به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، حجت‌الاسلام محمد قطبی، رییس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان در آیین رونمایی از کتاب «فمینیسم و خانواده» با بیان اینکه فمینیستها در تفسیر طبیعت دچار یک خطای استراتژیک شده‌اند، گفت: ما نباید طبیعت را بر اساس خواسته خودمان تفسیر کنیم، بلکه باید آنچه را که واقعاً وجود و عینیت خارجی دارد، در نظر بگیریم.
وی ادامه داد: با توجه به تعالیم اسلامی نقش و جایگاه مرد با زن، تمایزهایی دارد و این تمایز به هیچ وجه شأن زن را پایین نمی‌آورد. شأن هر کسی بر اساس واقعیت و خلقت و آفرینش تعریف می‌شود و اگر معصومین دارای مقام عصمت هستند، این به معنای تحقیر بقیه انسان‌‌ها در برابر آنها نیست.
قطبی تمایزها را برخاسته از تمایز یا تغییر در آفرینش، هستی و طبیعت دانست و گفت: جایگاه زن در اسلام بسیار بالا است و فمینیستها به اشتباه خیال می‌کنند که می‌خواهند جایگاه زن را ترمیم کنند و بالا ببرند، در حالی که این شأن در اسلام از همه ادیان و تفکرات دیگر بالاتر است. همه هستی امامت بر عصمت متمرکز شده است، بر اساس آیات و روایات معتبر اسلامی، همه عصمت عالم هستی در شأن و مقام یک زن و بانوی با عظمت خلاصه شده است که آن زن، حضرت فاطمه زهرا (س) است و چه مقام و شأن بالاتر از این می‌تواند برای زن وجود داشته باشد.
مدیر دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان در پایان با اشاره به عظمت جایگاه علمی حوزه علمیه قم در جهان، گفت: قم، همه این جایگاه و عظمت را مدیون بانوی کریمه اهل بیت (ع) حضرت فاطمه معصومه (س) است و پشت همه مراجع تقلید به حضور در جوار بارگاه این بانوی گرانقدر، گرم است. شخصیت عظیم‌الشأن حضرت خدیجه (س) در اسلام و بانوان دیگر نظیر حضرت مریم (س) از دیگر نمونه‌‌های نگاه والای اسلام به زن به شمار می‌روند.
کتاب «فمینیسم و خانواده» پاسخی است به گرایشهای مختلف فمینیستی
در ادامه این آئین رونمایی، حجت الاسلام حسن سراج‌زاده عضو هیأت علمی پژوهشکده الهیات و خانواده پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و نوسینده کتاب «فمینیسم و خانواده» گفت: در این کتاب به نقد و بررسی مسائل خانواده از منظر هفت گرایش فمینیستی به ویژه فمینیسم اسلامی پرداخته‌ام. فمینیسم معتقد است که زنان نسبت به مردان در موقعیت فرودستی واقع شده‌اند، فمینیستها این فرودستی و موقعیت نابرابرِ زنان را در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و از جمله خانواده می‌دانند که دیدگاه‌های آنان در زمینه دفاع از وضعیت زنان در خانواده، موجب تزلزل و فروپاشی نظام خانواده و ترویج تجرد زیستی شده است.
نوسینده کتاب «فمینیسم و خانواده» ادامه داد: برخی از شاخه‌‌های فمینیسم مانند فمینیسم رادیکال، حتی معتقدند که زنان بر مردان برتری دارند و توصیه‌‌های اخلاقی و عاطفی به زنان را برنمی‌تابند و همین امر سبب ایجاد مشکلات زیادی برای زنان در خانواده شده است.این کتاب در دو فصل تدوین شده است که در فصل اول شش گرایش مهم فمینیستیِ غیراسلامی شامل فمینیسم لیبرال، فمینیسم رادیکال، فمینیسم مارکسیستی، فمینیسم سوسیالیستی، فمینیسم خانواده‌گرا و زن‌گرا و فمینیسم پست مدرن بررسی شده است و در فصل دوم بر «فمینیسم اسلامی» متمرکز شده‌ام.
وی درباره علتِ گرایشهای مختلف فمینیستی، گفت: هر گرایش فمینیستی، پاسخ‌های متفاوتی به سه پرسش درباره زنان داده‌اند که همین پاسخ‌های متفاوت، موجب شده که گرایشهای متفاوتی از فمینیسم به وجود آیند. این سه پرسش عبارت است از وضعیت موجود زنان ریشه در چه اموری دارد و چرا زنان در موقعیت فرودستی نسبت به مردان قرار دارند. پرسش دوم این است که وضعیت مطلوب و آرمان پیش رو برای زنان چیست و پرسش سوم هم این است که چگونه و با چه راهکاری می‌توانیم زنان را از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب برسانیم.
