سرویس کودک و نوجوان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) -زهره نیلی: دوم آوریل، برابر با ۱۳ فروردین ماه، زادروز هانس کرستین اندرسن، نویسنده دانمارکی و خالق قصه‌های ماندگاری چون «دخترک کبریت فروش، جوجه اردک زشت، بندانگشتی، لباس جدید پادشاه» است که آن را روز جهانی کتاب کودک نام‌گذاری کرده‌اند. هر سال در این روز، مراسم باشکوهی توسط دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) برگزار می‌شود و کشورهایی که عضو این دفتر هستند پیامی را صادر می‌کنند و به بزرگداشت کتاب و کتابخوانی می‌پردازند.
امسال شاخه ملی ایبی در کشور هلند حامی رسمی روز جهانی کتاب کودک و عهده‌دار تهیه پوستر و پیام آن شده و به «آزادی تخیل» به عنوان بی‌مایه اصلی شعار خود پرداخته است. متن پیام و شعار ۲۰۲۵ هم از شعر «زبان تصاویر» سروده ریان فیسر، نویسنده و شاعر هلندی با تصویرگری یانکه ایپن بورخ گرفته شده است.
این متن را عطیه الحسینی، از اعضای شورای کتاب کودک به فارسی برگردنده:
«می‌توانی برای واژه‌ها تصویری بکشی؟
برای حرف‌هایی که می‌گویم؟
بعد تکه‌ای از تصویر را / سرد بکش
باد بکش
گره‌ای در گلو
یا بدشانسی را بکش.
یک سرفه بکش
یک آه
عطر نان تازه
زمان / یک لحظه / شروع یا پایان / یک نقشه را
جایی را بکش / هر کجا که باشد / جایی که نیست
جایی که قرار است / اتفاقی در آن بیفتد.
درد یک فشار را بکش
مزه دریا را بکش.
چیزهای زیادی هست / که دلم می‌خواهد ببینم / مثل عشق،
شاید روزی
روزگاری سهم من شود.
برای شعرم تصویری خلق کن،
و لطفاً خیال‌ات راحت:
این واژگان از آنِ توست / حتا اگر از بر زبان من / جاری شده باشد»
همچنین شاخه ملی ایبی در کشور هلند از کودکان و نوجوانان سراسر جهان دعوت کرده تا براساس متن پیام امسال یعنی شعر «زبان تصاویر» اثر ریان فیسر به طراحی، نقاشی، یا هر هنر دیگری که دوست دارند بپردازند و یک اثر هنری خلق کنند. سپس یک عکس از اثر و در صورت تمایل یک عکس از خودشان به همراه اثر هنری‌شان به ایبی هلند بفرستند.
ایبی هلند تمام آثار ارسالی را در وب‌سایت خود به نمایش می‌گذارد تا آزادی تخیل کودکان را جشن بگیرد؛ همچنین به عنوان جایزه، یک بسته کتاب به مدرسه محل تحصیل تعدادی از برگزیدگان هدیه می‌دهد.
روز جهانی کتاب کودک در ایران؛ جشنی که فراموش شده است
روز جهانی کتاب کودک در ایران از سال ۱۳۴۹ به رسمیت شناخته شد و وزارت آموزش‌وپرورش در سال ۱۳۵۰، چهاردهم فروردین را «روز کتاب کودک» نامید اما با تمام اهمیتی که کتاب و کتابخوانی دارد و با همه وعده و وعیدهایی که در راستای توجه به کتاب کودک و گسترش فرهنگ مطالعه داده می‌شود، این روز در تقویم ما گم شده و روز جهانی کتاب کودک در ایران جایی ندارد.
تجربه سالیان گذشته نشان داده، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که مهم‌ترین نهاد فرهنگی مرتبط با این گروه سنی است، برنامه خاصی برای این روز تدارک نمی‌بیند. انجمن نویسندگان و تصویرگران کودک و نوجوان نیز، هیچ رویداد ویژه‌ای برگزار نمی‌کنند. صدا و سیما هم که بماند. در تمام این سال‌ها، کدام برنامه جذاب و تاثیرگذاری ساخته شده تا کودکان و نوجوانان را به خواندن کتاب تشویق کند!؟ چند فیلم و کارتن براساس داستان‌ها و قصه‌های ایرانی ساخته شده تا بچه‌های امروز را که بیشتر وقت خود را با بازی‌های مختلف رایانه‌ای می‌گذرانند، با کتاب آشتی دهد؟!
شورای کتاب کودک هم، با بیش از نیم‌قرن سابقه فعالیت، تنها به ترجمه و انتشار پیام و پوستر روز جهانی کتاب کودک بسنده کرده است. این شورا، می‌توانست با ابتکارعمل، کودکان ایرانی را در این رویداد جهانی سهیم کند، اما فعالیتش همچنان در سطح ترجمه پیام رسمی باقی مانده است. آیا زمان آن نرسیده که ایران هم در جشن جهانی کتاب کودک، نقشی فعال‌تر داشته باشد؟
نظر شما