سید حسین میثمی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در مورد چالشهای تألیف کتاب هنری، عنوان کرد: تألیف ایدهٔ مرکزی پژوهشی است که پیرامونش تحقیقاتی حاصل شده است. باید بدانیم که پژوهش حاصل یک ایده ناب برگرفته از تدوین منابع دیگر نیست. البته نمیتوان گفت همهٔ کتابها در هر حوزهای از این ویژگی برخوردار هستند؛ ولی ایدهپردازی که حول محور پژوهش صورت میگیرد و دیتاهایی که این ایده را حمایت میکند، مهم هستند. باید یافتههای جدیدی را دنبال کرد که دستنخورده و کشف نشده باشد.
میثمی گفت: به نظر میرسد انجام این کار در حوزهٔ پژوهش کمی زمان بر و سخت است. از طرفی مشکلات اقتصادی در دنیای واقعی وجود دارد که قابل انکار نیست. علتهای اقتصادی باعث میشود، وقت و زمان آزاد پژوهشگران معطوف به امور دیگر شود. با وجود این مسائل، شاهد تالیف کمتر در کتابهای تازه هستیم و درصد انرژی لازم برای انجام این کار کمتر میشود. در حال حاضر تکنولوژی جایگزین تألیف کتاب و حتی ترجمه شده است که متأسفانه کیفیت اثر نهایی را بسیار پایین آورده است.
داور کتاب سال در ادامه افزود: به نظر میرسد تألیف به سمت کتابسازی حرکت میکند. متأسفانه این اتفاق نهتنها در حوزهٔ تألیف، بلکه در حوزهٔ ترجمه هم وجود دارد. برای مثال، بسیاری از آثار ترجمهای که منتشر میشود، بر مبنای زبانشناسی نیست؛ بلکه از طریق موتور جستجوگر گوگل جلو میرود.
وی گفت: نویسندههای بزرگ همچون محمدرضا مفیدی، خیلی بر روی واژگان تحقیق و پژوهش میکردند که این اتفاق دقیقاً بر خلاف زمان حال است. من سالهاست بر روی تاریخ موسیقی کار میکنم و تقریباً میتوانم بگویم ۹۸ درصد منابع، دیده نشده است. کتابهایی هستند که تبلیغات زیادی پشت آن وجود دارد و نویسندگان برای منتشرکردن آنها بسیار تلاش میکنند؛ اما وقتی به آخر کتاب نگاه میکنیم، تنها ۴ منبع اولیه برای پژوهش وجود داشته و ۹۵ درصد، منابع ثانویهای هستند که قبلاً از آنها استفاده شدهاست. این گونه کتابها با جمعآوری اطلاعات از منابع به رونوشت و آرایش محتوایی پژوهشهای پیشین پرداختهاند. میتوان گفت یکی از عوامل مهم در پدید آمدن این معضل اجتماعی، مسائل اقتصادی و اجتماعی است و از طرف دیگر استفاده از امکانات مدرن، سبب شده، تا بیشتر بهسوی کمیت و کتابسازی برویم. اما در نهایت این مسئله با نظارت داوران و خانه کتاب به درستی مدیریت میشود و این پاسخی برای نبود برگزیده نهایی شاخه هنر در کتاب سال است.
میثمی در پایان از آسیبها و خسارات جبرانناپذیر اینگونه تالیفها گفت و تصریح کرد: متأسفانه به دلیل بالا بودن آمار اینگونه کتابسازیها و نبودن کیفیت کافی، مخاطب به کتابهای غربی رجوع میکند. به قول گفتهٔ یکی از اساتید برجستهٔ دانشگاه غرب، بیشترین درصد تولیدات کتاب در دانشگاههای غرب، صنعتسازی و کتابسازی است؛ این معضل نهتنها در ایران بلکه در غرب با شدت بیشتری وجود دارد. در ایران هم مولف بیشتر به کمیت نسبت به کیفیت اثر توجه میکند.
نظر شما