به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در صفحاتی از کتاب «عبور از مرز» نوشته علیرضا لطف‌الله زادگان (مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ) به برخی از واکنش‌های سیاسی و رسانه‌ای به تصمیم ایران برای اجرای عملیات رمضان پرداخته می‌شود که مرور بخشی از آن‌ها خالی از لطف نیست و ذهن ما را نسبت به شرایط جنگ در آن مقطع روشن‌تر می‌کند.
چشم‌هایی که به جنگ ما دوخته شده بودند
عملیات رمضان که اواخر تیر ماه 1361 به اجرا درآمد، شروع فصل تازه‌ای در جنگ ما با بعثی‌ها بود. این تغییر در گوشه و کنار دنیا دیده شد و واکنش‌هایی را هم به دنبال داشت. ابتدا شورای امنیت وارد ماجرا شد و کوشید ایران را به پذیرش آتش‌بس متقاعد کند. حتی این شورا، در یکی از جلسات غیررسمی خود که همان روزها برگزار شد بیانیه‌ای هم با همین منظور صادر کرد. «شورای امنیت وضعیت پیش آمده در جنگ ایران و عراق را به‌طور غیررسمی مورد بررسی قرار داده و از وضعیت خطیر موجود و عدم اجرای قطع‌نامه 514 شورای امنیت اظهار نگرانی می‌نماید. شورا به صورت فعال موضوع را تحت بررسی قرار داده و کلیه ابزارهای ممکن را برای پیشبرد تلاش‌ها برای خاتمه جنگ و حل و فصل اختلافات طرفین به کار خواهد گرفت.»
امریکایی‌ها هم از یک طرف می‌کوشیدند جلوی شکست صدام (و پیروزی ایران) را بگیرند و از طرف دیگر، با بهره‌گیری از شرایط ایجاد شده، دلوت‌های عرب منطقه ما را بیشتر به سمت خودشان بکشند. کاخ سفید رسماً بیانیه داد و به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس پیشنهاد کرد «برای حفظ امنیت در منطقه، با امریکا مشورت کنند. حمایت امریکا از کشورهای منطقه که احساس می‌شود با این جنگ مورد تهدید قرار گرفته‌اند، به خوبی مشهود است و امریکا برای مذاکره با این کشورها جهت حمایت از امنیت آن‌ها آماده است.»
همچنین طبق خبری که خبرگزاری رویتر منتشر کرد، یکی از اعضای کنگره امریکا به رئیس‌جمهور این کشور پیشنهاد داد، دولت امریکا مجوز ارسال تسلیحات فروخته شده به کشورهای عرب به عراق را صاد کند و شرایط آسان‌تری برای دسترسی عراقی‌ها به سلاح‌های بهتر و تجهیزات پیشرفته‌تر مهیا سازد. مصری‌ها و اردنی‌ها هم به تکاپو افتاده بودند تا عراق را با کمترین هزینه ممکن از بحرانی که در آن گرفتار شده بود بیرون بکشند و اتحادی از دولت‌های عرب برای مواجهه با قدرت ایران ایجاد کنند.
رسانه‌ها درباره تغییر در روند جنگ چه می‌گفتند؟
در میان رسانه‌ها هم، چراغ اول را روزنامه امریکایی واشنگتن‌پست روشن کرد و نوشت «خبر این عملیات (رمضان) زنگ خطری را برای واشنگتن به صدا درآورده است و پیروزی ایران در این عملیات، اوضاع را به‌طور جدی پیچیده خواهد کرد.» این روزنامه همچنین پیش‌بینی کرد چون دولت امریکا از شکست احتمالی صدام می‌ترسد از این پس «جدی‌تر از گذشته در کنار عراق می‌ایستد.» چند رسانه اروپایی مثل خبرگزاری فرانسه و رادیو آلمان نیز به روند جنگ و عملیات رمضان پرداختند. از نظر این رسانه‌ها، ایران بعد از فتح بصره و نابودی توپخانه‌های عراق، به سوی بغداد می‌رود و بعد از 22 ماه دفاع، وارد فاز تهاجمی می‌شود.
خبرنگار نیویورک‌تایمز، بهترین و واقع‌بینانه‌ترین گزارش را داشت و حرف‌هایش در بسیاری از رسانه‌های گوشه و کنار دنیا بازنشر شد. به نظر او «برخی تحلیل‌گران می‌گویند پیشروی قوای ایران در خاک عراق ادامه خواهد داشت و رزمندگان ایران پس از فتح بصره احتمالاً به منظور سرنگون کردن صدام، به سوی بغداد پیشروی خواهند کرد. ولی بعضی از مفسرین بر این عقیده‌اند که قوای ایران زمان سختی را در پیش دارند، زیرا اولاً از این پس در خاک دشمن می‌جنگند و ثانیاً دوری آن‌ها از پایگاه‌های‌شان تدارک آن‌ها را دشوارتر می‌سازد... احتمالاً در شرایط جدید، عراقی‌ها در خاک خود سخت‌تر خواهند جنگید.» هندوستان تایمز نیز در یکی از مقالاتش، به سیاست ایران برای تعقیب و تنبیه متجاوز اشاره کرد و نوشت کسی که جنگ را شروع می‌کند باید تاوان آن را هم بپردازد. «صدام گمان می‌کرد با حمله به ایران می‌تواند انقلاب ایران را از بین ببرد، ولی او در تجزیه و تحلیل‌هایش دچار اشتباه شده بود.»
