به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با شیوع ویروس کرونا و توصیه پزشکان به ماندن در خانه، تحولی در فعالیت‌های اغلب نهادهای دولتی و مدنی ایجاد شد و بیش از پیش به استفاده از فضای مجازی و برگزاری جلسات و کارگاه‌های آنلاین روی آوردند. از جمله نهادهای مطرح در حوزه کتاب کودک و نوجوان که متاثر از این شرایط همچنان به فعالیتشان ادامه می‌دهند، می‌توان به شورای کتاب کودک، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، لاک‌پشت پرنده و انجمن نویسندگان کودک و نوجوان اشاره کرد.
 
کانون پرورش فکری با طرح پیک امید مجازی به سراغ کودکان می‌رود
حامد رهنما، مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، درباره فعالیت‌های کانون در روزهای کرونایی‌ به ایبنا می‌گوید: بعد از تعطیلی مدارس، کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز تعطیل شد. پیش از تعطیلی کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی، طرحی بنام «پیک امید» در مناطق محروم و روستاها از سوی مربیان کانون انجام می‌شد که به فعالیت‌های مختلف فرهنگی می‌پرداختند. با شیوع ویروس کرونا و عدم امکان حضور مربیان کانون در روستاها این طرح به صورت مجازی اجرا شد و مربیان کانون به صورت داوطلبانه اقدام به تولید محتوا برای بچه‌ها و ارائه مجازی آن پرداختند. براین اساس مطالبی در زمینه معرفی کتاب‌های مختلف به بچه‌ها، داستان‌خوانی، نقاشی با شیوه‌های مختلف، کلاژ، کاردستی، اوریگامی و ... به صورت ویدئوهایی آماده شد و روی پرتابل کانون پرورش فکری به نشانی omid.kpf.ir با هشتک‌هایی مانند # در_دل_دارم_امید یا # برای_حال_خوب  بارگزاری شد.
 
او در ادامه از پخش فیلم‌ها و انیمیشن‌های کانون خبر می‌دهد و می‌افزاید: علاوه بر این محتواها، شروع به انتشار انیمیشن‌ها و فیلم‌های کانون در این پرتابل کردیم و هر روز از ساعت 9 صبح  به مدت 24 ساعت فیلم‌هایی مانند «سازدهنی، خمره، هامون و دریا، سبز کوچک و ضربه فنی» را نمایش دادیم. همچنین تئاترهایی هم مانند «لپ گلی، به‌خاطر سارا، رویاها در یک روز، کچل کفترباز، دزد درخت‌ها و پایان رویاها» به مدت 22 روز روی پرتابل کانون بارگذاری شد. البته این فیلم‌ها و انیمیشن‌ها و تئاترها از 14 فروردین هرکدام به مدت 24 ساعت از 9 صبح هر روز تا 9 صبح روز بعد روی پرتابل کانون بازپخش می‌شوند.
 
انتشار نسخه الکترونیکی 300 عنوان از کتاب‌های کانون
رهنما درباره سایر فعالیت‌های کانون در زمینه ترویج کتابخوانی، توضیح می‌دهد: در این زمینه فراخوانی منتشر کردیم که طبق آن از 17 تا 23 اسفندماه، نسخه الکترونیکی 300 عنوان از کتاب‌های کانون و 20 کتاب صوتی را بارگذاری کردیم و بچه‌ها می‌توانستند به صورت رایگان از آن‌ها استفاده کنند.
 
مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری همچنین از انتشار فراخوان مسابقه بین‌المللی نقاشی کودکان با موضوع «دست‌های پاک نجات‌بخش زندگی» خبر می‌دهد و می‌گوید: از دیگر برنامه‌های کانون که با شیوع کرونا ارتباط داشت مسابقه بین‌المللی نقاشی بود و بچه‌های 4 تا 18 ساله می‌توانند نقاشی‌های خود در زمینه بهداشت فردی، شست‌وشوی دست‌ها و رعایت نکات بهداشتی در دو بخش ملی تا 31 اردیبهشت و در بخش بین‌المللی تا 25 تیرماه به دبیرخانه جشنواره در استان خراستان رضوی ارسال کنند. همچنین فراخوانی هم برای مهرواره نقاشی، عکس و فیلم داشتیم که درباره بهار و ویژه تعطیلات نوروز بود برای کودکان 4 تا 18 ساله تا 16 فرردین ماه.
 
