فضلالله صابری، بعد از کسب این عنوان در گفتوگویی با خبرنگار ایبنا درباره اثر خود، ابتدا با اشاه به جنبههای روایی کتاب «فرکانس ۱۱۶۰؛ اینجا آبادان؛ صدای مقاومت و ایستادگی» گفت: روایت از یکسو ریشه در خاطره دارد با همه زمانبندی و چارچوبپذیری و اعوجاجهای ذهنی و از دیگر سو شاخ و برگش از نور واقعیت طراوت میگیرد؛ واقعیتی که در جهان خارج از ذهن همچنان پویا و رونده است.
او ادامه داد: کتاب «فرکانس ۱۱۶۰؛ اینجا آبادان؛ صدای مقاومت و ایستادگی» همین مسیر را در سپهر روایت پیش گرفته است؛ قدم به قدم از اسناد و خاطرات و گزارشها برمیگذرد تا سطور نانوشتنی حقیقت را بازنماید. بخش اول آن تاریخچهای است از رادیو نفت آبادان، این تاریخچه را به قول مولف آن کمی بازگشایی میکند که خود آهسته به ندای امواج رادیو گوش بسپارد هرچند از میان خش خشها و پارازیتهای سالیان!
برگزیده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران افزود: نویسنده در این کتاب متکلم وحده خاطرات نیست و هر بار بخشی از خاطره-روایت را به یار همراهی از دیروز و امروز میسپارد تا ضمن یادآوری رویدادها، جریان آزاد روایت شکل بگیرد و درنهایت با تدوین نهایی آنها هر خاطره، زنده و گویا از پس غبار نسیان به سخن درآید. فراموشی، مرگ حقیقت است و من در جای جای کتابم به بیانهای گوناگون تلاش و جوشش خود و یاران همقدمام را در گریز از این مرگ بازمیتابانم. شاکله اصلی کتاب، همین منشور وارگی جستارهای خاطره و روایت است؛ از روزهای آغازین جنگ تحمیلی تا روزهای پایانی آن.
صابری ادامه داد: جنگ، مرگ مجسم است و صدای رادیو، مقاومت و امید و زندگی، و این یکی از مهمترین نکاتی است که این خاطرات را متمایز از دیگر آثار مرتبط با آن سالها میسازد. راویان این کتاب گرچه از طوفان گذشته و اکنون به ساحل امن نشستهاند، اما هنوز پرهیب امواج تلاطم در جان و تنشان پژواک دارد. انگار هنوز هم در همان ساختمان کوچک رادیو در پشت میکروفن یا دستگاههای ضبط و پخش صدا نشستهاند و کشاکش مرگ و زندگیشان را برای شنوندگان و ما خوانندگان گزارش میکنند. آنان راوی روایتهای زیسته خود هستند. هر واقعه و اینک خاطره را چون انکسار نوری بیپایان زیستهاند و هنوز در پرتو آن تنفس میکنند.
وی تصریح کرد: راویان از گذشته به آینده تاریخ پرتاب شدهاند با ضبط و پخش صدایشان در کوران حوادث جنگ و حالا در این کتاب همان گذشته را میجویند و از چشمه نور هر خاطره جانشان را سیراب میکنند؛ مانند بازخوانی آهنگی بر روی صفحه سنگی قدیمی که هنوز طنین آوای اصیلش گوش نواز است.
این مولف اصفهانی با اشاره به صفحات 192- 178 این کتاب افزود: این بخش، نماز جمعه آبادان به امامت حضرت آیتالله جمی » را برمیرسد. او که هم در رادیو به عنوان سخنران حضور دارد و هم خطیب نماز جمعه است، گفتار تمام راویان این کتاب را در بازگویی کل خاطرات آن دوران تحتالشعاع قرار داده است. چه همپایان و همقدمان او در آن روزها هنوز واگویههای کردار و رفتار و سخنان اویند. انگار همزمان که نوار سخنرانی او را بخش میکنند، میتوانند صدای فردی خود را نیز در همان حال و هوا منعکس کنند. جذبهای که در همان ایام از چشم دوربین و روشن بین امام خمینی (ره) هم دور نمانده و بر صفحات تاریخ حک شده است. لذت خواندن ادامه این آیینههای روبهرو را به خوانندگان وامیگذارم که فرصت نگریستن به این ابدیت حقیقت، از غنیمتهای تاریخی این زمانه است.
