در گفتوگو با ایبنا مطرح شد؛
مجسمه آسیبدیده فردوسی قابل مرمت است/ضرورت حفاظت از آثار هنر شهری در موزه
مجتبی موسوی، مجسمهساز و کارشناس هنری درباره مساله دو رنگ شدن مجسمه فردوسی بر اثر پاکسازی غیراصولی گفت: بهتر است موزه ای برای نگهداری از مجسمهها و آثار هنری قدیمی موجود در فضای شهری در تهران تاسیس شود و بدل این مجسمهها در فضای شهری نصب شوند.
موسوی با بیان اینکه قطعا پاکسازی غیراصولی میتواند یکی از دلایل تغییر رنگ این مجسمه باشد. اظهار کرد: مشخص نیست دقیقا چه اقدامی در جریان به اصطلاح پاکسازی، آسیبدیدیگی را ایجاد کرده است؛ اما واضح است که این پاکسازی از سوی سازمان زیباسازی شهرداری انجام نشده و این عمل از طرف یک فرد یا گروه غیرمتخصص انجام شده که از عهده پاکسازی کامل این مجسمه برنیامدهاند.
این مجسمهساز، عنوان کرد: دورنگ شدن مجسمه به این دلیل است که بخشی از مجسمه پاکسازی شده اما بخشی از آلودگی، سیاهی و دودهها در سنگ این مجسمه باقی مانده و هنوز تمیز نشده است؛ البته کارشناس مرمت باید بررسی کند تا مشخض شود علاوه بر این مساله، آیا آسیبی نیز به این مجسمه وارده شده است یا خیر؟ البته بنابر اطلاعاتی که دارم آسیبدیدگی مجسمه مطرح نیست و فقط از نظر ظاهری مجسمه دورنگ شده است.
وی درباره قابل مرمت بودن این مجسمه با توجه به شستوشوی غیراصولی آن گفت: بهطور حتم این مجسمه قابل مرمت است اما باید یک کارشناس مرمت این مجمسه را از نزدیک رویت کند. بعد از بررسی، باید براساس روشهای علمی، صحیح و البته مواردی که به مجسمه آسیب وارد نکند؛ نسبت به پاکسازی مجسمه اقدام کرد و آن را به شکل اصلیاش بازگرداند.
موسوی درباره حفاظت از این گونه آثار گفت: بهتر است مکانی مانند موزه برای نگهداری چنین آثار و مجسمههایی در تهران تاسیس شود و بدل این مجسمهها که از روی نسخه اصلی تهیه شده؛ در فضاهای شهری مورد استفاده قرار بگیرند تا شرایط نگهداری از این مجمسهها بهتر شود. این راهکار باعث حفظ ارتباط تاریخی مخاطبان با مجسمههایی از این دست در فضای شهری میشود و در عین حال از اصل اثر در موزه حفاظت میشود و مردم میتوانند مجسمه اصلی را داخل موزه رویت کنند.
موسوی با یبان اینکه سنگ بر اثر سرما و گرما دچار تنش داخلی میشود، اظهار کرد: مجسمههای سنگی مانند مجسمه فردوسی و مجسمه خیام در پارک لاله ممکن است با توجه به قدمت و جنسی که دارند؛ ترکهای درونی نیز داشته باشند که به چشم نیاید؛ به همین دلیل جابه جایی و مرمت آنها باید بسیار با دقت انجام شود. مرمت مجسمههای سنگی در کشورهای دیگر نیز در بازههای زمانی کوتاه انجام نمیشود زیرا عملیات مرمت نیز ممکن است به مجسمه آسیب برساند.
وی با اشاره به اینکه براساس شرایط آب و هوایی، جنس مجسمه و گزارشهای میدانی و محلی، مجسمهها در یک زمان خاص مورد مرمت و در صورت نیاز پاکسازی قرار میگیرند، گفت: این مجمسه سنگی یکی از آثار نفیس کشور ماست که دارای سابقه تاریخی مهمی است و امضای ابوالحسن صدیقی، پدر مجمسهسازی نوین ایران را با خود دارد و به درخواست سازمان زیباسازی شهرداری در اواخر دهه 80 این مجسمه از سوی میراث فرهنگی ثبت ملی شده است. این اثر بهعنوان یکی از آثار ملموس و معنوی کشور باید حفظ شود.
این مجسمهساز درباره حفاظت از مجسمههای شهری با حفاظهای شیشهای گفت: قطعا این مجسمهها با این حفاظها جذابیت و زیبایی و تاثیر خود در سطح را شهر از دست میدهند. شیشه، دید مجسمه را میگیرد و انعکاس نور به آن باعث میشود مجسمه دید مناسبی نداشته باشد. برای حفاظت از این آثار باید دستورالعملها و ضوابط نگهداری از مجسمهها در محیطهای باز را رعایت کرد.
موسوی درباره مرمت اصولی و استاندارد مجسمه فردوسی درشرایط کنونی گفت: سازمان زیباسازی شهرداری قطعا باید ورود و با اصول علمی صحیح این مجسمه را مرمت کند؛ اما با توجه به اینکه مجسمه فردوسی ثبت ملی شده؛ این مرمت باید با هماهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی انجام شود و در واقع با هماهنگی کارشناسان مجرب این وزارتخانه و سازمان زیباسازی شهرداری تهران، این مجسمه به شکل اصلی خود بازگردد.
وی اظهار کرد: متاسفانه این اتفاقات سالهاست رخ میدهد و شهرداری مناطق مختلف، فعالیتهای گوناگونی را درباره رنگآمیزی، جابهجایی و مرمت این مجسمهها بدون اطلاع سازمان زیباسازی شهرداری انجام میدهند. این فعالیتهای مرمتی، متاسفانه بدون به کارگیری آدمها و گروههای متخصص انجام میشود و هر چقدر دستورالعمل، بخشنامه نیز در این زمینه صادر میشود؛ در عمل بیفایده است.
موسوی افزود: متاسفانه در شهرداری تهران در برخی زمینهها خلاء ضوابط قانونی وجود دارد و این خلاءها باید با همکاری شورای شهر از میان برود. برای حفاظت از آثار هنری شهری باید ضوابطی در کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران تصویب شود تا بخشهای مختلف شهرداری و حتی سایر ارگانهای دولتی و غیردولتی موظف به اجرای آن باشند.
موسوی درباره تعداد مجسمههای همجنس با مجمسمه فردوسی در تهران گفت: تعداد محدودی از مجسمه شخصیتها با قدمت قدیمی در تهران وجود دارد؛ مانند مجسمه فردوسی در این میدان، مجسمه خیام در پارک لاله و چند نقش برجسته که در کاخ دادگستری، اما مجسمههایی از جنس برنز در فضاهای شهری، از نظر تعداد بیشتر هستند.
نظر شما