رهنما می‌افزاید: پویشی هم به نام بازی در خانه داریم. در این پویش بچه‌ها و بزرگترها از بازی‌هایی که به‌صورت دسته‌جمعی در خانه انجام می‌دهند عکس می‌گیرند و در این پویش شرکت می‌کنند. این پویش از سوی کانون با همکاری انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی و چند برند اسباب بازی راه‌اندازی شده است و بچه‌ها تا 31 فروردین فرصت دارند در این پویش شرکت کنند.
 
او درباره فعالیت انجمن‌های ادبی کانون نیز می‌گوید: این انجمن‌های ادبی شامل بچه‌های شاعر و داستان‌نویس است و هرجلسه آن‌ها  با حضور یک نویسنده و شاعر در سراسر کشور برگزار می‌شود. در این شرایط، این جلسات به صورت مجازی با حضور نویسندگان و شاعرانی مانند حسین تولایی، انسیه موسویان، سمیرا قیومی و ... تشکیل می‌شود.
 
کتابخوانی گویا برای کودکان بیمار
سحر ترهنده، عضو هیات مدیره شورای کتاب کودک، نیز درباره فعالیت‌های این نهاد مدنی در روزهای کرونایی می‌گوید: از اسفندماه سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا فعالیت گروه‌های داوطلب و ثابت را در مکان شورا تعطیل کردیم. در آن زمان چند جلسه از کارگاه ادبیات کودک و نوجوان که هرساله از سوی شورا برگزار می‌شود و 6 ماه طول می‌کشد، باقیمانده بود که چون افراد زیادی در آن حضور داشتند، یعنی حدود 70 نفر، به صورت حضوری تعطیل شد و با همکاری داوطلبانه چند نفر از اعضای شورا که با فضای مجازی آشنایی داشتند به صورت آنلاین برگزار شد.
 
این نویسنده و مترجم درباره گروه‌های بررسی کتاب شورا نیز توضیح می‌دهد: در شورا 18 گروه بررسی کتاب داریم که فعالیتشان در اسفندماه کاهش یافت و در این شریط به صورت آن لاین درباره کتاب‌ها با هم تبادل نظر می‌کنند. همچنین در برخی گروه‌های تالیف فرهنگنامه کودکان و نوجوانان هم به صورت آنلاین با هم تبادل نظر می‌کنند.
 
او در ادامه می‌افزاید: دومین فعالیت شورای کتاب کودک «خواندن برای کودکان بیمار» بود که از سوی گروهی از اعضای شورا در بیمارستان‌ها برای بچه‌ها کتاب خوانده می‌شد. و در این شرایط چون امکان حضور در بیمارستان‌ها فراهم نبود و برخی از بچه‌ها هم که بیماری‌های خاص داشتند، در خانه بستری بودند، گروه «کتابخوانی گویا برای کودکان بیمار» راه‌اندازی شد. در این گروه کتاب‌هایی که برای کودکان بیمار مناسب است، انتخاب می‌شود و از سوی مروجان کتاب به صورت گویا درمی‌آید و در کانال قرار داده می‌شود و خانواده‌ها می‌توانند کتاب‌های مورد نظر خود را انتخاب و دانلود کنند.
 
راه‌اندازی کتابخانه مجازی بامداد کتابخانه‌ها
ترهنده درباره سایر فعالیت‌های شورای کتاب کودک توضیح می‌دهد: سومین کار ما فعالیتی بود به نام بامداد کتابخانه‌ها و ترویج خواندن که از سوی گروهی از اعضای شورای کتاب کودک و خانه کتابدار اجرا می‌شود و یکی از کارهایشان تاسیس و تجهیز کتابخانه‌های کوچک در مناطق محروم و روستاها است. بچه‌ها در این کتابخانه‌های روستایی فعالیت می‌کردند. فعالیت این گروه در حال حاضر به صورت مجازی انجام می‌شود و کتابخانه مجازی بامداد کتابخانه‌ها راه‌اندازی شده و در آن کتاب‌هایی که از سوی گروه انتخاب می‌شود از سوی اعضای بامداد کتابخانه‌ها به صورت گویا یا ویدئوهایی بارگذاری می‌شود تا بچه‌ها بتوانند از آن استفاده کنند.
 
