عموم منابع موجود در این رشته به دو دسته کتاب تقسیم می‌شوند یا منابع مربوط به حوزه تاریخ هنر هستند که در آنها به ضرورت به مجسمه‌سازی هم پرداخته شده و یا فرهنگنامه‌های مربوط به هنرهای تجسمی هستند که در آن واژگان تخصصی مجسمه‌سازی و نقش برجسته که دانش‌های زمان گذشته در این رشته را بازگو می‌کنند. بنابراین هر کتابی تخصصی را که در این حوزه منتشر می‌شود، باید به فال نیک گرفت.
چندی پیش کتاب «فرهنگ مواد و تکنیک‌های مجسمه‌سازی» نوشته جان مایلز، مجسمه‌ساز معاصر انگلیسی با ترجمه مرجان محمدی‌نژاد از سوی موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) فرهنگستان هنر روانه کتابفروشی‌ها شد. مایلز نویسنده این کتاب از شاگردان هنری مور مجسمه‌ساز و تندیس‌پرداز شهیر انگلیسی در دوران معاصر بوده است.
از دیگر تالیفات او در حوزه مجسمه‌سازی می‌توان به «مجسمه‌های سیمانی» منتشر شده در 1985، «مجسمه های بتونی» منتشر شده در 1966، «تکنیک ریخته گری برای ساخت مجسمه» منتشر شده در 1968، «ریخته‌گری برنز در کارگاه» منتشر شده در 1969، «مدل سازی پیکره و سردیس» منتشر شده در 1968 و «ساخت پیکره انسانی» منتشر شده در 2006، اشاره کرد.
در این فرهنگ انواع شیوه‌های قالب‌گیری و ریخته‌گری، شیوه‌های استفاده از رزین‌ها و پلاستیک‌ها و نیز انواع جوشکاری‌ها و روش‌های افزاینده و کاهنده که از اصلی‌ترین شیوه‌های تولید حرفه‌ای مجسمه سازی به شمار می‌روند، توضیح داده شده است. این اطلاعات و این دانش‌های عملی مربوط به رشته مجسمه‌سازی برای نخستین بار است که به مخاطبان فارسی زبان ارائه می‌شوند.
همچنین در این کتاب شرح کاملی از انواع مواد مورد استفاده در رشته مجسمه‌سازی و شیوه‌های استفاده از آنها و نیز ابزارآلات و مواد واسطه ارائه شده است. به عبارتی این کتاب علاوه بر مواد اصلی و سنتی مجسمه‌سازی یعنی سنگ، چوب، انواع فلزات و گل، مواد جدیدتر همچون انواع رزین‌ها و روش‌های استفاده از آنها را نیز دربردارد. از دیگر مباحث ارائه شده می‌توان به جانمایی، شیوه‌های نصب مجسمه‌های ساخته شده اشاره کرد. می‌توان گفت که نویسنده سعی کرده در این کتاب هرآنچه را که هنرجوی مجسمه‌سازی از لحظه شروع به کار تا پایان آن نیاز است بداند، بیاورد.
به عبارت دیگر نویسنده آموزش می‌دهد که هنرجو چگونه ایده خود برای ساخت مجسمه و یا نقش برجسته را پرورش داده و سپس آن ایده را پردازش کند و بر مبنای آن پردازش بداند که با چه ابزارها و مواد اولیه‌ای ایده خود را مرحله تجسم واقعی دربیاورد و در چه جای مناسبی آن را نصب کند. در این میان معرفی ابزارهای مجسمه‌سازی و طرز صحیح استفاده از آنها که با شکل‌ها و تصاویر مختلفی هم همراه شده از نقاط قوت این کتاب است.
دیگر نقطه قوت کتاب در این است که نویسنده به‌طور غیرمستقیم سعی در القای این مطلب به مخاطبانش دارد که اگر می‌خواهند هنرمند مشهور و ماندگاری شوند و تندیس‌های شاهکاری را خلق کنند، باید به شیوه بیان شخصی خود در هنر برسند. همین شیوه بیان شخصی است که هنرمند را به استفاده از مواد و ابزار خاص برای ساهت و پرداخت تندیسی که در فکر دارند، راهنمایی می‌کند.
زبان کتاب هم ساده و کاربردی است. توضیحات نویسنده کاملا مفصل است و هیچ نکته‌ای را برای مخاطبان ناگفته باقی نمی‌گذارد. در ذیل مباحث هم بر حسب ضرورت و نیاز مطالب، نویسنده گریزی نیز به تاریخ مجسمه‌سازی و روش‌های کار در طول تاریخ زده است. بنابراین آن دسته از علاقه‌مندان به هنر مجسمه سازی که در نقاطی از ایران حضور و سکونت دارند که هیچ استاد مجسمه سازی در آن نقطه فعالیت ندارد، می‌توانند از این کتاب برای شروع به حرفه و شروع دوران آموزش بهره ببرند.
برای درک بهتر این دسته از مخاطبان، عکس‌ها، تصویرها و نمودارهای آموزشی بسیار نیز همراه مباحث کتاب شده و به کاربردی شدن آن کمک بسیاری کرده است. در انتهای کتاب هم تصاویر رنگی مناسبی از بهترین و مهمترین آثار مجسمه‌سازی هم از دوران گذشته تاریخ هنر و هم از میان آثار هنری در دوران جدید، آورده شده است.
«فرهنگ مواد و تکنیک‌های مجسمه سازی» نوشته جان مایلز و ترجمه مرجان محمدی نژاد با شمارگان هزار نسخه، 35 صفحه و بهای 24 هزار تومان از سوی موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) فرهنگستان هنر روانه کتابفروشی‌ها شده است.
نظرات