به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خرم‌آباد، داستان ایران در پژوهش‌های تاریخی در آمدن و رفتن پیاپی سلسله‌های حکومتی مرکزی و فراگیر خلاصه شده است در حالی که فهم سرگذشت واقعی مردم و مناطق مختلف کشور نیاز به کاوش در اجزاء آن دارد.
چنین پژوهش‌هایی از یک سوی از جانب دانشگاه‌ها و محافل علمی ذیل عنوان تاریخ محلی تحقیر و کم‌اهمیت قلمداد می‌شوند و از سوی دیگر به خاطر ضعف‌های روش‌شناختی و نظری و نیز سوگیری‌های قومی یا محلی پژوهشگران غیر حرفه‌ای بومی دچار کژفهمی هستند.
کتاب «کو، کوه و کوچ؛ جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی» با مطالعه رخدادها و اسناد تاریخی نشان داده چگونه نهادهای سیاسی و اجتماعی (کو)، عوامل طبیعی (کوه) و اجتماعی - اقتصادی (کوچ) باعث شده است دو سلسله حکومتی مشابه و خویشاوند اتابکان لر کوچک از ۱۱۷۵ تا ۱۵۹۷ م. و والیان لرستان فیلی از ۱۵۹۷ تا ۱۹۲۸ بتوانند با وجود تغییر پیاپی سلسله‌های حکمرانی ایران بوم بیش از هفت قرن پابرجا بمانند و ضمن تعامل با حکومت‌های مرکزی ویژگی‌ها و ساختارهای بوم خویش را تا دوره معاصر تداوم بخشند.
اغلب نفوذ اندک حکومت‌های مرکزی در لرستان فقط با ارجاع به طبیعت متفاوت و سبک زندگی کوچندگی توضیح داده می‌شود؛ اما در این کتاب اشاره شده است؛ کوه و کوچ همان‌گونه که به لرها امکان مقاومت در برابر حکومت‌های مرکزی می‌داده زمینه‌ساز آشوب و ناامنی دائمی نیز بوده است درحالی‌که گزارش‌ها و شواهد تاریخی نشان از دوام و ثبات نسبی ۷۰۰ ساله حکمرانان لرستان دارد.
ابراهیم خدایی در این کتاب بر آن است این ثبات و دوام جز با ساختار کووه‌کو و توافق کوها (ایلات و طوایف) ممکن نبوده است.
در این کتاب چگونگی تشکیل شیوه عملکرد و پیامدهای ساختار کووه‌کو تشریح شده است.
این کتاب نظریه‌های رایجی را که کوشیده‌اند به تاریخ ایران از دریچه استبداد حکومت‌های مرکزی و در سایه فر ایزدی شاهان ایرانشهر بنگرند یا مدعی کوتاه‌مدت بودن جامعه ایران شوند به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد مناطق مختلف ایران مانند لرستان فیلی چگونه ساختار اجتماعی متفاوت و تاریخی محلی و بوم‌نگرانه داشته است.
این ساختارهای بومی مانند (ساختار کووه کو در لرستان فیلی) که در واقع محتوای اصلی تاریخ ایران هستند در پرتو نظریه‌های کلی‌گویانه و فراگیر نادیده گرفته شده یا کم اهمیت قلمداد شده‌اند.
کتاب «کو، کوه و کوچ» به قلم ابراهیم خدایی در ۳۰۳ صفحه در قطع وزیری از سوی انتشارات نور علم به قیمت ۲۹۰ هزار تومان به بازار نشر عرضه شده است.
نظر شما