در ادامه، خبرنگار ایبنا تلاش کرد روایت یکی از خوانندگان این کتاب را هم منتقل کند. به همین خاطر با امیر صفائیپور، نویسنده و منتقد ادبی اصفهانی که این کتاب را با تامل بسیار خوانده است، به گفتوگو نشست. صفائیپور ابتدا با بیان نکاتی درباره رابطه تاریخ با حقیقت، گفت: رابطه حقیقت و تاریخ رابطهای دوسویه اما توام با تناقض است. تاریخ در ذات خود زمانمند است و حقیقت پدیدهای ازلی و ابدی که تنها جلوههایی از آن در زمان رخ مینماید. حقایق ابدی گرچه عاری از تاریخند اما حدود و ثغورشان را تاریخ تعیین میکند، اما این تعیّن به هیچ وجه به این معنا نیست که حقیقت یک بار و برای همیشه ظهور میکند و سپس پایان مییابد. پس تاریخ، بدون انکشاف حقیقت تا حد فهرست وقایع و اغلب متاثر از جهتگیریهای قدرت تنزل مییابد، هر تاریخی راه و جلوه پدیداری حقیقت است به شرطی که از روایت بگذرد. تناقض دوگانه تاریخ و حقیقت تنها در روایت است که رخت برمیبندد و این هر دو را سامان مند و پیکربندی میکند.
وی سپس درباره کتاب «فرکانس ۱۱۶۰؛ اینجا آبادان؛ صدای مقاومت و ایستادگی» عنوان کرد: از نکات قابل تامل این کتاب، جزئینگری در بازگویی نامها و جایهاست. بجز زمان، هر تاریخ اصیلی، پیوندی ناگسستنی با مکان و شخصیت دارد. کجا؟ کی؟ و چه کسی؟ سه ابر پرسش هر روایت است. کتاب «فرکانس ۱۱۶۰؛ اینجا آبادان؛ صدای مقاومت و ایستادگی» جوانمردانه به پیشواز هر کدام از این پرسشها در روایت خود رفته است. حتی آنها که حاضر به بازگویی و باز اندیشی خاطرات و خطراتشان نبودهاند، نامشان از قلم نیفتاده است. آبادانی که صابری برمیسازد، کوچه به کوچه و تکه تکه نام میپذیرد و شهری میشود هنوز زنده که از دل دریای خون آلود تاریخش دوباره سر برمیکند.
وی عنوان کرد: کتاب «فرکانس ۱۱۶۰؛ اینجا آبادان؛ صدای مقاومت و ایستادگی» در این سفر به گذشته، ما را به ماندن و توقف و به خوشهچینی و توشهچینی فرامیخواند. این کتاب همسفر راههای نرفته است و مصداق همان چراغ راه آینده. زیرا که فضلاله صابری و همقدمانش چنانکه از مقدمه کتاب پیداست، آرمانگراهایی هستند که هنوز باورهایشان را در دهلیز تاریخ گم نکردهاند، فریادشان میزنند و قدم به قدم و نفس به نفس میپالایند شان و زندگیشان میکنند.
یادآوری میشود، کتاب «فرکانس ۱۱۶۰؛ اینجا آبادان؛ صدای مقاومت و ایستادگی» نوشته فضلالله صابری، از نشر سوره مهر در سال ۱۳۹۸، در ۵۲۴ صفحه به چاپ رسیده و در دسترس علاقه مندان به کتاب در حوزه دفاع مقدس است.
نظر شما