خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) اگر به تازگی نگارش کتاب خود را به اتمام رسانده‌اید و به دنبال چاپ آن هستید؛ وقت آن رسیده در مورد مراحل چاپ کتاب کمی بیشتر بدانید. قطعاً شما تا این لحظه برای جمع آوری اطلاعات و نوشتن کتاب خود، زحمات زیادی کشیده‌اید اما باید بدانید که مرحله چاپ کتاب نیز از اهمیت زیادی برخوردار بوده و کار آسانی نیست.
در این مقاله ما قصد داریم در خصوص چاپ کتاب و هر آن چیزی که باید درباره آن بدانید؛ توضیحاتی را خدمت شما عزیزان ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
چرا باید کتاب خود را چاپ کنید؟
قبل از اینکه به تمام مراحل چاپ کتاب نگاهی بیاندازیم؛ در وهله می‌خواهیم اهمیت چاپ کتاب و اینکه چرا شما نویسندگان گرامی باید به فکر چاپ کتاب خود باشید را مورد بحث قرار دهیم. هر فردی که شروع به نوشتن کتاب می‌کند؛ قطعاً قصد دارد اطلاعات یا تجربیات ارزشمندی را با دیگران به اشتراک بگذارد و در عین حال از منافع اقتصادی فروش کتاب خود نیز بهره‌مند گردد.
در این مرحله شما ممکن است بین چاپ کتاب یا نشر الکترونیک آن دچار تردید شوید. درواقع در این عصر دیجیتال، کتاب‌های الکترونیکی به یک جایگزین محبوب برای کتاب‌های چاپی سنتی تبدیل شده‌اند اما با این وجود همچنان خیلی از خوانندگان به دنبال تهیه کتاب‌های قابل لمس هستند و دوست دارند عطر صفحات کتاب را احساس و استشمام کنند.
بعلاوه کتاب‌هایی که چاپ می‌شوند اکثراً تاثیر ماندگارتری روی افراد می‌گذارند و برای سال‌های سال در کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌ها در معرض دید همگان قرار می‌گیرند. اگر شما هم بخواهید کتابتان را به همین صورت بین مخاطبان خاصتان توزیع کنید باید به فکر چاپ آن باشید؛ برای این منظور طی کردن تمام مراحل چاپ یا انتشار کتاب الزامی است.
آشنایی با مراحل چاپ کتاب
هنگامی که نویسندگان برای منتشر کردن کتاب خود تصمیم می‌گیرند؛ با مراحلی نظیر کسب مجوزها، چاپ و پخش کتاب مواجه می‌شوند. همچنین فرآیند چاپ کتاب کودک با آنچه برای تولید یک رمان داستانی بزرگسالان اعمال می‌شود؛ کمی متفاوت است؛ با این وجود چاپ کتاب شامل چندین مرحله کلی و پشت سرهم است که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم:
- مرحله ویراستاری، صفحه آرایی و طراحی جلد کتاب
پس از اینکه متن کتاب شما آماده شد؛ می‌توانید برای تصحیح آن از یک ویراستار کمک بگیرید تا اطمینان حاصل شود که کتاب شما کاملاً مطابق استانداردها بوده و عاری از اشتباهات دستوری، نگارشی، املائی و سایر اشتباهاتی است که روی خوانش و چاپ کتاب تاثیر می‌گذارد.
سپس با پایان بازبینی و اصلاح تمام این اشتباهات؛ در این مرحله نوبت به صفحه آرایی کتاب می‌رسد. صفحه آرایی یکی از مراحل مهم چاپ کتاب است که روی تجربه و رضایت خوانندگان از کتاب شما تاثیر زیادی می‌گذارد؛ چرا که منجر به خوانش بهتر و قابل درک تر کتاب شده و به طور کلی به زیباتر شدن ساختار آن کمک می‌کند.
صفحه آرایی و طراحی کتاب شامل تمام اصول و قواعدی است که رعایت آنها برای چیدمان صحیح محتوای متنی در کنار تصاویر و دیگر عناصر هر صفحه از کتاب ضروری می‌باشد اما علاوه بر صفحه آرایی، طراحی و آماده سازی جلد کتاب نیز یکی از مهم ترین جنبه های چاپ کتاب است؛ چرا که نقش قابل توجهی در جذب مخاطبان دارد.
- مرحله دریافت شابک (شماره استاندارد بین المللی کتاب)
در مراحل اولیه چاپ کتاب، شما باید برای اخذ شماره استاندارد بین المللی کتاب نیز اقدام نمایید. این شماره که به اختصار با ISBN یا کد شابک نیز شناخته می‌شود؛ دراصل یک کد ۱۳ رقمی منحصر به فرد است که به عنوان اولین مجوز رسمی چاپ کتاب در نظر گرفته شده و مشخص کننده نام کتاب، نویسنده و ناشر آن می‌باشد.