چشم‌هایی که به جنگ ما دوخته شده بودند
عملیات رمضان که اواخر تیر ماه 1361 به اجرا درآمد، شروع فصل تازه‌ای در جنگ ما با بعثی‌ها بود. این تغییر در گوشه و کنار دنیا دیده شد و واکنش‌هایی را هم به دنبال داشت. ابتدا شورای امنیت وارد ماجرا شد و کوشید ایران را به پذیرش آتش‌بس متقاعد کند. حتی این شورا، در یکی از جلسات غیررسمی خود که همان روزها برگزار شد بیانیه‌ای هم با همین منظور صادر کرد. «شورای امنیت وضعیت پیش آمده در جنگ ایران و عراق را به‌طور غیررسمی مورد بررسی قرار داده و از وضعیت خطیر موجود و عدم اجرای قطع‌نامه 514 شورای امنیت اظهار نگرانی می‌نماید. شورا به صورت فعال موضوع را تحت بررسی قرار داده و کلیه ابزارهای ممکن را برای پیشبرد تلاش‌ها برای خاتمه جنگ و حل و فصل اختلافات طرفین به کار خواهد گرفت.»
امریکایی‌ها هم از یک طرف می‌کوشیدند جلوی شکست صدام (و پیروزی ایران) را بگیرند و از طرف دیگر، با بهره‌گیری از شرایط ایجاد شده، دلوت‌های عرب منطقه ما را بیشتر به سمت خودشان بکشند. کاخ سفید رسماً بیانیه داد و به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس پیشنهاد کرد «برای حفظ امنیت در منطقه، با امریکا مشورت کنند. حمایت امریکا از کشورهای منطقه که احساس می‌شود با این جنگ مورد تهدید قرار گرفته‌اند، به خوبی مشهود است و امریکا برای مذاکره با این کشورها جهت حمایت از امنیت آن‌ها آماده است.»
همچنین طبق خبری که خبرگزاری رویتر منتشر کرد، یکی از اعضای کنگره امریکا به رئیس‌جمهور این کشور پیشنهاد داد، دولت امریکا مجوز ارسال تسلیحات فروخته شده به کشورهای عرب به عراق را صاد کند و شرایط آسان‌تری برای دسترسی عراقی‌ها به سلاح‌های بهتر و تجهیزات پیشرفته‌تر مهیا سازد. مصری‌ها و اردنی‌ها هم به تکاپو افتاده بودند تا عراق را با کمترین هزینه ممکن از بحرانی که در آن گرفتار شده بود بیرون بکشند و اتحادی از دولت‌های عرب برای مواجهه با قدرت ایران ایجاد کنند.
رسانه‌ها درباره تغییر در روند جنگ چه می‌گفتند؟
در میان رسانه‌ها هم، چراغ اول را روزنامه امریکایی واشنگتن‌پست روشن کرد و نوشت «خبر این عملیات (رمضان) زنگ خطری را برای واشنگتن به صدا درآورده است و پیروزی ایران در این عملیات، اوضاع را به‌طور جدی پیچیده خواهد کرد.» این روزنامه همچنین پیش‌بینی کرد چون دولت امریکا از شکست احتمالی صدام می‌ترسد از این پس «جدی‌تر از گذشته در کنار عراق می‌ایستد.» چند رسانه اروپایی مثل خبرگزاری فرانسه و رادیو آلمان نیز به روند جنگ و عملیات رمضان پرداختند. از نظر این رسانه‌ها، ایران بعد از فتح بصره و نابودی توپخانه‌های عراق، به سوی بغداد می‌رود و بعد از 22 ماه دفاع، وارد فاز تهاجمی می‌شود.
خبرنگار نیویورک‌تایمز، بهترین و واقع‌بینانه‌ترین گزارش را داشت و حرف‌هایش در بسیاری از رسانه‌های گوشه و کنار دنیا بازنشر شد. به نظر او «برخی تحلیل‌گران می‌گویند پیشروی قوای ایران در خاک عراق ادامه خواهد داشت و رزمندگان ایران پس از فتح بصره احتمالاً به منظور سرنگون کردن صدام، به سوی بغداد پیشروی خواهند کرد. ولی بعضی از مفسرین بر این عقیده‌اند که قوای ایران زمان سختی را در پیش دارند، زیرا اولاً از این پس در خاک دشمن می‌جنگند و ثانیاً دوری آن‌ها از پایگاه‌های‌شان تدارک آن‌ها را دشوارتر می‌سازد... احتمالاً در شرایط جدید، عراقی‌ها در خاک خود سخت‌تر خواهند جنگید.» هندوستان تایمز نیز در یکی از مقالاتش، به سیاست ایران برای تعقیب و تنبیه متجاوز اشاره کرد و نوشت کسی که جنگ را شروع می‌کند باید تاوان آن را هم بپردازد. «صدام گمان می‌کرد با حمله به ایران می‌تواند انقلاب ایران را از بین ببرد، ولی او در تجزیه و تحلیل‌هایش دچار اشتباه شده بود.»
نظر شما