عسل حسینی با بیان اینکه کتابخوانی برای کودکان درواقع قصهگویی برای آنهاست، گفت: همه مادران یک پزشک، روانشناس و قصهگو هستند؛ اما باید بدانند که چگونه و چه قصهای را برای کودک بخوانند. وقتی که برای کودک کتاب میخوانیم در دنیای کودکانه او که تشنه شناخت پیرامونش است لحن، شوق، انرژی، حرکات بدن و صورت ما تأثیری شگرف میگذارد. ما باید مانند راوی و قصهگو با همه وجودمان در کنار کودک قرار بگیریم و دنیا را همانطور که حقیقتا شگفتانگیز است برایش روایت کنیم.
وی با اشاره به اینکه اهمیت خواندن برای کودکان از دوران جنینی آغاز میشود، افزود: کتابخوانی در دوران جنینی میتواند روزهای بارداری را که گاهی پراضطراب است برای مادر و جنین تبدیل به لحظات آرامبخش و شیرین کند؛ چرا که کتابخواندن در این دوران باعث سمزدایی میشود؛ از سویی در تحقیقات متفاوتی به این اشاره شده که حتی بر رشد و تکامل رشتههای عصبی در مغز کودک نیز تأثیرگذار است و در حدود ماه ششم بارداری، کودک با صداهای داخل رحم آشنا میشود.
حسینی درباره تحقیقات به عمل آمده روی جنین و واکنش آن به صدا گفت: نتایج تحقیقات نشان میدهند که نوزاد در پایان سه ماهه دوم یا نزدیک به ۲۳هفتگی، شروع به واکنش به صداها میکند و به سمت صدا حرکت میکند. تعامل به هر شکلی با کودک در رحم مادر در این دوران به رشد شناختی کمک میکند. این تعامل میتواند از طریق آواز خواندن، کتاب خواندن و قصهگویی یا صحبت با صدای بلند با کودک باشد.
این نویسنده به تحقیقات انجامشده در این زمینه و نمایش تصاویر مغز انسان از جنین ۲۹ روزه تا ۲۵سالگی فرد و نیز رشتههای عصبی مغز نوزاد تازه متولدشده تا انسان ۲۴ساله اشاره و بیان کرد: قصهگویی و کتابخوانی برای نوزادان میتواند در ایجاد رشتههای عصبی جدید مغز کودک با تحریک نورونها مؤثر باشد.
وی به نتایج تحقیقی که در سال ۲۰۱۹ در مجله رشدی و رفتاری اطفال Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics منتشر شد هم اشاره و درباره مفهوم «شکاف کلمه» بیان کرد: در طول پنج سال اولیه عمر بین کودکانی که برای آنها کتابی خوانده نمیشود و آنهایی که برایشان به ترتیب به طور متوسط هفتهای ۱.۵ کتاب، ۴ کتاب، ۷ کتاب و ۳۵ کتاب خوانده میشود تفاوت چشمگیری در مواجهه با کلمه دیده میشود.
حسینی ادامه داد: کودکانی که برای آنها ۱.۵ کتاب در هفته خوانده میشود با حدود ۶۳ هزار کلمه در طول پنج سال اولیه عمر خود مواجهه میشوند؛ در مقابل این تعداد برای کودکانی که ۷ کتاب در هفته برایشان خوانده میشود ۲۹۶ هزار کلمه است؛ بنابراین والدین هنگام خرید کتاب نباید وسواس داشته باشند. در انتخاب کتاب باید علاقه و سلیقه فرزندشان را بدانند.
این نویسنده کودک در ادامه به بیان ویژگیهای ذهنی و روانی کودکان از زمان تولد تا ششسالگی پرداخت و شاخصهای کتابهای مناسب برای سنین مختلف را شرح داد. وی در پایان با برشمردن اهمیت بلندخوانی برای کودکان گفت: بلندخوانی یکی از راههای ارتباط با کودکان است و میتواند موجب تقویت مهارتهای شنیداری، تقویت دایره کلمات، توسعه تخیل، تقویت نگارش، حل مسئله، تفکر خلاقانه، همکاری با دیگران و نهایتا تقویت مهارتهای زبانی کودکان شود؛ چرا که دنیا بر پایه واژه میچرخد و هر چقدر به دایره واژگانی کودک اضافه شود، بهتر است و پیشرفت بیشتری دارد.
حسینی در پایان این کارگاه آموزشی برخی از تکنیکهای بلندخوانی را برشمرد که عبارتاند از: استفاده از صداها و حرکات، استفاده از تصاویر و اشیاء، توقف و تفسیر معنی کلمات جدید، بررسی و تفسیر مفهوم داستان، استفاده از صداهای واقعی، ایجاد ارتباط بین داستان و تجربه شخصی، تأکید بر تلفظ صحیح، بازگویی داستان، تبدیل داستان به بازی، استفاده از اشارهها و ترکیب تکنیکهای مختلف و افزود: بلندخوانی برای کودکان بهتر است حتی پس از این که آنها خواندن را یاد گرفتند هم ادامه یابد؛ زیرا ما هنگام بلندخوانی همزمان به دنیای مشترکی با کودک خود وارد میشویم. تعامل و گفتوگو درباره داستانها و کتابها یکی از لذتبخشترین لحظات برای اولیا و فرزندان است. در عصری که پیشرفتهای فناورانه شکاف بین نسلها را بیشتر و بیشتر کرده است داستان نقطۀ مشترکی میان ما و فرزندانمان ایجاد میکند.
سیوچهارمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشتماه ۱۴۰۲ با شعار «آینده خواندنی است» به دو صورت حضوری و مجازی در مصلای امام خمینی(ره) برگزار میشود.
نظر شما