تحقیقات استاد در این باب است (1348). چاپ دوم 1379، انتشارات اَلَستِ فردا.
2- خیام شناسی (مطالب و مآخذ جدید دربارۀ خیام و رباعیات منسوب به او). چاپ چهارم 1379، انتشارات اَلَستِ فردا.
3- مجموعه قصاید، غزلیات، رباعیات و تک بیت های ایشان : (دیوان اشعار) افزون بر چند هزار بیت شعر بوده که بعضاً، برخی از آنها نیز به زیور طبع آراسته شده است.
4- تبسم ژکوند: در رّد دیدگاه دکتر هشترودی دربارۀ ژکوند، نظر پروالانسن؛ متفکر فرانسوی دربارۀ این نیمخند، تجلیل از پرفسور آلبرت شوایستر؛ برنده جایزه نوبل «انسان نمونه» و ... .
5- پاریس نامه: بر وزن گلشن راز و نزدیک به چهار هزار بیت که چنین آغاز می شود:
بیا پاریس و شهر دلبران بین جفا و ناز از ما بهتران بین ...
مطالب این کتاب، مشتمل بر مسائل عرفانی، اخلاقی و فلسفی است.
6- حافظ در آستان وحی : متضمن مطالب نو درباره حافظ و در دویست صفحه، آماده چاپ.
7- حافظ دلها، نه سنخه بدلها: با خطی زیبا توسط انتشارات «درایت» مورد چاژ واقع شده است.
8- نامه های مَهدا : مشتمل بر پاسخ های استاد به مراسلات اشخاص متعدد در زمینه های عرفانی، اجتماعی و ... است.
9- مثنوی عصر ما : شامل هفت هشت هزار بیت بر وزن بحر رَمَل، ولی بسیار ساده تر و امروزین تر از مثنوی مولوی نظیر بیت ذیل:
نام الله است چار انگشت تو ترسم آخر بازگردد مشت تو ! ...
10- نکته هایی درباره قرآن : حاوی نکات ابتکاری و بدیع درباره قرآن بوده و قبل از انقلاب نیز توسط انتشارات عطایی منتشر شده است.
11- پیرایش اسلام از اوهام ( آماده چاپ).
12- نثر شاعرانه در ایران ( آماده چاپ).
13- در پیرامون خیام و هدایت (بحث انتقادی)، آماده چاپ.
14- مجموعه اشعار نقش روشنایی که به چاپ نیز رسیده است.
ج- ترجمه های دکتر محمدمهدی فولادوند به زبان فارسی :
1- ترجمه کتاب خیام به فرانسه ، پاریس،1960.
2- رهایی از گمراهی، ( ترجمه المنقذ من الضلال). تألیف ابوحامد امام محمدغزالی، مؤسسه مطبوعاتی عطایی.
3- مادام بواری، گوستاو فلوبر، آماده برای چاپ.
4- وسنی، پاسکال، بلندل، سازمان کتابهای جیبی، 1347.
5- کتاب الحدود یا تعریفات، ابن سینا، ترجمه به فارسی از متن عربی و مربوط به منطق و حدّ
منطقی است. در مقدمه آن، استاد به نوع نیاز تمدن امروزی، به منطق جدید و تعریف صحیح و به هنگام اشارت دارد. این کتاب با مقدمه و تعلیقات مترجم، همراه با متن عربی آن توسط انتشارات سروش به چاپ رسیده است.6- انسان مسئول و تاریخ ساز از دیدگاه قرآن: با حواشی و گفتار پایانی مترجم به نام « اگر در تاریخ » که موضوع مهمی در تاریخ بوده و تاکنون نیز موضوع بسیاری از سوء تفاهمات به شمار می رفته است، بنیاد قرآن.
7- آفرینش هنری در قرآن: تألیف سید قطب، بنیاد قرآن.
8- قرآن و نسل امروز: تألیف مصطفی محمود، بنیاد قرآن.
