در خبرها آمده است که خانم دکتر عصمت اسماعیلی عضو هیئت علمی دانشگاه و استاد زبان و ادبیات فارسی رخ در نقاب خاک کشید و آسمانی شد. این خبر برای من که بیش از 20 سال از آشنایی می‌گذرد، بسیار دردناک و تاسف‌بار بود. ناگهان تمام خاطراتم با این استاد فرزانه و بی‌ادعا در ذهنم مانند تصاویر تلویزیونی مرور شد.
دانشگاه سمنان به سوگ نشست و چه دُر گرانبهایی را شهر ما و اهالی فرهنگ و قلم ما از دست دادند. همه اهالی قلم و فرهنگ در استان سمنان این چهره خدوم و مهربان را کاملا می‌شناختند. بانویی مهربان، متواضع و فروتن، دانشمند و خردورز و دلسوز فرهنگ و زبان و ادب پارسی و حتی سمنانی.
کیست که نداند با تلاش‌های این بانوی فرزانه بود که کنگره بین‌المللی گویش‌های کویری ایران در دانشگاه سمنان برگزار شد؟ کدام اهل فرهنگ است که نداند مراسم نکوداشت حضرت آیت‌الله علامه حائری سمنانی در دی‌ماه سال 1392 به همراه آئین رونمایی کتاب‌های دیوان‌الادب و بستان‌الادب آن علامه بی‌بدیل با کوشش‌ها و تلاش‌های این بانوی ادیب و فرهیخته برگزار شد؟
نگارنده بسیار دوست می‌داشت که این یادداشت و حتی مقاله‌ای مفصل‌تر و بیشتر و جامع‌تر در جشن‌نامه‌ای که در آینده برای نکوداشت وی در دانشگاه سمنان برگزار می‌شد، چیزی را در مقام و منزلت او می‌نگاشت، اما نشد و اجل این مهلت را از ما و دوستداران و ارادتمندانش گرفت.
این بانوی فرهیخته و دانشمند را از همان سال‌هایی که به‌عنوان عضو فعال شورای پژوهشی فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان در دبیرخانه آن شورا با ما همکار بود، می‌شناختم. هنوز پیگیری‌ها و تلاش‌های ایشان را برای چاپ ویژه‌نامه کنگره ملی شیخ علاءالدوله سمنانی که در تابستان 81 چاپ و منتشر شد، به خاطر می‌آورم. همه مقالات را با دقتی کم‌نظیر خواند و آورد و به من داد و گفت چیزی هم برای یادداشت شما نوشته‌ام که بهتر است در بخش پایانی مقاله نخست یا دیباچه فرهنگ قومس چاپ شود. اگر یادداشت وی نبود شاید مقاله حقیر و برخی مقالات دیگر اصلا خواندنی نبود. نکاتی جالب و آموزنده راجع به مقاله مرحوم استاد محمد خواجوی مترجم و مصحح آثار حکما و بزرگان و عرفا به من گفت که بسیار دقیق و کارشناسانه بود.
نگارنده این سطور شاید دو بار اشک‌ها و گریه‌های این بانوی فرزانه را شاهد بوده است؛ یکی در مراسم خوانش اشعار زیبای عمان سامانی صاحب گنجینه‌الاسرار که در وصف و مقام امام حسین (ع) است و در تاریخ دوم بهمن ماه 1387 در فرهنگسرای کومش در طبقه فوقانی در جمعی معدود برگزار می‌شد چنان تحلیل زیبا و دقیقی از اشعار و آیات و روایات به عمل آورد که در همان مجلس بسیاری به خاطر این حس زیبای معنوی که ایشان ایجاد کرد، به سوگ نشستند و گریستند؛ و دیگری در سال گذشته در مراسمی که به مناسبت نکوداشت فرهنگ و زبان سمنانی بوده در سی‌ام دی ماه در کنار خانم دکتر ایران کلباسی وقتی ایشان را در آغوش کشیدند و یادی از مرحوم دکتر یدالله ثمره کردند هر دو با هم گریستند و من به‌خاطر اینکه در جوار آنها بودم، نگاه خویش را از آنها مخفی داشتم و خود را به دیدن گالری عکس‌ها سرگرم کردم.
به یاد می‌آورم 28 دی ماه سال گذشته، وقتی در روزنامه «بیان مردم» مقاله‌ای در نکوداشت استاد مرحوم علامه سیدجعفر شهیدی به‌مناسبت سیزدهمین سالگرد درگذشت آن دانشمند بی‌همال نگاشتم، در بخش مفاخر قومس و علامه شهیدی از ایشان هم یادی کردم که در ردیف مفاخر قومس است و البته خانم دکتر اسماعیلی که شاگرد و از ارادتمندان دکتر شهیدی بوده در زمان حیات وی به‌عنوان همکار علمی در موسسه لغت‌نامه دهخدا با ایشان همکاری کرده بود و گاهی هم از دقت‌ها و سخن‌سنجی‌های مرحوم شهیدی چیزهایی می‌گفتند. چندی پیش وقتی در دانشگاه سمنان ایشان را دیدم، این مطلب را به ایشان گفتم و خانم اسماعیلی با همان تواضع و فروتنی همیشگی گفتند شما لطف دارید من کاری نکرده‌ام.
ای کاش چرخ زمانه و اجل روزگار بیش از این‌ها به این بانوی ادیب و فرزانه مهلت می‌داد و چراغ محفل ادبی دانشگاه برای دوستدارانش بیشتر روشن نگاه داشته می‌شد.
فعالیت‌های ارزنده و علمی و فرهنگی خانم دکتر اسماعیلی در خارج از کشور همچون مجارستان، سوئد، سوریه و برخی کشورهای دیگر از وی چهره‌ای جهانی ساخته بود. شاید انتشار کتاب آموزش زبان فارسی برای مجارها در دانشگاه بوداپست و تشکیل خانه زبان ایران در سال 94 تا 96 در آن شهر آخرین اقدام بین المللی این بانوی فرزانه بود.
تربیت و تعلیم دانشجویان بسیار و تدوین و نگارش آثار فاخر ادبی و فرهنگی در قالب کتاب و پایان‌نامه‌های گوناگون و نیز ویژگی‌های ارزنده اخلاقی و معنوی که ایشان از آن برخوردار بود، یاد و مخاطره آن بانوی دانشی را برای اهالی این دیار زنده نگه می‌دارد.
یقین دارم که هیچ‌گاه یاد و خاطره این بانوی ارجمند و فرهیخته از ذهن و خاطره فرهنگ این دیار زدوده نخواهد شد و برای همیشه دوستداران وی یادش را گرامی خواهند داشت.
امیدوارم در دوران پساکرونا دانشگاه سمنان و محافل فرهنگی با برگزاری نکوداشتی در شان و عظمت علمی و فرهنگی این بانوی فرزانه و متعهد و روشنگر برگزار کرده که شاید تا حدودی حق ایشان به نحو شایسته ادا شود.
روحش شاد و یادش گرامی باد.
نظر شما