نویسنده کتاب «فمینیسم و خانواده» افزود: در بررسی هر یک از گرایشهای فمینیستی ابتدا پاسخ هریک از این گرایشها به سه پرسش بالا بررسی و نقد شده است و آن‌گاه دیدگاه هر یک از گرایشها، نسبت به مسائل خانواده از جمله ساختار خانواده و نظام توزیع قدرت در خانواده، نقش زنان در خانواده در قالب‌های مادری و همسری، خانه‌داری و اشتغال و نظام مردسالاری مورد کنکاش قرار گرفته‌اند.
سراج زاده درباره فمینیسم اسلامی نیز گفت: این گرایش از فمینیسم به دنبال استفاده از آموزه‌‌های اسلامی برای دفاع از حقوق زنان نیست، بلکه می‌خواهد همان تفکرات غربی را در قالب یک سری اندیشه‌‌های اسلامی منتشر و تبیین کند و درواقع به نوعی مباحث فمینیسم غربی را متناسب با فرهنگ کشورهای اسلامی و از جمله ایران، بومی‌سازی کرده و خواسته‌اند تا در پوشش دستورات اسلامی، تفکرات فمینیستی را القا کنند.
وی درباره دیدگاه فمینیسم اسلامی در زمینه علل فرودستی زنان در خانواده، گفت: این گرایش، چهار دلیل عمده برای فرودستی زنان در خانواده مطرح می‌کند که عبارت است از: ازدواج زودهنگام زنان، خانه‌داری زنان، توزیع نامناسب قدرت و خشونت زناشویی.
نوسینده کتاب «فمینیسم و خانواده» افزود: فمینیسم اسلامی معتقد است که اگر زنان زود ازدواج نکنند، بلکه پس از اینکه دوران تحصیلات عالیه را سپری کردند، ازدواج کنند و بعد از ازدواج هم بتوانند در بیرون از منزل کار کنند و درآمد قابل توجهی داشته باشند، از موقعیت فرودست نسبت به مردان دور می‌شوند که در این کتاب، هر 4 دلیل فمینیسم اسلامی برای فرودستی زنان در خانواده، نقد و بررسی شده است. فمینیسم را می‌توان از منظرهای گوناگون شامل فمینسیم و سیاست، علم، معرفت‌شناسی، جنسیت، الهیات و اخلاق، مورد بررسی قرار داد، محور مباحث در این کتاب، مسائل خانواده و روابط همسران از منظر فمینیسم بوده است.
وی درباره اعتقاد فمینیسم به لزوم آشنا کردن زنان با حقوق آنها برای کاهش سطح فرودستی آنان، گفت: ما در این کتاب ضمن تأیید این حقیقت، گفته‌ایم که قبل از آشنایی زنان با حقوقشان، لازم است تا آنها را با تکالیفشان آشنا کنیم، زیرا آشنایی با تکالیف اخلاقی و حقوقی در اولویت هستند و اگر اینگونه باشد، بسیاری از معضلات زنان در خانواده حل می‌شود.
نوسینده کتاب «فمینیسم و خانواده» با اشاره به تمرکز بخشی از کتاب بر «اخلاق در روابط زوجین»، گفت: علاقه‌مندان به اخلاق در خانواده می‌توانند به بخش پایانی کتاب مراجعه کنند تا فضائل ده‌گانه و رذائل اخلاقی هفتگانه یک شوهر نسبت به زن و همینطور فضائل هفتگانه و رذائل نه گانه یک زن نسبت به شوهر را بشناسند. اگر روابط زوجین با محوریت اخلاق را تقویت کنیم، دیگر نوبت به بسیاری از مسائل و مشکلات دیگر نمی‌رسد.
عنوان «فمینیسم اسلامی» جعلی است
در ادامه آئین رونمایی از کتاب «فمینیسم و خانواده» حجت الاسلام احمدیان، رئیس پژوهشکده الهیات با بیان اینکه مسأله زن یکی از مباحث پرچالش در تقابل میان تجدد و سنت‌گرایی است، گفت: تجددگرایان به دنبال تحقق جریان فمینیست بوده اند و اگرچه فمینیسم به عنوان یک جریان اجتماعی و فرهنگی مطرح شده است، اما مبانی فکری آنها برای ما بسیار پراهمیت است.
