سه‌شنبه ۲۴ بهمن ۱۳۹۱ - ۰۸:۰۰
حدائق: باید در تالیفات سیاسی از نگاه ژورنالیستی بپرهیزیم

امید حدائق، نویسنده و مترجم آثار اجتماعی و سیاسی گفت: برخی نگاه‌های ژورنالیستی به واسطه سرعت تحولات به کتاب‌های سیاسی وارد شده‌اند، هرچند ممکن است این آثار به لحاظ اقتصادی بازار داشته باشد اما آثاری که این‌گونه نوشته می‌شوند به دور از ساختار اصلی کتاب است و از آسیب‌های جدی کتاب‌های سیاسی به شمار می‌رود.-

حدائق که از مترجمان زبان‌هاي فرانسوي و انگليسي نیز به شمار می‌آید در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در بررسی آسیب‌شناسانه کتاب‌های حوزه علوم سیاسی اظهار کرد: برای ارزیابی این مکتوبات به نظر می‌رسد بهتر است آن‌ها‌ را به دو دسته آثار تالیفی و ترجمه‌‌ای تقسیم کنیم؛ البته با این نگاه که تمامی این آثار یا رویکرد دانشگاهی و درسی‌ دارند یا به شکل کارهای عمومی، تخصصی یا فوق‌تخصصی و برای مخاطبان خاص نوشته شده‌اند.

وی در بررسی تالیفات سیاسی گفت: در این زمینه در حوزه تالیف کارهای ارزشمندی انجام شده است اما مهم نیاز جامعه دانشگاهی و عمومی ماست. با توجه به این که جامعه ما جامعه‌ای سیاسی ‌است، در رویکردی جدید که تعمیق اطلاعات سیاسی و بازنگری تاریخی سیاسی قبل و بعد از انقلاب اسلامي شکل گرفته است، به نظر می‌رسد تالیفات گسترده و فراوان و از سوی دیگر پراکنده‌ای در بازار نشر جای گرفته‌اند و ما نظمی در تدوین آن‌ها نمی‌بینیم که به  نیازهای مطالعاتی نسل جوان و نسل انقلاب كه عملا در جریان‌های تاریخی قرار دارند پاسخ بدهد. 

مدرس و محقق علوم حوزوی در حوزه فقه سياسي و اقتصادي با تاکید بر این که نسل انقلاب، بیش از نسل جوان و نسل سوم انقلاب، دغدغه سیاسی دارند، بیان کرد: برخی تالیفات کاملا به این نیاز پاسخ داده‌اند و برخی ناشران کتاب‌های سیاسی سطح بالا را گزینش و مخاطب خود را اغنا می‌کنند. آثار مرکز اسناد انقلاب اسلامی و پژوهشگاه اندیشه علوم اسلامی یا برخی انتشارات خصوصی و موسسه‌های دولتی ديگر که به شکل خوبی در حوزه علوم انسانی کتاب‌هایی را تولید و عرضه کرده‌اند.
 
مدرس جامعه‌شناسي ارتباطات و تبليغات افزود: آثار سیاسی موجود برای هر دو نسل خوراک علمی مناسبی فراهم کرده‌اند اما این آثار تمامی نیازهای این حوزه را پوشش نمی‌دهند و باید نیازسنجی دقیق‌تری در این زمینه صورت گیرد. 

حدائق یکی از آسیب‌های کتاب‌های حوزه علوم سیاسی را ورود نگاه ژورنالیست‌‌زده به این عرصه توصیف کرد و گفت: برای آن که نگاه ژورنالیستی به حوزه تالیف و تولید کتاب وارد شود باید تغییر کند و به فضای نشر مکتوب برسد چرا که همواره نگاه ویژه‌ای درباره کتاب وجود دارد.

وی در این باره توضیح داد: جلوگیری از تداخل وظایف ژورنالیستی اعم از روزنامه‌‌نگاری، تولید فصلنامه و هفته‌نامه با کتاب‌های پژوهشی علوم سیاسی باعث ارتقای هر دو حوزه خواهد شد.

مدرس روش تحليل سياسي در بررسی محتوایی کتاب‌های علوم سیاسی موجود اظهار کرد: بسیاری از تحقیقات پس از پیروزی انقلاب اسلامی به برکت نهضت امام خمینی(ره) بسیار عمیق‌تر شده حتی آثار علمی که در خارج از کشور تالیف شده‌ و به واسطه ترجمه به دست ما رسیده‌اند چه در حوزه احزاب، تاریخ سیاسی یا فرق سیاسی ایران، کارهای ارزشمندی‌ به شمار می‌آیند. از این رو لازم است مانند اقدامی که در بررسی‌های کتاب سال از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت می‌گیرد از محققان برجسته علوم سیاسی خارج از کشور هم حمایت شود و زمینه‌هایی را برای ترجمه آثار ارزشمند این حوزه ایجاد کنیم. 

