به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين تفسير، به شرح مفصل داستان نوح و موسي و يونس(عليهم‌السلام) و اقوام ايشان همراه با نكات بديع و خواندني ادبي، تاريخي، حديثي و كلامي پرداخته است.
سوره‌اي كه به نام شريف يونس ناميده شده، در آن شرحي از زندگي يونس نيامده، بلكه تنها در ضمن يك آيه اشاره به توبه و ايمان قوم يونس آمده است. در مجموع در شش سوره قرآن كريم، نام آن حضرت آمده است. در دو سوره، يعني سوره نساء، آيه 163 و سوره انعام، آيه 86 نام يونس(ع) در شمار جمعي از پيامبران ديگر آمده و در چهار سوره ديگر با تفصيل بيشتري كه مربوط به قوم آن حضرت يا بخشي از حالات آن بزرگوار است، نامش ذكر شده و آن چهار سوره به ترتيب يكي همين سوره يونس است.
در آيه 98 كه مربوط به قوم يونس است، آمده: «چرا هيچ قريه‌اي نبود كه اهل آن ايمان آورند و ايمانشان آنان را سود دهد، مگر قوم يونس كه چون ايمان آوردند ما عذاب ذلت‌بار دنيا را در زندگي دنيا از آنان برداشتيم و تا مدتي آنان را بهره‌مند ساختيم.»
ديگر سوره انبياء، آيات 87 و 88 است كه در آنها آمده: «و يادآور حال يونس را هنگامي كه از ميان قوم خود غمناك بيرون رفت و چنين پنداشت كه ما هرگز او را در مضيقه و سختي نمي‌افكنيم [تا آن كه به ظلمات دريا و شكم ماهي در شب تار گرفتار شد] آن‌گاه در آن ظلمت‌ها فرياد كرد: الها! خدايي به جز ذات يكتاي تو نيست. تو از شرك و هرعيب و آلايش پاك و منزهي و من از ستم‌كارانم. [كه بر نفس خود ستم كردم، به حالم ترحم فرما] پس ما دعاي او را مستجاب كرديم و او را از گرداب غم نجات داديم و اهل ايمان را هم اين گونه نجات مي‌دهيم.»
سوم در سوره صافات، آيات 139 تا 148 آمده است: «و يونس نيز يكي از رسولان بود كه چون به كشتي پرجمعيتي گريخت، قرعه زدند به نام يونس افتاد، او از غرق‌شوندگان گرديد و ماهي دريا او را به كام فرو برد و مردمان هم ملامتش مي‌كردند و اگر او به ستايش و تسبيح خدا نمي‌پرداخت تا قيامت در شكم ماهي مي‌ماند، باز يونس را [پس از چندين روز] از شكم ماهي به صحراي خشكي افكنديم، در حالي كه بيمار و ناتوان بود و در آن صحرا بر او درخت كدو رويانيديم [تا به برگش سايبان و پوشش كند] و باز او را بر قومي بالغ بر صد هزار يا افزون به رسالت فرستاديم و آن قوم چون ايمان آوردند ما هم به نعمت خود تا هنگامي معين [مدت عمر آن قوم] بهره‌مندشان گردانيديم.»
چهارم در سوره قلم، آيات 48 تا 50 آمده است: «براي حكم خداي خود صبر كن و مانند يونس كه از خشم در عذاب امت شتاب كرد، مباش! كه [عاقبت پشيمان شد و در شكم ماهي افتاد و] به حال غم و اندوه خدا را [بر نجات خود] خواند، كه اگر لطف و رحمت پروردگارش نبود با نكوهش [به كيفر ترك اولي از بطن ماهي دريا] به صحراي بي‌آب و گياه در مي‌افتاد [و هلاك مي‌شد] باز [چون به درگاه حق ناليد] خدايش برگزيد و از صالحانش گردانيد.»
سوره مباركه يونس، دهمين سوره قرآن كريم و در اوايل بعثت در مكه نازل شده است و 109 آيه دارد. عده‌اي گفته‌اند: بعد از سوره اسراء و قبل از هود نازل شده است. مضامين شريفه آن شاهدي است كه در مكه و در اوايل بعثت نازل شده و نمودار پيوستگي آيات شريف آن نيز شاهدي است كه يكباره نازل شده است. گرچه عده‌اي، برخي از آيات آن را مدني انگاشته‌اند، اما هيچ دليل استواري بر آن نيست.
همان‌طور كه اشاره شد، مضمون آيات سوره مباركه مناسب با سوره‌هاي مكي است كه درباره توحيد و انذار و ترساندن مشركاني كه منكر وحي قرآني‌اند، نازل شده است.
سوره شريفه يونس، دربردارنده معارف توحيدي مانند وحدانيت، علم و قدرت و خلاقيت مطلقه و شگفتي‌هاي سنتهاي الهي، عظمت آفرينش و آفريدگار، بازگشت همه اعمال آفريده‌ها به محضر او، پاداش خير و شر اعمال آنان، ناپايداري دنيا و توجه دادن به آخرت، شواهدي آسماني و زميني كه هر عقل سالم و شعور بيداري اعتراف مي‌كند كه اين آيات، كلام استوار حكيم است، نه سحر و جادوي بافته شده و باطل. بيشترين آيات و مهم‌ترين مقصود از آنها، سخت‌گيري بر مشركان و تكذيب‌كنندگان آيات الهي از آن مردم است، بدان‌سان كه گويي تنها براي ترساندن و تهديد آن تكذيب كنندگان نازل شده و به همين مناسبت، پاره‌هايي مختلف از زندگي پيامبران بزرگ الهي، مانند نوح، موسي و يونس آمده و به مناسبت نام مبارك يونس(ع) هم سوره به نام او ناميده شده است.
آيات شريفه اين سوره مباركه، هشدار دهنده و بيدار كننده‌اند، تاريكي و جهل را از روح آدمي برطرف مي‌كنند و تا مدتي در جان و نفس آدمي اثربخشند. توجه به مفاد و آثار آيات شريفه آن موجب توجه به محتواي آن و عمل به آن است و به همين جهت، در فضيلت سوره از امام صادق(ع) اين گونه نقل شده است: «من قرء سورة يونس في كل شهرين او ثلاثه لم يخف علي ان يكون من الجاهلين و كان يوم القيامة من المقربين؛ هركس سوره يونس را در هر دو يا سه ماه بخواند، بيم آن نيست كه از جاهلان و بي‌خبران باشد بلكه در قيامت از مقربان خواهد بود.»
چاپ نخست كتاب «مونس جان(تفسير سوره يونس)» در شمارگان 1200 نسخه، 284 صفحه و بهاي 55000 ريال راهي بازار نشر شد.
یکشنبه ۲۸ آذر ۱۳۸۹ - ۱۲:۲۰
نظر شما