موحد در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره آثار منتشر شده درباره نیما یوشیج گفت: «داستان دگردیسی» اثر سعید حمیدیان یکی از کتاب‌های منتشر شده درباره نیما است و به ‌نظرم اشاره به مناسبت تاریخی برخی از شعرها در این کتاب نقطه قوت آن به حساب می‌آيد.

وی به کتاب‌های «در تمام طول شب»(شرح چهار شعر بلند نیما) اثر عبدالمحمد آیتی و «پردرد کوهستان» تالیف سیروس طاهباز اشاره و تصریح کرد: به‌نظرم اثر آیتی درباره شعر نیما بسیار مریدوار است و کار شاخصی به حساب نمی‌آید. اثر طاهباز نیز بیشتر خاطره‌نویسی است و البته خاطرات و اطلاعاتی که در این کتاب از نیما ارائه شده خواندنی هستند.

این شاعر درباره اثر محمد حقوقی درباره نیما اظهار داشت: کتاب «نیما یوشیج: شعر نیما از آغاز تا امروز» حقوقی همانند دیگر آثار او درباره شاعرانی هم‌چون مهدی اخوان‌ثالث و یا احمد شاملو بود و کاری متوسط به حساب می‌آمد. البته این اثر برای افرادی که می‌خواهند به شناختی نسبتا جامع از نیما و آثار او دست یابند مفید است.

وی افزود: اما مطالب این کتاب برای من تازگی نداشت یا به عبارت دیگر احساس کردم حرف جدیدی برای گفتن ندارد. البته شاید اطلاعات قبلی من در این امر موثر بود.

موحد با تاکید بر این موضوع که تاکنون پژوهش جدی درباره آثار نیما یوشیج صورت نگرفته است توضیح داد: آن‌چه تاکنون در این حوزه صورت گرفته بیشتر خوانش شعرهای نیما و یا تحلیل بخشی از آثار او بوده است. شاید بتوان گفت قدیمی‌ترین نمونه در این عرصه کتاب «از صبا تا نیما»‌ی یحیی آرین‌پور است که اطلاعات خوبی را درباره نیما ارائه می‌کند.

وی در ادامه به کتاب بهروز ثروتیان اشاره کرد و گفت: کتاب «شعر و اندیشه نیما یوشیج» ثرویتان از این جنبه که شعر نیما را با یکسری از داستان‌های نظامی در «هفت پیکر» مقایسه کرده جالب توجه است. اما به نظر می‌رسد مولف در این اثر جرات اظهارنظر ندارد یا اصلا نمی‌خواهد که اظهارنظر کند.

این پژوهش‌گر تمامی آثار منتشر شده درباره نیما یوشیج را آثاری متوسط برشمرد و تشریح کرد: هیچ‌یک از این آثار نتوانسته‌اند با رویکردی جامع به نیما و شعر او بپردازند و گویی نویسندگان این آثار جرات نداشته‌اند یا نخواسته‌اند تا درباره نتایج حاصل از این نقد و تحلیل‌ها اظهارنظر کنند.

وی ادامه داد: احمد کریمی‌حکاک نیز در کتاب «طلیعه تجدد در شعر فارسی» حرکت نیما یوشیج در این عرصه را حرکتی معرفی کرده که پیش‌تر نیز در شعر فارسی سابقه داشته و برهمین اساس به نمونه اشعاری از تقی رفعت اشاره کرده است. اما شعر نیما و رفعت بایکدیگر قابل مقایسه نیستند و این مسئله را من در نشست نقد کتاب کریمی‌حکاک نیز مطرح کرده‌ام.

موحد از شعر نیما به عنوان شعری که فراز و فرودهای بسیاری دارد یاد کرد و اظهار داشت: نیما از اندک شاعرانی‌ست که کارگاه شعر دارد. او این کارگاه را ایجاد کرده و در این کارگاه به فعالیت پرداخته است. البته محصولات این کارگاه یک‌دست نیستند و 80 درصد کارهای نیما تجربی بوده است.

وی توضیح داد: متاسفانه قضاوت اغلب صاحب‌نظرانی که درباره نیما و آثار او مطلبی می‌نویسند نه از جنبه نقد محض نیما و جایگاه او در شعر فارسی که بیشتر از جنبه ارادت نسبت به نیماست.

این استاد فلسفه جایگاه نیما در شعر فارسی را انکارناپذیر معرفی کرد و افزود: سال‌ها از فعالیت شعری نیما می گذرد و باید براساس این فاصله به آثار او نگاه دقیق‌تر و جامع تری داشته باشیم. بررسی این امر که تحولات ایجاد شده توسط نیما در شعر فارسی تا چه اندازه عمقی و ریشه‌دار و یا تاثیرگذار بوده است از ضرورت‌ها در این حوزه به حساب می‌آید.

وی در ادامه به تم‌های شعر نیما اشاره و تصریح کرد: تم‌هایی در شعر نیما وجود دارد که تاکنون به هیچ‌یک از آن‌ها توجه نشده است. به عنوان مثال این موضوع که مضمون مسلط در اشعار نیما چیست یکی از این تم‌هاست. تاحدودی ثروتیان در کتابش به برخی از این تم‌ها نزدیک شد اما نظریه‌ای را در این زمینه بیان نکرد.

موحد در پایان از یکی از بهترین مقاله‌های منتشر شده درباره نیما یاد کرد و گفت: مقاله پرویز داریوش با عنوان «مفاوضه مولانا عقیل و دکتر آلامد» که در نشریه «اندیشه و هنر»(ویژه‌نامه نیما یوشیج) منتشر شد از آثار شاخص در این زمینه به حساب می‌آید که به نکات دقیقی در این حوزه اشاره داشته است. در این مقاله «مولانا عقیل» به «سیداحمد فردید» و «دکتر آلامد» به «جلال آل‌احمد» اشاره دارد.

امروز، ۱۳ دی ۱۳۸۹، پنجاه‌ویکمین سالروز درگذشت نیما یوشیج است.