وی افزود: فمینیستها بر این باورند که یک ظلم تاریخی در حق زنان نسبت به مردان صورت گرفته است و زنان را دارای شرایط نامساعد می‌دانند و منشأ این شرایط بد را در بستر خانواده و نقش زنان در خانواده جستجو می‌کنند و معتقدند که باید برای سامان دادن به این اوضاع، تلاش کرد. آنها معتقدند که عدم اشتغال زنان در خارج از منزل و وظیفه خانه‌داری و فرزندپروری ریشه اصلی ظلم‌‌ها در حق زنان است و نابرابری و نامساعد شدن اوضاع زنان را بسیار مرتبط با وظایف زن در خانواده می‌دانند و در پی اصلاح این وظایف هستند.
رئیس پژوهشکده الهیات و خانواده ریشه بسیاری از اختلافات زوجین در خانواده‌‌ها را تفکرات فمینیستی دانست و گفت: وقتی وظایف خانه داری زن در خانواده به جای یک فضیلت اخلاقی، به عنوان یک رذیلت اخلاقی و یک امر مذموم در تفکر زنان، جا انداخته شود، آن وقت است که درگیری‌‌ها میان زن و شوهر شدت می‌گیرد. یکی از علت‌‌های فروپاشی و تزلزل نظام خانواده را باید در تفکرات فمینیستی یا شبه فمینیستی جستجو کنیم، برخی برای حل اختلاف میان اسلام و فمینیسم، پای یک عنوان جعلی به نام «فمینیسم اسلامی» را به میان کشیده‌اند که یک ترکیب پارادوکسیکال است و مبانی آن با مبانی اسلام، همخوانی ندارد. سکولاریسم، اومانیسم و نفی وحی در این عنوان دخیل شده‌اند و به هیچ‌وجه با تعالیم اسلامی سازگاری ندارد.
حجت الاسلام احمدیان افزود: البته ما به هیچ وجه نافی ظلم‌‌ها و بی عدالتی‌‌ها در حق زنان نیستیم و با تمام قوا برای رفع این موارد تلاش می‌کنیم ولی راه حل در تفکرات فمینسیتی نیست.
یادآور می‌شود، کتاب «فمینیسم و خانواده؛ نقد و بررسی مسائل خانواده از منظر فمینیسم با تأکید بر آراء فمینیسم اسلامی» در 416 صفحه نوشته حجت الاسلام و المسلمین حسن سراج‌زاده در زمستان 1399 توسط انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان منتشر شده است.
وی ادامه داد: با توجه به تعالیم اسلامی نقش و جایگاه مرد با زن، تمایزهایی دارد و این تمایز به هیچ وجه شأن زن را پایین نمی‌آورد. شأن هر کسی بر اساس واقعیت و خلقت و آفرینش تعریف می‌شود و اگر معصومین دارای مقام عصمت هستند، این به معنای تحقیر بقیه انسان‌‌ها در برابر آنها نیست.
قطبی تمایزها را برخاسته از تمایز یا تغییر در آفرینش، هستی و طبیعت دانست و گفت: جایگاه زن در اسلام بسیار بالا است و فمینیستها به اشتباه خیال می‌کنند که می‌خواهند جایگاه زن را ترمیم کنند و بالا ببرند، در حالی که این شأن در اسلام از همه ادیان و تفکرات دیگر بالاتر است. همه هستی امامت بر عصمت متمرکز شده است، بر اساس آیات و روایات معتبر اسلامی، همه عصمت عالم هستی در شأن و مقام یک زن و بانوی با عظمت خلاصه شده است که آن زن، حضرت فاطمه زهرا (س) است و چه مقام و شأن بالاتر از این می‌تواند برای زن وجود داشته باشد.
مدیر دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان در پایان با اشاره به عظمت جایگاه علمی حوزه علمیه قم در جهان، گفت: قم، همه این جایگاه و عظمت را مدیون بانوی کریمه اهل بیت (ع) حضرت فاطمه معصومه (س) است و پشت همه مراجع تقلید به حضور در جوار بارگاه این بانوی گرانقدر، گرم است. شخصیت عظیم‌الشأن حضرت خدیجه (س) در اسلام و بانوان دیگر نظیر حضرت مریم (س) از دیگر نمونه‌‌های نگاه والای اسلام به زن به شمار می‌روند.
