به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در سمنان، تا دیروز «خیابان شهید مطهری» بود و در تمامی آدرس‌های پستی و کروکی‌ها با نام «خیابان ایستگاه» معرفی می‌شد؛ اما فقط در قالب یک مصوبه کمیسون نامگذاری نام آن به «خیابان تاریخانه» تغییر یافت. از اهالی محل که می‌پرسم «خیابان شهید مطهری» کجاست، با تعجب اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند و طوری نگاهم می‌کنند که انگار از شهر دیگری آمده‌ام. این ماجرایی است که طی سالیان اخیر برای خیلی از خیابان‌ها و شهرک‌های شهرستان دامغان اتفاق افتاده است.

بی‌ضابطه بودن نامگذاری‌ها انگیزه خوب را تحت‌الشعاع اجرای بد قرار داده است
یکی از سنت‌های پسندیده، انتخاب نام خیابان‌ها و کوچه‌ها از روی نام شهدا، دانشمندان و فرهیختگان کشور و اخیرا نامگذاری آثار تاریخی بر خیابان‌هایی است که این آثار در آنها واقع شده یا منتهی به آثار تاریخی هستند؛ تا هم نامشان زنده باشد و هم الگویی برای سایر هم‌میهنانمان باشند؛ اما حقیقت تلخ آن است که این انتخاب نام‌ها در دامغان و حتی سایر نقاط کشور طی سال‌های اخیر بی‌ضابطه بوده و یک انگیزه خوب را تحت‌الشعاع اجرای بد قرار داده است.

بعد از انقلاب اسلامی نام خیابان‌ها، میادین و کوچه‌های زیادی تغییر کرد، هر کدام هم بسته به شرایطی که داشتند، یکی نام «محله شاه» و «چهار شیر» و«تخته پُل» را داشت و برخی هم نام‌هایی مانند «میدان شاه» و «شیر و خورشید». این تغییر نام‌ها در مواردی جا افتاده و برخی هم نه. مثلا کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که «چهار شیر» را «چهار راه لاله» صدا کند یا «بلوار شمالی» را «بلوار آزادی» بنامد. آن طرف ماجرا هم شهرک «معبد» است که کمتر کسی آن را «بهارستان» صدا می‌کند یا کسی نیست که خیابان «مشهد» را «شهید بهشتی» بنامد.

اینکه برخی محله‌های قدیمی که نامشان در حافظه تاریخی مردم ثبت شده و حتی با تغییر نام هم فرقی به حالشان نمی‌کند، نشان دهنده این است که این تغییرات پیش از اینکه تنها در نام اتفاق بیفتد، لازم است در حافظه مردم رخ دهد، هرچند که به نظر می‌رسد این تغییرات در بسیاری موراد تنها به نوعی تکریم و احترام بدل شده و خیلی فرقی نمی‌کند واقعا کسی از آن استفاده کند یا نه؛ سال‌هاست که «باغ شمس» همان «باغ شمس» است، «باغ عالمی» نام خودش را دارد اما «میدان امام» را هنوز به نام «فلکه» صدا می‌کنند.

سه سال چشم‌انتظاری برای تغییر یک تابلو!
اما مسجد تاریخانه یکی از قدیمی‌ترین مساجد سده‌های آغازین اسلام است که سالیان متمادی چشم‌انتظار یک تابلو با نام خودش است تا شاید بدین شیوه بتواند خود را به جهانیان و علاقه‌مندان آثار تاریخی بیشتر بشناساند.

چندی پیش سیدماکان ترابی عضو شورای شهر دامغان در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا با تاکید بر اینکه همه شهروندان باید در مدیریت شهری خودشان را سهیم بدانند و کمترین اثر این کار ارتقای مسئولیت اجتماعی آنان است، گفته بود: در دوره پنجم شورای شهر دو بار تلاش شد تا خیابان منتهی به مسجد تاریخانه که در حال حاضر به «خیابان علامه شهید مرتضی مطهری» نامیده می‌‌شود، به «خیابان تاریخانه» تغییر نام یابد.
 
