این کتاب مجموعه چهار مقاله درباره تاریخ گیلان است که پیشتر منتشر شده‌اند و اکنون به دلیل اهمیتی که در شناخت برخی ویژگی‌های مهم تاریخ گیلان دارند با ویرایش جدید در یک مجموعه در دسترس خوانندگان فرهیخته قرار گرفته است.
نقشه‌های تاریخی چند قرن نخستین اسلامی در مقاله نخست محل بحث و بررسی قرار گرفته تا فضای جغرافیایی گیلان به ویژه نقاط سکونتی آن چگونه از طرف جغرافیدانان عرب و ایرانی در نقشه‌هایشان بازتاب یافته است. در مقاله دوم به ویژگی بسیار مهم دیگر تاریخ گیلان پرداخته شده است، یعنی فقدان شهر. شهر کارگاه تمدن بشر بوده و نبود و ضعف تاریخی آن در تاریخ قدیم گیلان به منزله تعطیلی این کارگاه بوده است.
«تاریخ گیلان» مقاله سوم این کتاب است که به کتاب عبدالفتاح فومنی یعنی تنها تاریخی که در گیلان پدید آمد و بخش مهمی از تاریخ اجتماعی و اقتصادی و سیاسی این دوره را روشن کرده، پرداخته است. مقاله چهارم، به موضوع مشروطه در گیلان یا «مشروطه گیلانی» پرداخته که در این مطلب دو هدف دنبال شده است؛ نخستین هدف این مقاله این است که نشان دهیم عبارت «مشروطه گیلان» در قیاس با عبارت «مشروطه ایرانی» که ماشاءالله آجودانی آن را با وام‌گیری از «ثقه‌الاسلام تبریزی» دوباره به ادبیات تاریخ معاصر ایران وارد کرده، کدام یک مضمون واقعی‌تری دارند؟ در پرتو این بخش از مقاله، نقدی به عبارت «مشروطه ایرانی» نیز وارد شده است...
انتشارات سپیدرود کتاب «چهار مقاله در تاریخ گیلان» به قلم ناصر عظیمی را 106 صفحه به چاپ رساند که در شب‌هایی که موسسه در پژوهشکده گیلان‌شناسی وابسته به دانشگاه گیلان برگزار می‌کند به رونمایی آن پرداخت.
نظر شما