کتاب «فمینیسم و خانواده» پاسخی است به گرایشهای مختلف فمینیستی
در ادامه این آئین رونمایی، حجت الاسلام حسن سراج‌زاده عضو هیأت علمی پژوهشکده الهیات و خانواده پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و نوسینده کتاب «فمینیسم و خانواده» گفت: در این کتاب به نقد و بررسی مسائل خانواده از منظر هفت گرایش فمینیستی به ویژه فمینیسم اسلامی پرداخته‌ام. فمینیسم معتقد است که زنان نسبت به مردان در موقعیت فرودستی واقع شده‌اند، فمینیستها این فرودستی و موقعیت نابرابرِ زنان را در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و از جمله خانواده می‌دانند که دیدگاه‌های آنان در زمینه دفاع از وضعیت زنان در خانواده، موجب تزلزل و فروپاشی نظام خانواده و ترویج تجرد زیستی شده است.
نوسینده کتاب «فمینیسم و خانواده» ادامه داد: برخی از شاخه‌‌های فمینیسم مانند فمینیسم رادیکال، حتی معتقدند که زنان بر مردان برتری دارند و توصیه‌‌های اخلاقی و عاطفی به زنان را برنمی‌تابند و همین امر سبب ایجاد مشکلات زیادی برای زنان در خانواده شده است.این کتاب در دو فصل تدوین شده است که در فصل اول شش گرایش مهم فمینیستیِ غیراسلامی شامل فمینیسم لیبرال، فمینیسم رادیکال، فمینیسم مارکسیستی، فمینیسم سوسیالیستی، فمینیسم خانواده‌گرا و زن‌گرا و فمینیسم پست مدرن بررسی شده است و در فصل دوم بر «فمینیسم اسلامی» متمرکز شده‌ام.
وی درباره علتِ گرایشهای مختلف فمینیستی، گفت: هر گرایش فمینیستی، پاسخ‌های متفاوتی به سه پرسش درباره زنان داده‌اند که همین پاسخ‌های متفاوت، موجب شده که گرایشهای متفاوتی از فمینیسم به وجود آیند. این سه پرسش عبارت است از وضعیت موجود زنان ریشه در چه اموری دارد و چرا زنان در موقعیت فرودستی نسبت به مردان قرار دارند. پرسش دوم این است که وضعیت مطلوب و آرمان پیش رو برای زنان چیست و پرسش سوم هم این است که چگونه و با چه راهکاری می‌توانیم زنان را از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب برسانیم.
نویسنده کتاب «فمینیسم و خانواده» افزود: در بررسی هر یک از گرایشهای فمینیستی ابتدا پاسخ هریک از این گرایشها به سه پرسش بالا بررسی و نقد شده است و آن‌گاه دیدگاه هر یک از گرایشها، نسبت به مسائل خانواده از جمله ساختار خانواده و نظام توزیع قدرت در خانواده، نقش زنان در خانواده در قالب‌های مادری و همسری، خانه‌داری و اشتغال و نظام مردسالاری مورد کنکاش قرار گرفته‌اند.
سراج زاده درباره فمینیسم اسلامی نیز گفت: این گرایش از فمینیسم به دنبال استفاده از آموزه‌‌های اسلامی برای دفاع از حقوق زنان نیست، بلکه می‌خواهد همان تفکرات غربی را در قالب یک سری اندیشه‌‌های اسلامی منتشر و تبیین کند و درواقع به نوعی مباحث فمینیسم غربی را متناسب با فرهنگ کشورهای اسلامی و از جمله ایران، بومی‌سازی کرده و خواسته‌اند تا در پوشش دستورات اسلامی، تفکرات فمینیستی را القا کنند.
وی درباره دیدگاه فمینیسم اسلامی در زمینه علل فرودستی زنان در خانواده، گفت: این گرایش، چهار دلیل عمده برای فرودستی زنان در خانواده مطرح می‌کند که عبارت است از: ازدواج زودهنگام زنان، خانه‌داری زنان، توزیع نامناسب قدرت و خشونت زناشویی.
نوسینده کتاب «فمینیسم و خانواده» افزود: فمینیسم اسلامی معتقد است که اگر زنان زود ازدواج نکنند، بلکه پس از اینکه دوران تحصیلات عالیه را سپری کردند، ازدواج کنند و بعد از ازدواج هم بتوانند در بیرون از منزل کار کنند و درآمد قابل توجهی داشته باشند، از موقعیت فرودست نسبت به مردان دور می‌شوند که در این کتاب، هر 4 دلیل فمینیسم اسلامی برای فرودستی زنان در خانواده، نقد و بررسی شده است. فمینیسم را می‌توان از منظرهای گوناگون شامل فمینسیم و سیاست، علم، معرفت‌شناسی، جنسیت، الهیات و اخلاق، مورد بررسی قرار داد، محور مباحث در این کتاب، مسائل خانواده و روابط همسران از منظر فمینیسم بوده است.
