محمد غلام‌رضایی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: سابقه سرودن شعر درباره حضرت علی(ع) از قرن سوم به بعد در شعر فارسی دیده می‌شود. به عنوان مثال رودکی و یا کسایی مروزی، نخستین شاعر شیعه مذهب فارسی زبان در قرن چهارم، سروده‌هایی در وصف حضرت علی(ع) داشته‌اند.
وی ادامه داد: اما در قرن پنجم در اشعار ناصرخسرو این موضوع بیش از پیش دیده می‌شود. همچنین در قرن ششم قوامی رازی شعرهایی درباره این شخصیت داشته است و البته نباید فراموش کنیم که فردوسی نیز در مقدمه شاهنامه به حضرت علی(ع) پرداخته است.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر رشد تشیع از قرن ششم به بعد اظهار داشت: بر همین اساس مسائل مرتبط با شیعه و امامان (ع) از این زمان به بعد در شعر فارسی جلوه بیشتری داشته است و به‌طور کلی در شعر شاعران قرن هشتم و نهم این موضوع جنبه رسمی‌تر پیدا می‌کند.
وی افزود: از دوران صفویه تاکنون نیز شاعران توجه ویژه‌ای به امام علی(ع) در سروده‌های خود داشته‌اند و حتی در شعر شاعران سنی نیز نشانه‌هایی از پرداختن به این موضوع دیده می‌شود.
غلام‌رضایی درباره مضامینی که شاعران در شعرهای خود درباره حضرت علی(ع) به آن پرداخته‌اند توضیح داد: این موضوع که علی(ع) جانشین پیغمبر (ص) است، مناقب آن حضرت، دوستی خاندان پیامبر (ص) و آل علی(ع) مطابق آیات قرآن، احادیث و روایات در شعر علوی دستمایه سرودن شعر بوده است.
وی افزود: البته در شعر شاعران سنی همچون سعدی مسئله ولایت به معنای خلافت پرداخته نشده؛ بلکه به معنای دوستی آمده است.
این پژوهش‌گر ادب فارسی شعر علوی در زمان حاضر را از نظر مضمونی همچون گذشته خواند و یادآور شد: شعر آیینی در دوران معاصر بیشتر و پررنگ‌تر پرداخته شده است. موضوع و مضمون این شعرها نیز همان مسائل قبلی است با این تفاوت که چنین مضامینی وسیع‌تر و پرمایه‌تر در شعر جلوه کرده‌اند.
وی ادامه داد: علاوه بر قرآن و احادیث، «نهج‌البلاغه» نیز منبع دیگری است که شاعران در سروده‌های آیینی خود درباره حضرت علی(ع) بیشترین بهره را از آن گرفته‌اند.
غلام‌رضایی در پایان افزود: شاعران کهن بیشتر در قالب مثنوی و قصیده شعرهایی درباره حضرت علی(ع) سروده‌اند. شعر علوی در قالب غزل کمتر نمونه‌ای دارد و البته گاه در قالب قطعه و رباعی نمونه‌هایی از این نوع شعر دیده می‌شود.
چهارشنبه ۳ شهریور ۱۳۸۹ - ۰۹:۵۵
نظر شما