ترابی یادآور شده بود: این موضوع برای مرحله اول که در کمیسیون نامگذاری مطرح شد، رای نیاورد. برخی اعضا می‌گفتند سابقه ندارد نام یک خیابان به نام یک اثر تاریخی باشد که با جستجوی ساده در اینترنت موارد متعدد و مشابهی را یافتند که این شائبه از ذهن برخی اعضا پاک شد. برخی از اعضا نیز بحث هزینه‌های تعویض تابلوها را مطرح کردند تا اینکه از امام جمعه شهرستان و رئیس شورای فرهنگ عمومی دامغان نظر خواسته شد و وی با قرائت آیه 106 سوره بقره «مَا نَنْسَخْ مِنْ آیَةٍ أَوْ نُنْسِهَا نَأْتِ بِخَیْرٍ مِنْهَا أَوْ مِثْلِهَا ۗ ....: هیچ آیه‌اى را منسوخ یا ترک نمى‌کنیم مگر آنکه بهتر از آن یا همانند آن را مى‌آوریم.» موافقت خودش را با این تغییر نام اعلام و بیان کرد: «پیشنهاد بسیار خوبی ا‌ست فقط طبق آیه‌ی فوق بهتر است مکانی مناسب‌تر برای نام شهید مطهری بیابید» و امر ایشان صورت گرفت.
 
وی بیان کرده بود: از این رو مقرر شد بلوار حد فاصل میدان شهید شاهچراغی تا انتها که به مجموعه امامزادگان جعفر و محمد (ع) منتهی می‌شود و «بلوار طوس» نام دارد، به بلوار «شهید مطهری» تغییر نام پیدا کند. 
 
وی افزوده بود: در سال 97 برای مرتبه دوم که موضوع تغییر نام «خیابان مطهری» به «خیابان تاریخانه» مطرح شد، با رای قاطع اعضا تصویب شد و فرمانداری در کمیته تطبیق نیز آن را تایید کرد، همه مقدمات آن انجام شد، تابلوی خیابان تاریخانه نیز ساخته شد و تصمیم گرفته شد در روز 15 دی ماه که «روز تاریخانه» نامگذاری شده است، همایش ملی روز تاریخانه با رونمایی از تابلو خیابان تاریخانه آغاز به کار کند.
 
ترابی اضافه کرده بود: عصر یکی از روزها نزدیک به 15 دی‌ماه به جلسه فوق‌العاده شورای شهر با موضوع لغو مصوبه تغییر نام خیابان تاریخانه دعوت شدم اما به دلیل اینکه خارج از شهر بودم، حضور نیافتم. در این جلسه علاوه بر اعضای شورای شهر، نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی، نماینده استانداری سمنان و نماینده دستگاه اطلاعاتی شهرستان حضور داشتند. نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی، در این جلسه ضمن اعلام مخالفت با این تغییر نام اظهار کرده بود شهروندان دامغانی به نام شهید مطهری بیش از سایرین حساس هستند و با این تغییر امکان آشوب و هرج و مرج در شهرستان وجود دارد. در مقابل، مسئول امنیتی وقت شهرستان با تاکید بر اینکه برقراری امنیت به عهده این سازمان بوده و تاکنون یک مورد گزارش هم برای حساسیت این تغییر نام نداشته‌ایم، موافقت خودش را با این تغییر نام اعلام کرده بود؛ با این حال نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی با اصرار بر پرهیز از این تغییر نام، از نارضایتی خانواده شهید مطهری با این تغییر خبر داده و گفته بود «علی مطهری فرزند شهید نیز مراتب گلایه خود و خانواده‌شان را نسبت به احتمال تغییر نام «خیابان شهید مطهری» اعلام کرده است.

ترابی همچنین اظهار کرده بود: همزمان با اردیبهشت 1400 و هفته بزرگداشت مقام معلم ضمن برگزاری مراسم یادبود علامه شهید مرتضی مطهری از تابلوهای «خیابان‌ تاریخانه» و «بلوار شهید مطهری» رونمایی می‌شود.

نصب تابلو «بلوار شهید مطهری» در روزهای پایانی سال 1399 و کنده شدن آن در روزهای نخست سال 1400!
در آخرین روزهای سال 99 تابلو «بلوار شهید مطهری» در محل جدید نصب شد و موجی از خوشحالیِ دوستداران میراث فرهنگی را برای تغییر نام «خیابان شهید مطهری» به «خیابان تاریخانه» پدید آورد اما این خوشحالی موقتی بود و در نخستین روزهای سال نو تابلو «بلوار شهید مطهری» به‌دلایل نامعلومی از محل جدید برداشته شد.

مسئولان آگاه در این باره به خبرنگار ایبنا گفتند: اعتراض خانواده شهدا مبنی بر جابه‌جایی نام خیابان شهید مطهری موجب برداشتن این تابلو شد.

آنها اظهار داشتند: خانواده شهدا با جمع‌آوری و امضای طوماری خواستار لغو مصوبه کمیسیون نامگذاری شورای شهر دامغان و ادامه روال گذشته هستند.

برخی از شهروندان دامغانی و دوستداران میراث فرهنگی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا ضمن تردید در اظهارات مسئولان محلی و جمع‌آوری تابلوهای مربوطه خواستار انتشار طومار امضا شده خانواده شهدا در رسانه‌ها شدند.