در اکثر کتاب ها، کد شابک در پشت جلد و در کنار بارکد دیده می‌شود؛ در غیر اینصورت، می‌توان آن را در صفحه حاوی حق نشر و اطلاعات ناشر پیدا کرد. این شماره برا جستجو و شناسایی کتاب بدون داشتن اطلاعاتی از کتاب، مانند نام کتاب یا نام نویسنده مفید است و همینطور فروش، توزیع یا کنترل موجودی کتاب را نیز آسان‌تر می‌کند.
- مرحله کسب مجوز فیپا قبل از چاپ
قبل از انتشار و عرضه کتاب در بازار، شما به فهرست نویسی توصیفی و تحلیلی کتابتان برای چاپ در شناسنامه آن احتیاج خواهید داشت که به اختصار با نام مجوز فیپا شناخته می‌شود. در واقع، شما با اخذ فیپا قبل از چاپ به شناسایی و بازیابی اطلاعات کتابتان بر اساس استانداردها و قوانین و ضوابط بین‌المللی کمک می‌کنید.
این مجوز همانند دیگر مجوزهای چاپ کتاب الزامی بوده و در عین حال مزایایی مثل افزایش سرعت بازیابی کتاب را به دنبال دارد.
- مرحله اخذ مجوز چاپ کتاب
برای دریافت مجوز چاپ کتاب، شما نیاز به چاپ سه نسخه اولیه از کتاب و ارسال آن برای اداره فرهنگ و ارشاد دارید. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از تطبیق کتاب با شناسنامه آن محتوای کتاب را مورد بررسی قرار داده و اگر مورد تایید قرار گرفت اجازه انتشار آن را در تیراژ بالا ارائه می‌دهد.
- مرحله چاپ و صحافی کتاب
بعد از اینکه تمام مجوزها را دریافت نمودید؛ می‌توانید کتابتان را برای چاپ نهایی به چاپخانه ارسال کنید. چاپخانه‌های معتبر معمولاً کتاب‌های دارای تیراژ بالای ۱۰۰۰ جلد را با چاپ افست و زیر ۱۰۰۰ جلد را با چاپ دیجیتالی انجام می‌دهند. همچنین جلدهای کتاب در یک چاپگر جداگانه چاپ می‌شوند؛ زیرا به چاپ تخصصی نیاز دارند که می‌تواند از جنس فویل رنگی یا برجسته کاری باشد.
پس از چاپ صفحات کتاب، مرحله صحافی آن می‌رسد که باید با ظرافت زیادی انجام شود. میزان کیفیت و دوام صحافی به تجربه و مهارت ناشر شما بستگی دارد. از آنجایی که بخش‌های مختلف کتاب جداگانه چاپ می‌شوند؛ پس از پایان مرحله چاپ باید به درستی روی هم چیده شده و صحافی آنها تکمیل گردد.
- مرحله اخذ مجوز برای پخش کتاب
بدون شک دریافت هر کدام از مجوزهای قانونی چاپ کتاب در نهایت به حفظ حقوق مادی و معنوی نویسنده منجر می‌شود. اگر شما کتاب خود را بدون اخذ این مجوزها و به صورت غیرقانونی چاپ کنید نه تنها اجازه پخش نخواهید داشت؛ بلکه حتی با پیگرد قانونی نیز مواجه می‌شوید. بنابراین توصیه می‌کنیم در تمام مراحل چاپ کتاب حتماً به اخذ مجوزها توجه نمایید.
پس از چاپ کتاب می‌توانید طی چند روز کاری مجوز پخش را نیز توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کنید. توجه داشته باشید که این مجوز برای پخش کتاب بسیار مهم است و اگر بدون داشتن آن اقدام به توزیع کتاب نمایید؛ کتاب شما پس از شناسایی از تمام فروشگاه‌ها جمع آوری خواهد شد.
چنانچه کتاب مورد استقبال قرار بگیرد؛ می‌توان برای تجدید چاپ آن اقدام نمود که پس از کسب مجوز مربوطه امکان چاپ مطابق با تقاضا یا بیشتر از آن وجود دارد.
سخن پایانی
در این مقاله به تمام مراحل چاپ کتاب از مرحله آماده سازی تا مرحله اخذ مجوز پخش و توزیع کتاب اشاره کردیم؛ تا شما نویسندگان گرامی تصویر واضح تری از فرآیند چاپ کتاب خود داشته باشید.
اگر آماده چاپ کتاب خود هستید؛ قطعاً به تجربیات و مهارت یک مرکز چاپ قابل اعتماد نیاز خواهید داشت. مرکز چاپ سیناپکینگ یکی از بهترین مراکز چاپ کتاب در تهران است که علاوه بر چاپ هولوگرام، فاکتور و غیره، انواع کار چاپی را نیز انجام می‌دهد. برای آشنایی با خدمات چاپ کتاب این مرکز، می‌توانید به وب سایت سیناپکینگ مراجعه نمایید.
نظر شما