9- سفری از شک تا ایمان: تألیف مصطفی محمود، چاپ دوم، انتشارات الست فردا.
10- خدا را دیدم: تألیف مصطفی محمود. دربارۀ عارف گمنام نفَّری است که قبل از غزالی می زیسته، انتشارات الست فردا.
11- ژرفای قرآن: د و عدم: تألیف مصطفی محمود. چاپ دوم، انتشارات الست فردا.
12- محمدرضا حسینی، بنیاد قرآن.
13- خدا و دانش: (گفتگوی ژان گیتون با دو فیزیکدان). ترجمه از زبان فرانسه می باشد. چون مترجم از محضر علمی مصاحبه کننده نیز بهره می شده، به نظر می رسد ترجمۀ ایشان، کامل تر و جامع تر از سایر ترجمه های دیگرست.
14- اقتصاد ما: تألیف سیدمحمد باقر صدر، بنیاد علوم اسلامی.
15- نقدی بر آراء مارکس: تألیف هادی المدرسی، انتشارات البرز (جزوه ای کوچک، ولی با نثر روان و ساده در نقد آراء مارکس).
16- فرهنگ فرانسه- فارسی و فارسی- فرانسه:. چهل هزار لغت، انتشارات کندی، 1369.
17- ابن مقفع قربانی اختناق بنی عباس: ترجمه از عربی، با همکاری یکی از شاگردان استاد،آماده برای چاپ.
18- درحریم نور: ترجمه دعای ابوحمزۀ ثمالی. انتشارات پیام مهدی (عج)، زمستان 1377.
19- درحریم نور: ترجمه دعاهای کمیل، توسل، عاشورا، ندبه و سمات. انتشارات پیام مهدی (عج)، زمستان 1377.
20- دعای کمیل:. ترجمه با مقدمه به زبان فرانسه، انتشارات بین الملل.
21- چگونه قرآن را به فارسی ترجمه کنیم: (کلماتی از قرآن). ترجمه بیست و دو سوره از قرآن مجید به ساده تربین بیان با مقدمه توضیحات، 1346.
22-«ترجمه کامل قرآن : براساس زبان شناسی با مقدمه و توضیحات. ترجمه ممتاز ایشان حاصل نزدیک به چهل سال مطالعه متناوب بوده و با بیش از صد دوره ترجمه فارس کهن و جدید، تفاسیر عربی و ترجمه های فرانسه و انگلیسی مقابله شده است. تاکنون نزدیک به یک میلیون نسخه از آن به چاپ رسیده است. مترجم طی چهارده سخنرانی، پرده از بسیاری از سوء تفاهمات قرآنی برداشته و در حال تألیف « ناگفته های قرآن » هستند. استاد، خود دربارۀ ترجمه این اثر نفیس چنین بیان می دارد: « قرآن را با قلب، روح و احساس خودم برای ترجمه کردن در نظر گرفتم و ترجمه آن را از سال 1346 تحت عنوان «گل هایی از قرآن» شروع کردم و قصد داشتم فقط قسمت هایی از آن را ترجمه کنم. اما بعداً تصمیم به ترجمه متن کامل آن گرفتم و اتفاقاً وقتی کار ترجمه قرآن به پایان رسید، دولت وقت (پهلوی) اصرار زیادی داشت تا آن را با چاپ نفیسی منتشر کند. منتهی در نظر داشتند روی جلدش طرح تاج چاپ شود که من مخالفت کردم و صراحتاً گفتم: اگر قرار است روی جلد قرآن تاج چاپ شود، همان بهتر که چاپ نشود، تا اینکه بالاخره، بعد از سال 1357 و تغییر شرایط، به چاپ رسید.»
23- مقدمه گل هایی از قرآن: ترجمه استاد، 1346.
24- پیشوای چهره بر خاک سایندگان: ترجمه شیوایی از صحیفۀ سجادیه، انتشارات سوره.
25- نهج البلاغه با چاشنی نقد، انتشارات صائب (زیر چاپ).
نظر شما