به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) «مجموعه مقالات کنفرانس: آموزش عالی و پیشرفت در ایران» به کوشش لیلا فلاحتی در ۵۰۰ صفحه از سوی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی منتشر شده است.
آموزش عالی به‌عنوان یکی از پیشران‌های توسعه در حکمرانی ایران همواره مورد توجه سیاست‌گذاران و سیاست‌مداران بوده است. در گذار چهار دهه گذشته، موضوع عدالت آموزشی و تلاش برای توسعه زیرنظام‌های مختلف آموزشی برای تحقق این مهم از جمله اقدامات شاخص بوده که نتیجه آن در توسعه دسترسی گروه‌های مختلف جمعیتی، از جمله زنان، و در مراتب بعدی ساکنین مناطق مختلف جغرافیایی مشهود است. بدون شک آموزش عالی ایران موفقیت‌های چشمگیری در کاهش شکاف جنسیتی داشته است.
روند حضور زنان در مقاطع تحصیلی بیانگر تحولات معناداری است، به‌طوری‌که در سال ۵۷ سهم زنان در مقطع کارشناسی حدود ۳۳ درصد بود و تا میانه دهه ۸۰ این روند به بیش از ۵۹ درصد افزایش یافت. در مقطع کارشناسی ارشد از شکاف جنسیتی ۵۰ درصدی در سال ۵۷ (۲۷ درصد سهم زنان و ۷۳ درصد سهم مردان)، در سال ۱۴۰۰ سهم زنان ۴۷ درصد و سهم مردان ۵۳ درصد است. به همین ترتیب در مقطع دکترا نیز از سهم ۲۲ درصدی زنان در سال ۱۳۵۷، در سال ۱۴۰۰ به ۵/۴۵ درصد رسیده است. بنابراین دستاوردها در زمینه رفع نابرابری‌های جنسیتی در آموزش عالی بسیار چشمگیر بوده است. اما لازم به ذکر است که در ۴ دهه گذشته، حضور زنان در آموزش عالی ایران از فراز و فرودهای مختلفی برخوردار بوده و از طیف متنوعی همچون سهم ۶۵ درصدی زنان در پذیرفته‌شدگان آموزش عالی در دهه ۸۰، افزایش سهم زنان در مقاطع تحصیلات تکمیلی همچون دکترا در سال ۹۸ تا افزایش سهم زنان دانش‌آموخته دانشگاهی در جمعیت کل زنان کشور و در مقابل سهم ۶۸ درصدی زنان دانش‌آموخته جویای کار، نابرابری در سهم زنان در مراتب علمی به‌ویژه استادی با سهم ۱۵ درصدی و یا سهم نابرابر در مدیریت‌های سازمانی بازنمایی گسترده‌ای دارد.
از این رو، کنفرانس حاضر فرصت مناسبی برای به‌اشتراک‌گذاری یافته‌های پژوهشی در زمینه موقعیت زنان در آموزش عالی ایران با تأکید بر دستاوردها و افق‌های پیش رو بوده است. این کنفرانس نقش آموزش عالی را در هشت محور کلی شامل توسعه سرمایه اجتماعی و مشارکت اجتماعی زنان، نقش زنان در پیشرفت علم‌وفناوری، نقش آن در توسعه مشارکت‌های اقتصادی، اشتغال و کارآفرینی زنان، نقش زنان در توسعه و مشارکت‌های سیاسی، نقش آن در بهداشت و سلامت زنان، تحولات فرهنگی و ارتباطات زنان، تحول ساختار و کارکردهای خانواده و ازدواج و ضرورت‌های سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در مسیر پیشرفت زنان مورد بررسی و واکاوی قرار داده است.
بحث و بررسی‌های انجام‌شده در طول برگزاری کنفرانس و پنل‌های برگزار شده نشان می‌دهد که زنان دانش‌آموخته دانشگاهی در عرصه اجتماعی همچون مشارکت در امور داوطلبانه و سازمان‌های مردم‌نهاد و همچنین افزایش کیفیت زندگی، به‌ویژه در بستر خانواده، دارای اثربخشی هستند؛ اما در دو شاخص عمده مشارکت اقتصادی و مشارکت سیاسی همچنان چالش‌های فراوان و پرسش‌های باقی‌مانده وجود دارد. اینکه در طول دو دهه گذشته با وجود سهم بالای زنان دانش‌آموخته، حتی در مقاطع ارشد و دکترا، همچنان سهم زنان در بازار کار و مناصب مدیریتی و سیاسی ناچیز است، چالشی باقی‌مانده در مسیر اثربخشی اجتماعی زنان است. تأکید بر برنامه‌ریزی جنسیتی واقع‌بینانه و مبتنی بر منابع موجود یکی دیگر از موضوعاتی بود که در مسئله پیاده‌سازی سیاست‌های کلان در آموزش عالی مورد توجه قرار گرفت و تأکید فزاینده‌ای نسبت به ضرورت استقرار دیدگاه شایسته‌سالاری در انتصابات و ارتقا صورت گرفت.
نظر شما