وی یکی از کارهایی که در حوزه سیاسی انجام می‌شده و اخیرا هم نشر قابل اعتنایی دارد، تدوین و نشر خاطرات سیاسیون ادوار گذشته دانست و عنوان کرد: در این زمینه آثار متعددی با ویرایش‌های گوناگون منتشر شده‌اند. در سال‌های اخیر هم خاطره‌نویسی‌هایی از نیروهای جنگ، انقلابیون مختلف (افرادی که اکنون با ما مخالفند) و دیگران داشتیم. البته این موضوع یعنی موافقت و مخالفت این افراد اهمیت چندانی ندارد، مهم نگارش حقیقت است؛ چرا که حذف نابجای این مطالب موجب حذف عقبه سیاسی ما خواهد شد، بنابراين باید اجازه دهیم تمامی آثار تدوین شده این حوزه به بازار نشر ورود یابند، سپس آن‌ها را به شکل علمی و جدی نقد و بررسی کنیم؛ از  این آثار می‌توان به خاطره‌نویسی‌های رجال نامور سياسي ايران اسلامي اشاره کرد.

حدائق بیان کرد: از ديگر آسيب‌های جدی در حوزه ترجمه و نشر آثار سياسی مي‌توان به ترجمه و نشر آثار دست دوم و سوم علوم سياسي و فلسفه و مكاتب سياسي غرب و شرق اشاره كرد كه بسيار اندك به ترجمه متون اصلي و مادر متفكران سياسي مثل جان لاك، هابرماس و ديگران پرداخته و تنها به شروح و برداشت‌هاي روشنفكران و شاگردان آن‌ها توجه مي‌شود، در حالي كه براي شناخت و نقد به ترجمه خوب و استاندارد از متون ناب و دست اول بزرگان انديشه سياسي نیازمندیم تا شروح آن‌ها چرا كه «عليكم بالمتون لا بالحواشي ».

وی درباره فاصله مکتوبات سیاسی ما با استانداردهای بین‌المللی عنوان کرد: در این حوزه باید بیشتر نگاه آکادمیک و علمی داشته باشیم. متاسفانه در مواردی علاوه بر دنیای غرب حتی با جهان عرب نیز فاصله زیادی پیدا کرده‌ایم. این کشورها با نوع باز بودن جریان فرهنگی و اجازه انتشار کتاب‌های سیاسی حتی به آثار مخالف خود، زمینه‌ای را برای تولد و حضور کارهای آکادمیک ارزشمند فراهم کرده‌اند. 

حدائق با اشاره به آثار ارزشمند مکتوبات سیاسی ایران به ویژه آثار افرادی مانند دكتر سريع القلم، برادران زیبا کلام‌، دکتر سجادپور  و دكتر طباطبايي از کتاب‌های منتشر شده پژوهشگاه مطالعات راهبردي و مرکز انتشارات وزارت امور خارجه به عنوان مکتوبات موفقی در حوزه آثار علوم سیاسی به ویژه عرصه بین‌الملل یاد کرد که چون خط فکری واحدی را دنبال می‌کنند از پراکندگی به دور مانده‌اند. 

وی نقد علمی آثار علوم سیاسی و بررسی جایگاه این عرصه پژوهشی در ایران و سایر ملل را از ضرورت‌های ارتقای مکتوبات این حوزه دانست و گفت: با وجود آن که ايران از محورهای اساسي حرکت‌های سیاسی در منطقه ‌است و از سوي ديگر داراي ذخاير و داده‌های خام و پیشینه عمیق تاریخ تمدن و نوع حکومت‌های سیاسی به شمار می‌آید و نخستین حکومت اسلامی شیعی و مردم خوب و متفكر را داراست، همگی مواد ناب و بنيادين پژوهشی‌ است که می‌توان از آن‌ها بهترین کتاب‌های سیاسی را استخراج و انواع مخاطب را سیراب کرد. در این زمینه علاوه بر نیازسنجی‌های دقیق به تولیدات فراوان و علمی بیشتری نیازمندیم. 

امید حدائق که مدرک مهندسي خود را از دانشگاه شيراز دریافت کرده، دارای اجتهاد حوزوي در علوم معقول و منقول و از دانشجویان دانشجوي دوره دكترا در فرانسه (دوره D.E.A) است و اکنون در مرحله تدوين پایان‌نامه دكتراي حوزوي قرار دارد. از سوابق و فعالیت‌های علمی وی می‌توان به تدريس و تحقيق علوم حوزوي در حوزه فقه سياسي و اقتصادي، تدريس و تحقيق در حوزه فلسفه سياسي در دروس حكمت عملي براي رشته فلسفه و عرفان، آموزش دروس جامعه‌شناسي ارتباطات و تبليغات اشاره کرد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها