کتاب «تحلیل سیاست؛ پرسش از بازنمایی‌ها» نوشته کارول باکی این تصور غالب را به چالش می‌کشد و به ما نشان می‌دهد در بررسی سیاست‌ها، واکاوی در شیوه تعریف مسئله مهم‌ترین گام در فهم سیاست‌هاست. رویکرد این کتاب فقط نگاهی فنی و تخصصیِ متفاوت به موضوع ارزیابی سیاست نیست بلکه نگرش خواننده را به‌طورکلی به شیوه حکمروایی در جهان جدید تغییر می‌دهد. خواننده پس از خواندن این کتاب سیاست و سیاست‌گذاری را به شیوه‌ای دیگر می‌بیند.
کتاب تلاش می‌کند به خواننده نشان دهد هر سیاست فهم خاصی از آنچه باید تغییر کند در پس خود دارد. درواقع برخلاف تمثیل پزشکی و جسم انسان، مشکلات جامعه به شکل مشخص و حاضر و آماده بیرون وجود ندارند که صرفاً باید شناخته و درمان شوند. بلکه هر مسئله اجتماعی واقعیتی پیچیده و دارای ابعاد مختلف است که سیاست‌گذاری عموماً تمایل به ساده کردن آن و ارائه یک فهم خاص از آن دارند. موضوع این نیست که مسائلی که سیاست‌گذار معرفی می‌کند غیرواقعی‌اند و هیچ مابه‌ازایی برای آنان در جهان خارج وجود ندارد بلکه استدلال کتاب این است که آنچه سیاست‌گذار به‌عنوان مسئله تعریف می‌کند ناشی از مفروضات و پیش‌فرض‌هایی پنهان است که بر اساس آن تعیین می‌شود چه چیز باید تغییر کند و درباره چه چیزهایی سکوت شود. به‌عبارت‌دیگر مسائل به شیوه‌ای خاص «بازنمایی» می‌شوند و ضرورت دارد ما با این بازنمایی‌ها با نگاهی انتقادی مواجه شویم. مهم است بدانیم مسئله «کار کودک» تعریف می‌شود یا «کودک کار» زیرا هرکدام شکل متفاوتی از برنامه برای حل مشکل را به دنبال خواهد داشت. سیاستی که به دنبال مواجهه با «کارتن‌خوابی» است آیا به دنبال اصلاح و مجازات «معتاد متجاهر» است یا تهیه سرپناه برای «بی‌خانمانان». یک پدیده واحد می‌تواند به اشکال مختلف بازنمایی شود و درنتیجه آن اقدامات متفاوتی پیشنهاد شود.
نویسنده کتاب به ما هشدار می‌دهد هیچ‌گاه نباید آنچه توسط صاحبان قدرت به‌عنوان مسئله برای تعریف می‌شود را بی‌چون‌وچرا بپذیریم. زیرا سیاست‌گذاری پیش از آنکه ابزار حل مسئله باشد شیوه‌ای از ساختن مسائل یا به اصلاح «مسئله‌پردازی» است که بر مبنای آن جامعه اداره می‌شود. شاید تکان‌دهنده‌ترین ایده کتاب همین باشد: جامعه با مسئله‌پردازی مدیریت می‌شود. سیاست‌ها فقط شکلی از بازنمایی مسئله نیستند بلکه اثرات واقعی بر زندگی مردم دارند و باید آن‌ها را جدی گرفت. به همین سبب فرایند سیاست‌گذاری امری صرفاً فنی نیست که همچون پزشکی به صاحبان دانش تخصصی واگذار شود بلکه باید امری مشارکتی و دموکراتیک باشد تا همه صداها در فرایند برساخت و تعریف مسئله امکان شنیده شده داشته باشند. این مدل از تحلیل سیاست فقط منحصر به مسائل اجتماعی نیست و می‌توان آن را به هر شکلی از سیاست که دنبال تغییری در جهان خارج است بسط داد.
به اعتقاد نویسنده برای فهم درست هر سیاست و آشکار کردن ابعاد پنهان آن باید شش سؤال مشخص را جواب دهیم: ۱) در یک سیاست مشخص مسئله چه چیز بازنمایی شده است؟، ۲)چه انگاره‌ها و پیش‌فرض‌هایی در این بازنمایی از مسئله نهفته‌اند؟، ۳) چگونه این بازنمایی از مسئله برآمده است؟، ۴)در این بازنمایی از مسئله چه چیز مسکوت مانده است و آیا می‌شود به این مسئله به گونه‌ای دیگر فکر کرد؟، ۵)این بازنمایی چه اثری دارد؟ و ۶)چگونه می‌توان این بازنمایی را به چالش کشید. این پرسش‌ها چارچوب بسیاری روشنی برای تحلیل سیاست در حوزه مسائل اجتماعی در اختیار خواننده قرار می‌دهد.
کتاب در ده فصل به‌علاوه یک بخش نتیجه‌گیری نوشته شده است. فصول اول و دوم مباحثی نظری درباره رویکرد کتاب ارائه می‌کند. ممکن است بخش تئوریک تا حدی برای خواننده ناآشنا به اصطلاحات فنی دشوار باشد اما فصول بعدی که در آن نویسنده تلاش می‌کند در حوزه‌های مختلف از مدل تحلیل سیاست خود را بکار گیرد موضوع تا حد زیادی برای خواننده روشن می‌شود. به خواننده‌های غیرمتخصص در حوزه سیاست‌گذاری و علوم اجتماعی توصیه می‌شود دو فصل اول را طاقت بیاورند. در این کتاب مثال‌های متعددی از سیاست‌های مختلف در کشور استرالیا در حوزه‌های سیاست رفاهی، مواد مخدر، عدالت کیفری، سلامت، جمعیت و مهاجرت، نابرابری و تبعیض و آموزش آمده است که در آن‌ها نویسنده تلاش کرده است با مطرح کردن شش سؤال پیشنهادی خود نشان دهد چون فهمی خاص از مسئله در طراحی سیاست‌ها اثر گذاشته و درنتیجه برنامه‌هایی برای تغییر پیشنهاد شده‌اند صرفاً بخش‌هایی خاص از حیات اجتماعی را هدف می‌گیرند. ترجمه روان حمید فراهانی به خواننده کمک می‌کند استدلال اصلی کتاب و شیوه پیشنهادی نویسنده برای تحلیل سیاست‌ها به‌خوبی درک کند.
نظر شما