او در ادامه می‌افزاید: خانه کتابدار کودک و نوجوان هم که یکی از بخش‌های شورای کتاب کودک است، حجم زیادی از فعالیت‌هایی را که می‌توان در دوران قرنطینه در خانه انجام داد مانند انواع بازی‌ها، ورزش‌ها و کتاب‌هایی که می‌توان در این دوران خواند را به مخاطبان در فضای مجازی معرفی می‌کند.

راه‌اندازی گروه اینستاگرامی شورای کتاب کودک 
ترهنده در ادامه به کار دیگری که در این ایام انجام شده اشاره می‌کند و می‌گوید: راه‌اندازی گروه اینستاگرامی شورای کتاب کودک در چهاردهم فروردین ماه کار مهمی بود که در این ایام انجام دادیم. به این واسطه توانستیم جشن روز جهانی کتاب کودک را که هرساله در شورا همزمان با عیددیدنی سال نو برگزار می‌کردیم را به صوت مجازی با انتشار ویدئوهایی از برندگان لوح افتخار IBBY در سه سال گذشته، نامزدهای جایزه هانس کریستین اندرسن در دوسال گذشته و افراد برگزیده جوایز ملی به مناسبت تولد هانس کریستین اندرسن و روز جهانی کتاب کودک برگزار کنیم و همچنین برای ثریا قزل‌ایاغ به صورت مجازی عزاداری کردیم، با انتشار پیام‌هایی که از کشورهای مختلف به دستمان رسیده بود.
 
بسته کتابخوانی خانگی لاک‌پشت پرنده
مریم محمدخانی، عضو لاک‌پشت پرنده، نیز درباره فعالیت‌های این نهاد مدنی می‌گوید: با شیوع ویروس کرونا برنامه اصلی ما که معرفی کتاب سال لاک‌پشت پرنده بود و همچنین رونمایی از فهرست زمستانه لاک‌پشت به تعویق افتاد. در زمینه داوری کتاب‌ها برای فهرست بهاره هم در اسفندماه، کتاب‌های ناشران برای داروان ارسال شد تا در طول ایام تعطیلات عید مطالعه کنند.
 
او در ادامه می‌افزاید: مشکل ما در حال حاضر این است که الان باید بقیه کتاب‌های بهار و تابستان 98 را به دست داوران برسانیم اما به دلیل تعطیلی و عدم امکان دسترسی ما به ناشران، با مشکل مواجهه شده‌ایم. اگر ناشران کودک و نوجوان بتوانند کتاب‌های‌شان را به دبیرخانه لاک‌پشت پرنده واقع در شهر کتاب مرکزی بفرستند، مشکلمان حل می‌شود.
 
محمدخانی می‌گوید: از دیگر مشکلات ما عدم امکان برگزاری جشن امضا و دسترسی به مخاطبان است. براین اساس سعی کردیم بسته کتابخوانی خانگی شامل کتاب‌هایی که از سال 90 تا 97 با امتیاز بالا به فهرست لاکپشت راه‌یافته بودند را آماده کنیم و در کانال تلگرام و اینستاگرام لاک‌پشت پرنده قرار دهیم.

برگزاری جلسات نقد و بررسی کتاب به صورت مجازی
محمود برآبادی، نایب رئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، نیز درباره فعالیت‌های این نهاد مدنی می‌گوید: بعد از شیوع ویروس کرونا جلسات حضوری هیات مدیره انجمن تعطیل شد و از طریق فضای مجازی این جلسات را برگزار می‌کنیم. همچنین جلسات نقد و بررسی کتاب هم که یکشنبه‌های هرهفته برگزار می‌شد، از این هفته روز یکشنبه به صورت آنلاین از ساعت 16 تا 18 برگزار شود.