وی درباره اعتقاد فمینیسم به لزوم آشنا کردن زنان با حقوق آنها برای کاهش سطح فرودستی آنان، گفت: ما در این کتاب ضمن تأیید این حقیقت، گفته‌ایم که قبل از آشنایی زنان با حقوقشان، لازم است تا آنها را با تکالیفشان آشنا کنیم، زیرا آشنایی با تکالیف اخلاقی و حقوقی در اولویت هستند و اگر اینگونه باشد، بسیاری از معضلات زنان در خانواده حل می‌شود.
نوسینده کتاب «فمینیسم و خانواده» با اشاره به تمرکز بخشی از کتاب بر «اخلاق در روابط زوجین»، گفت: علاقه‌مندان به اخلاق در خانواده می‌توانند به بخش پایانی کتاب مراجعه کنند تا فضائل ده‌گانه و رذائل اخلاقی هفتگانه یک شوهر نسبت به زن و همینطور فضائل هفتگانه و رذائل نه گانه یک زن نسبت به شوهر را بشناسند. اگر روابط زوجین با محوریت اخلاق را تقویت کنیم، دیگر نوبت به بسیاری از مسائل و مشکلات دیگر نمی‌رسد.
عنوان «فمینیسم اسلامی» جعلی است
در ادامه آئین رونمایی از کتاب «فمینیسم و خانواده» حجت الاسلام احمدیان، رئیس پژوهشکده الهیات با بیان اینکه مسأله زن یکی از مباحث پرچالش در تقابل میان تجدد و سنت‌گرایی است، گفت: تجددگرایان به دنبال تحقق جریان فمینیست بوده اند و اگرچه فمینیسم به عنوان یک جریان اجتماعی و فرهنگی مطرح شده است، اما مبانی فکری آنها برای ما بسیار پراهمیت است.
وی افزود: فمینیستها بر این باورند که یک ظلم تاریخی در حق زنان نسبت به مردان صورت گرفته است و زنان را دارای شرایط نامساعد می‌دانند و منشأ این شرایط بد را در بستر خانواده و نقش زنان در خانواده جستجو می‌کنند و معتقدند که باید برای سامان دادن به این اوضاع، تلاش کرد. آنها معتقدند که عدم اشتغال زنان در خارج از منزل و وظیفه خانه‌داری و فرزندپروری ریشه اصلی ظلم‌‌ها در حق زنان است و نابرابری و نامساعد شدن اوضاع زنان را بسیار مرتبط با وظایف زن در خانواده می‌دانند و در پی اصلاح این وظایف هستند.
رئیس پژوهشکده الهیات و خانواده ریشه بسیاری از اختلافات زوجین در خانواده‌‌ها را تفکرات فمینیستی دانست و گفت: وقتی وظایف خانه داری زن در خانواده به جای یک فضیلت اخلاقی، به عنوان یک رذیلت اخلاقی و یک امر مذموم در تفکر زنان، جا انداخته شود، آن وقت است که درگیری‌‌ها میان زن و شوهر شدت می‌گیرد. یکی از علت‌‌های فروپاشی و تزلزل نظام خانواده را باید در تفکرات فمینیستی یا شبه فمینیستی جستجو کنیم، برخی برای حل اختلاف میان اسلام و فمینیسم، پای یک عنوان جعلی به نام «فمینیسم اسلامی» را به میان کشیده‌اند که یک ترکیب پارادوکسیکال است و مبانی آن با مبانی اسلام، همخوانی ندارد. سکولاریسم، اومانیسم و نفی وحی در این عنوان دخیل شده‌اند و به هیچ‌وجه با تعالیم اسلامی سازگاری ندارد.
حجت الاسلام احمدیان افزود: البته ما به هیچ وجه نافی ظلم‌‌ها و بی عدالتی‌‌ها در حق زنان نیستیم و با تمام قوا برای رفع این موارد تلاش می‌کنیم ولی راه حل در تفکرات فمینسیتی نیست.
یادآور می‌شود، کتاب «فمینیسم و خانواده؛ نقد و بررسی مسائل خانواده از منظر فمینیسم با تأکید بر آراء فمینیسم اسلامی» در 416 صفحه نوشته حجت الاسلام و المسلمین حسن سراج‌زاده در زمستان 1399 توسط انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان منتشر شده است.
نظر شما