روح‌الله اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در مشهد، در خصوص کتاب «تجربه سیاست‌گذاری عمومی در جمهوری اسلامی افغانستان» گفت: زمانی دانشجویان افغانستانی زیادی داشتیم که برای تحصیل به دانشگاه فردوسی می‌آمدند، آن زمان این دانشجویان درسی با عنوان «سیاست‌گذاری» با من داشتند و اغلب آنها هم در مناصب حکومت مشغول بودند نظیر وزارتخانه‌ها، معاونت‌های مختلف و یا نهادهای سیاسی افغانستان و خیلی هم اثرگذار بودند.
این نویسنده و استاد دانشگاه ادامه داد: من سیاست‌گذاری را به عنوان رشته‌ای که به امر کشورداری می‌پردازد درس می‌دادم و در آن کلاس به این موضوع می‌پرداختم که حکومت در اجرا، چه اقداماتی را می‌تواند انجام بدهد که خیرِعمومی را برای جامعه همراه داشته باشد و بتوانیم منافع‌عامه را با این اقدامات تامین کنیم و از دیگر سو، بتوانیم امنیت را در کشور حفظ کنیم و رفاه و منافع ملی کشور را در حوزه سیاست‌های‌خارجه تامین کنیم.
آموزش چرخه سیاست‌گذاری
اسلامی ادامه داد: من در این درس، الگویی را طی پنج یا شش سالِ مختلف درس می‌دادم و سعی می‌کردم چرخه سیاست‌گذاری را به آنها آموزش بدهم که وقتی یک مسئله‌ای نظیر بیکاری، فقر، سواد، گسترش بهداشت و.. در کشور اتفاق می‌افتد، ما با چه چهارچوبی می‌توانیم آن مسئله را مورد بررسی قرار بدهیم.
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: بر این اساس به آن دانشجویان یاد می‌دادم که مرحله اول، بررسی مبتنی بر محیط پیرامون است که ما ببینیم احزاب، اصناف و گروه‌های مختلف نظرشان چیست، سپس آن مسئله را صورت‌بندی کنیم و آن موضوع را در دستور کار قرار بدهیم و یک مکانیزمِ طراحی برایش طراحی کنیم، سپس برای‌شان از مولفه‌های اجرا می‌گفتم تا در نهایت به خروجی‌ها، ارزیابی و راه‌کارهایی که می‌توانست آن سیاست عمومی را بهبود ببخشد، می‌رسیدیم.
روح‌الله اسلامی با بیان اینکه بعضی از آن سیاست‌های عمومی حاکمیتی بودند، عنوان کرد: برخی از آن سیاست‌ها مثل قانونگذاری، امور مربوط به قضاوت، سیاست خارجه، دیپلماسی و.. حاکمیتی بودند و بعضی‌های‌شان هم تصدی‌گری اوضاع بودند نظیرِ آموزش، سلامت و همین طور حوزه‌های مربوط به اقتصاد، امور رفاهی، تامین اجتماعی و.. را در بر می‌گرفت.
استاد مشاور اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی علوم سیاسی کشور در خصوص ادامه روند نوشتن این کتاب گفت: آن سال‌ها کم کم با این دانشجویان کار می‌کردم و آنها به افغانستان می‌رفتند و اطلاعات مدنظر که برای پژوهش کاربرد داشت را جمع آوری می‌کردند و من این اطلاعات را نظیر یک پازل کنار هم قرار دادم. از آموزش، سلامت، بهداشت، زنان و… بعد از مدتی یعنی حدود چهار یا پنج سال اغلب حوزه‌هایی که سیاست عمومی در آن مطرح می شد، برای افغانستان جمع شد.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: افغانستان موضوع خاصی بود آمریکا مستمرا در این کشور حضور داشت و این کشورِ اشغال شده، تبدیل به آزمایشگاهِ سیاست‌های‌عمومی شده بود که بتواند یک الگوی موفقی هم برای افغانستان و هم عراق بشود که بعد کل منطقه را در بر بگیرد.
اسلامی ادامه داد: ما در ارزیابی‌ها متوجه یک ناامیدی شدیم، اینکه حکومت نمی‌تواند سیاست‌های عمومی را به خوبی اجرا کند و آسیب‌ها در بسیاری از حوزه‌ها وجود داشت و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که آن حکومت در اجرا مثل دولت‌های ورشکسته و در گل مانده بود و در نهایت سقوط کرد.
جمع‌آوری آمار و اطلاعات سیاست‌های عمومی در این کتاب
اسلامی گفت: یعنی تجربه سیاست‌های عمومی در افغانستان که قرار بود تغییر و تحولاتی را در آموزش، فرهنگ، گردشگری، انرژی و.. به وجود بیاورد به سرانجام نرسید. ما در این کتاب تمام این آمار و اطلاعات و هرآنچه که در دسترس بود را جمع‌آوری کردیم، طراحی سیاست‌ها و شیوه اجرای‌شان را هم آوردیم و آنها را ارزیابی کردیم و اگر هم بعدها حکومتی بخواهد در افغانستان سیاست‌های عمومی را در دستور کار قرار بدهد و خودش را از حالت ورشکستگی نجات دهد، می‌تواند به این کتاب رجوع کند.
وی بیان کرد: در نگارش این کتاب دانشجویان خیلی زیادی به من کمک کردند که من اسامی آنها را که اکنون اغلب آنان مدرک دکترای‌شان راهم گرفته‌اند، در فصل‌های مختلف کتاب آورده‌ام.
به گزارش ایبنا؛ کتاب «تجربه سیاست‌گذاری عمومی در جمهوری اسلامی افغانستان» به قلم روح الله اسلامی با طراحی جلد منصوره خلیلی و قیمت ۵۰۰ هزار تومان و در ۵۰۰ نسخه به تازگی توسط انتشارات بدخشان رهسپار بازار کتاب شده است.
نظر شما